және жануарлар дүниесін зерттейтін зооллогия (zoon — жануар). Зоология озі кезегінде бip
жүктеу/скачать 3.9 Mb.
|
| чиірГіы артериясы — а. базігоеріріоіса хіпізіга — деп аталады. Үсақ и.і ідарда сол қарын артериясы бауыр артериясынан басталады.
Ііауыр артериясынан үйқы безіне арналған тармақ бөлінеді. Бүдан 1'оі( бауыр артериясы бауырға жетпей оң және сол тармақтарға ажы- |мйды. Оның оң тармагы бауырдың қүйрық бөлігі мен өт қабына ба- |іыи тармақталады. Ал, сол тармағы екі артерияға бөлінеді. Олар: V 11 ібардың кіші иініңцегі — оң қарын артериясы — а. еазігіса сіехіга — мсн қарын-он екі елі ішек артериясы — а. ёазігосіиосіепаііз. Сіщіы артериядан краниальды үйқы-он екі елі ішек — а. І>іііктса(ісос1иос1епа1І8 — және оң қарыншарбы артериялары — а. (іпігасріріоіса сіехіга — тармақталады. Кокбауыр артериясы мен қарынның бойымен краниодорсальды Пін ытта өтіп, көкбауырға барады. Оның үйқы безіне арналған тар- м.иі.інан сол мес қарын артериясы — а. гитіпаііз зіпізіга — ажырай- ііы Сол мес қарын артериясы мес қарынның сол үзынша сайында жлтып, жумыршақ артериясын — а. геіісиіагіз — бөледі. Бүл артерия щіііда сол қарын артериясынан ажырайды. 2. Краниальды шажырқай артериясы — а. тезепіегіса сгапіаііз — колқадан іш артериясынан соң бөлінетін тақ қан тамыр. Одан аш іни-кке ащы ішек артериялары — аа. ^еіипаіез, жуан ішекке мықын- щчқ ішек артериясы — а. ііеосоііса — болінеді. Мықын-тоқ ішек ар- п |>иясы үш тармаққа тарамдалады: Олар тоқ ішектің бастапқы <>п ііміне арналған тоқ ішек тармагы — г. соіісиз, бүйенге келетін гіуисн тармагы — г. сесаііз, тоқ ішектің оң жақ ілмегіне баратын оң тчқ Ішек артериялары — аа. соіісае сіехігае. Крекшеліктері. Жылқыда краниальды шажырқай артериясы қысқа (Ѵілады. Одан бірнеше артериялар мен тармақтар бөлінеді. Олар: ащы арналған— 18—20 шақты ащы ішек артериялары, дорсальды *.ірты ілмек пен ортаңғы тоқ ішекке арналған оң тоқ ішек артерия- шірының жалпы бағаны және мықын-тоқ ішек артериясы. Соңғы ар- ігрия өз кезегінде үш тармақтан түрады: тоқ ішектің вентральды тарты ілмегіне баратын ішек тармағы; бүйенге баратын латеральды ♦ .імс медиальды бүйен-артериялары; мықын ішекке баратын мықын іирмағы. Ірі қара және үсақ малдарда краниальды шажырқай артериясынан коіггеген ащы ішек артериялары мен жанама (коллатеральды) тар- м.іктар болініп, ащы ішекті қанмен қоректендіреді. Жуан ішекке ор- пілық тоқ ішек және мықын-тоқ ішек артериялары тарайды. Соңғы ііргсриядан мықын-бүйен артериясы болініп шығып, бүйен тармағы мсн мықын артериясына ажырайды. Тоқ ішектің проксимальды ілмегі мсп центрипетальды оралымдарын — тоқ ішек тармағы, ал дистальды ілмегі мен центрифугальды оралымдарын оң тоқ ішек артериясы қорсктендіреді. Шошқада краниальды шажырқай артериясы үзын болады. Одан Н —12 ащы ішек артериялары, орталыққа тебетін оралымға — мықын- п>к ішек артериясы, орталықтан тебетін оралымға — орталық және оң тоқ ішек артерияларының жалпы бағаны бөлінеді. Итте краниальды шажырқай артериясынан 15—19 ащы ішек арте- ринлары бөлінеді. Мықын-тоқ ішеқ оң және орталық тоқ ішек арте- інімларының бағаны ортақ болады. 227 Бүйрек артериясы — аа. гепаіез — қүрсақ қолқасынан крани- альды шажырқай артериясымен қатар басталып, бүйрекке артерия қанын жеткізетін жүп қан тамыры. Одан несепагарға және бүйрекүсті безіне тармақтар бөлінеді. Бүйрекүсті артериясы — аа. зиргагепаіез — кебінесе бүйрек ар- терияларынан басталып, бүйрекүсті безіне барады. Ішкі түқымдық артерия — а. зрегтаііса іпіегпа — жыныс без- дерін қоректендіретін жүп қан тамыры. Еркек жануарларда ол ен — а. Іезіісиіагіз, ал үрғашы жануарларда жумыртқалық артериялары — а. оѵагіса — деп аталады. Ен артериясы шап өзегі арқьілы өтіп, ен- де, ен қосымшасы мен шәуеттік жолда тарамдалады. Жүмыртқалык артериядан жатыр түтігі мен жатыр мүйіздеріне арналған тармақтар бөлінеді. Каудальды шажырқай артериясы — а. тезепіегіса саисіаііз — қүрсақ қолқасына соңғы бел омыртқаларының түсынан басталып, сол 58-сурет. Артқы аяқ артериялары: А — сиыр; Б — жылкы. I — қурсақ қолқасы; I' — орталық қунымшақ артсрнясы; 2 — хаудальды шажырқай артернясы; 3 — ішкі жыныс артериясы; 4 — айналмалы терсц мықын артернясы; 5 — сыртқы мықын артери- ясы; 6 — құрсақүсті-жыныс артерня баганы; 7 — сан артернясы; 8 — проксимальды тобык артериясы; 9 — алдыкгы асыкты жілік артериясы; 10 — сафсна (анық) артериясының байланыстыргыш тармағы; II —до- рсальды аяқ басы артериясы; 12 — тілерсектіц тесуші тармагы; 13 — дорсальды жіліншік артериясы; 14 — ішкі мыкын артериясы; 15 — краниальды боксе артсриясы; 16 — қуйрык артериялары; 17 — каудальды бөксе артериясы; 18 — ішкі жыныс артсриясы; 19 — жапқыш артериясы; 20 — мықын-саи артериясы; 21 — терсң сан артсриясы; 22 — айналмалы медиальды сан артсриясы; 23 — айналмалы латгральдм сан артериясыныц томендеген тармагы; 24 — сафена (анық) артсриясы; 25 — каудальды сан артериясьі; 26 — тобықасты арте- риясы; 27 — артқы асықты жілік артериясы; 28 — сафена артериясынын клудальды тармагы; 29 — плантар- лык медиальды артерия; 30 — оныц беткей жанс тсрск тармактары; 31 — плантарлык жіліншік артсриясы; 32 — медиальды бакай артсриясы; 33 — мықын-бсл артернясы. жүктеу/скачать 3.9 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
|