86. Сым эмальдаушы
6-разряд
Жұмыс сипаттамасы. Эмаль агрегаттарда диаметрі 0,02-ден кем тік бұрышты және жұмыр сымды эмальдау. Арнайы тараны іріктеу және сапасын тексеру. Сымды эмаль агрегат торабына арнайы пневматикалық айлабұйыммен кезектетіп салу. Лак торабын қыздыру жолымен эмаль сымды күйдіру дәрежесін, лак жіберу көлемін, эмаль пленка жағу қалыңдығын және оның біртегіс жағылуын электронды блоктардың көмегімен реттеу. Бос және эмальданған сымның электр кедергісін, сымның ұзындығы бойынша оқшаулаудағы микропор көлемін ерекше күрделі электронды аспаптармен бақылау. Агрегатты баптау. Даяр өнім журналын жүргізу.
Білуге тиіс: эмаль агрегатты баптау ережесі; микронды эмаль сымдарды сынаудың барлық түрлерін жүргізу тәсілдері, ерекше күрделі электронды аспаптардың құрылысы және қолдану принципі, даяр эмаль сым және арнайы тараның сапасына қойылатын талаптар.
Осы бөлімде көзделген жұмысшылар кәсіптері атауларының, олардың 1985 жылы шығарылған қолданыстағы БТБА бойынша атаулары көрсетілген тізбесі
Р/с
№/
|
Осы бөлімге орналастырыл
ған жұмысшы кәсіптерінің атауы
|
Разрядтар диапазоны
|
1985 жылы шығарылған БТБА-ның бұрын қолданыста болған бөлімдері бойынша атаулар
|
Разряд-тар диапазоны
|
шығарылым №
|
Басылымның қысқар
тылған атауы
|
1
|
Шыны оқшаулауда микросым жасау аппаратшысы
|
3-4
|
Шыны оқшаулауда микросым жасау аппаратшысы
|
3-4
|
19
|
Кабель
|
2
|
Кабель бұйымдарын арматуралаушы
|
1-2
|
Кабель бұйымдарын арматуралаушы
|
1-2
|
-//-
|
-//-
|
3
|
Сымдарды қауіпсіз етіп ораушы
|
2-3
|
Сымдарды қауіпсіз етіп ораушы
|
2-3
|
-//-
|
-//-
|
4
|
Кабельдерді қауіпсіз етіп ораушы
|
3-5
|
Кабельдерді қауіпсіз етіп ораушы
|
3-5
|
-//-
|
-//-
|
5
|
Кабель массасын пісіруші
|
3
|
Кабель массасын пісіруші
|
3
|
-//-
|
-//-
|
6
|
Кабель бұйымдарын вулкандаушы
|
2-3
|
Кабель бұйымдарын вулкандаушы
|
2-3
|
-//-
|
-//-
|
7
|
Шыбықтар мен сымдарды тоқушы
|
1-2
|
Шыбықтар мен сымдарды тоқушы
|
1-2
|
-//-
|
-//-
|
8
|
Зер жіп жасаушы
|
3
|
Зер жіп жасаушы
|
3
|
-//-
|
-//-
|
9
|
Фильера жасаушы
|
3-6
|
Фильера жасаушы
|
3-6
|
-//-
|
-//-
|
10
|
Кабель желісін оқшаулаушы
|
3-5
|
Кабель желісін оқшаулаушы
|
3-5
|
-//-
|
-//-
|
11
|
Өткізгіш сымдарды оқшаулаушы
|
3
|
Өткізгіш сымдарды оқшаулаушы
|
3
|
-//-
|
-//-
|
12
|
Сымдар мен кабельдерді сынаушы
|
2-3
|
Сымдар мен кабельдерді сынаушы
|
2-3
|
-//-
|
-//-
|
13
|
Сым жинақтаушы
|
2
|
Сым жинақтаушы
|
2
|
-//-
|
-//-
|
14
|
Кабель бұйымдарын бақылаушы
|
3-5
|
Кабель бұйымдарын бақылаушы
|
3-5
|
-//-
|
-//-
|
15
|
Жгут иіруші
|
2
|
Жгут иіруші
|
2
|
-//-
|
-//-
|
16
|
Сым және кабель лактаушы
|
2-3
|
Сым және кабель лактаушы
|
2-3
|
-//-
|
-//-
|
17
|
Кабель өндірісі монтері
|
3-6
|
Кабель өндірісі монтері
|
3-6
|
-//-
|
-//-
|
18
|
Оқшауланған желі жасау жөніндегі автоматты желі операторы
|
4-5
|
Оқшауланған желі жасау жөніндегі автоматты желі операторы
|
4-5
|
-//-
|
-//-
|
19
|
Сым илемдеу станы операторы
|
3
|
Сым илемдеу станы операторы
|
3
|
-//-
|
-//-
|
20
|
Сым және кабель тоқушы
|
2-3
|
Сым және кабель тоқушы
|
2-3
|
-//-
|
-//-
|
21
|
Кабель және сымды пластикат және резинамен сығымдаушы
|
2-6
|
Кабель және сымды пластикат және резинамен сығымдаушы
|
2-6
|
-//-
|
-//-
|
22
|
Кабельді қорғасын немесе алюминиймен сығымдаушы
|
4, 6
|
Кабельді қорғасын немесе алюминиймен сығымдаушы
|
4, 6
|
-//-
|
-//-
|
23
|
Кабель бұйымдарын күйдіруші
|
4
|
Кабель бұйымдарын күйдіруші
|
4
|
-//-
|
-//-
|
24
|
Электр техникалық бұйымдарды сығымдаушы
|
3-4
|
Электр техникалық бұйымдарды сығымдаушы
|
3-4
|
-//-
|
-//-
|
25
|
Кабельге арналған ұнтақты қыздырушы
|
2-3
|
Кабельге арналған ұнтақты қыздырушы
|
2-3
|
-//-
|
-//-
|
26
|
Кабель және сымды сіңдіруші
|
1-5
|
Кабель және сымды сіңдіруші
|
1-5
|
-//-
|
-//-
|
27
|
Сусымалы материалдарды елеуші
|
1-3
|
Сусымалы материалдарды елеуші
|
1-3
|
-//-
|
-//-
|
28
|
Кабель өндірісі материалдарын кесуші
|
2-3
|
Кабель өндірісі материалдарын кесуші
|
2-3
|
-//-
|
-//-
|
29
|
Кабель өндірісі бұйымдарын ширатушы
|
2-4
|
Кабель өндірісі бұйымдарын ширатушы
|
2-4
|
-//-
|
-//-
|
30
|
Желі және кабельді ширатып оқшаулаушы
|
2-5
|
Желі және кабельді ширатып оқшаулаушы
|
2-5
|
-//-
|
-//-
|
31
|
Байланыс кабельдері элементтерін ширатып оқшаулаушы
|
3-4
|
Байланыс кабельдері элементтерін ширатып оқшаулаушы
|
3-4
|
-//-
|
-//-
|
32
|
Кабель тұрақтандырушы
|
4-5
|
Кабель тұрақтандырушы
|
4-5
|
-//-
|
-//-
|
33
|
Кабель бұйымдарының сыртқы қабатын сыдырушы
|
1-2
|
Кабель бұйымдарының сыртқы қабатын сыдырушы
|
1-2
|
-//-
|
-//-
|
34
|
Сым және кабельдерді термоөңдеуші
|
3
|
Сым және кабельдерді термоөңдеуші
|
3
|
-//-
|
-//-
|
35
|
Оқшаулау материалдарын тегістеуші
|
3-4
|
Оқшаулау материалдарын тегістеуші
|
3-4
|
-//-
|
-//-
|
36
|
Желілерді, сымдар мен кабельдерді экрандаушы
|
3
|
Желілерді, сымдар мен кабельдерді экрандаушы
|
3
|
-//-
|
-//-
|
37
|
Кабельдерді электрмен кептіруші
|
5
|
Кабельдерді электрмен кептіруші
|
5
|
-//-
|
-//-
|
38
|
Сымды эмальдаушы
|
2-6
|
Сымды эмальдаушы
|
2-6
|
-//-
|
-//-
|
Оқшаулау және орау-бүркеу жұмыстары
Тарифтік-біліктілік сипаттамалары
1. Бандаждаушы
1-разряд
Жұмыс сипаттамасы. Бандаж сымды арнайы барабан әткеншекке қайта орау. Ұсақ зәкірлерді қарапайым бапталған бандаждалған станоктарда және қолмен бандаждау. Бандаж асты оқшаулауды дайындау және қалау.
Білуге тиіс: қарапайым бандаждағыш станоктардың құрылысы және қолдану туралы негізгі мәліметтер; бандаждауда қолданылатын оқшаулау материалдарының атауы және маркалары.
2. Бандаждаушы
2-разряд
Жұмыс сипаттамасы. Қуаттылығы 100 кВт-қа дейінгі роторлар мен машина зәкірлеріне қарапайым бандаждағыш станоктарда бір қабатты бандаж жағу. Микроқозғалтқыш статорларының екі жағынан орауын қаптау.
Білуге тиіс: қарапайым бандаждағыш станоктардың жұмыс принципі; айлабұйымдар мен бақылау-өлшеу аспаптарының қызметі және қолдану ережесі; орындалатын жұмыс шеңберінде сызбаларды оқу; электр техникасы бойынша негізгі мәліметтер.
3. Бандаждаушы
3-разряд
Жұмыс сипаттамасы. Қуаттылығы 100 кВт-тан жоғары 200 кВт-қа дейінгі роторлар мен машина зәкірлеріне қарапайым бандаждағыш станоктарда бір қабатты бандаж жағу. Ораудың беткі бөліктерін тегістеу. Бандаж асты оқшаулау және құлыптар салу. Бандаждағыш станоктарды баптау.
Білуге тиіс: қызмет көрсететін жабдықтың құрылысы және баптау тәсілдері, бандаждарды бекітетін құлыптарды бекіту және дәнекерлеу тәсілдері, магнит және магнит емес бандаж сымдарды айқындау тәсілдері, бандаждауда қолданылатын материалдардың атауы, маркалануы және қасиеті.
4. Бандаждаушы
4-разряд
Жұмыс сипаттамасы. Қуаттылығы 200 кВт-тан жоғары роторлар мен машина зәкірлеріне қарапайым бандаждағыш станоктарда бір қабатты бандаж жағу және дәнекерлеу. Статор орамасының беткі бөліктерін бандаждау. Шыны бандаждау таспасын бандаждау.
Білуге тиіс: бандаждағыш станоктардың құрылымы, пайдалануға беру ережесі және баптау тәсілдері; түрлі құрылымдағы динамометрлер құрылысы; бандаж созудың шекті күші; бандаж үлгілері және олардың қызметі.
5. Оқшаулау бөлшектерін дайындаушы
1-разряд
Жұмыс сипаттамасы. Қарапайым оқшаулау бөлшектерін дайындау. Оқшаулау материалдарынан жолақтар мен төсемдер дайындау.
Білуге тиіс: қарапайым айлабұйымдар мен аспаптардың қызметі және қолдану ережесі; оқшаулау материалдарының атауы және маркалары.
Жұмыс үлгілері
1. Кабель қағазы – рулондарға орау.
2. Рулон маталар – кесілген жерлерді екі қабатты жікпен тігу.
6. Оқшаулау бөлшектерін дайындаушы
2-разряд
Жұмыс сипаттамасы. Орташа күрделіктегі оқшаулау бөлшектерін дайындау. Мақта мата таспалар мен қағазды қайта орау. Оқшаулау материалдарынан жасалған бөлшектерді, саңылауларды сызбалар бойынша мен шаблон бойынша бөлшектерді паздарды белгілеу. Рейкаларды, бакелитті цилиндрлерді кесу, қималарды кесу. Барлық оқшаулау материалдарынан жасалған үлгілік бөлшектерді эксцентрикті сығымдағыштарда кесу. Тік бұрышты бөлшектерді гильотинді қайшыларда кесу және полюсті рамкалардағы тік бұрышты саңылауларды ою арасымен аралау. Электр картоннан, пленка электр картоннан, микакартоннан және шыны миканиттен жасалған бөлшектерді жиекті ию станоктарында ию және жиектеу. Оқшаулау бөлшектерін таспалы және дискілі тегістеу станоктарында тегістеу. Сыналарды созғылау. Оқшаулау бөлшектерінен жасалған қарапайым тораптарды құрастыру.
Білуге тиіс: гильотинді қайшылардың, ою арасымен, таспалы және дискілі тегістеу станоктарының құрылысы және қолдану принципі, аспапты қайрау ережесі; әмбебап және арнайы айлабұйымдар мен бақылау-өлшеу аспаптарының қызметі және қолдану ережесі; оқшаулау материалдарын кесу, штампылау ережесі және оңтайлы пішу тәсілдері; өңделетін электр оқшаулау материалдарының негізгі қасиеттері.
Жұмыс үлгілері
1. Қағаз, рулон және электр картон материалдары – берілген мөлшер бойынша кесу.
2. Мойынтұрық оқшаулау, тірек сақиналар, рейкалар және басқа да бөлшектер – тегістеу.
3. Лак мата – диагональ бойынша кесу.
4. Кабельді қағаздан жасалған тыс – жасау және тігу.
5. Электр картоннан жасалған қашықтықты төсемдер және шайбалар – эксцентрикті сығымдағыштарда тегістеу.
6. Оқшаулау фаза аралық, қабат аралық және қисық төсемдер – шаблон бойынша кесу және жасау.
7. Оқшаулау түтікшесі – берілген ұзындықта кесу және орау.
8. Шайбалар және миканитті төсемдер – эксцентрикті сығымдағыштарда штампылау.
9. Трансформаторларға арналған шайбалар мен сегменттер – дөңгелентіп қиятын қайшымен кесу.
7. Оқшаулау бөлшектерін дайындаушы
3-разряд
Жұмыс сипаттамасы. Күрделі оқшаулау бөлшектерін дайындау. Тік бұрышты материалдарды немесе тірек бойынша фрезерлік станоктарда, таспалы және циркулярлы аралармен және көп дискілі қайшылармен кесу. Оқшаулау таспаларын қайта орау. Арнайы айлабұйымдарды, шаблондарды және әмбебап аспаптарды пайдаланып оқшаулау тораптарын белгілей отырып құрастыру. Құрастыру сызбалары бойынша қажетті бөлшектерді іріктеу, құрастыру процесінде бөлшектерді тұтастыру. Қызмет көрсетілетін жабдықтарды баптау.
Білуге тиіс: қызмет көрсетілетін жабдық құрылымы және баптау тәсілдері, әмбебап және арнайы айлабұйымдардың, қолданылатын шаблондардың және бақылау-өлшеу аспаптарының құрылысы; құрастырылған сызбаларды оқу.
Жұмыс үлгілері
1. Үшінші габаритке дейінгі трансформаторларды мойынтұрық және теңестіре оқшаулау – құрастыру.
2. Миканитті коллекторлық пластиналар – калибрлеу, белгілеу, пішу, қайшымен немесе штампылап кесу.
3. Алюминий және мыс фольгадан жасалған төсемдер – жасау.
4. Металл қосымшалы төсемдер – жасау және желімдеу.
5. Металл емес эластикалық материалдардан жасалған тығыздағыш төсемдер – жасау.
6. Бакелитті цилиндрлер - жасау және құрастыру.
7. Миканиттен бөлшектер кесуге арналған жаймалық оқшаулау материалдардан шаблондар – жасау.
8. Төртінші және бесінші габаритті трансформатор қалқаны – құрастыру.
8. Оқшаулау бөлшектерін дайындаушы
4-разряд
Жұмыс сипаттамасы. Ерекше күрделі және бірегей оқшаулау бөлшектерін дайындау. Діріл және ролик қайшылармен және ою арасымен үлгілік бөлшектерді кесу және аралау. Саңылау бұрғылау, паздар мен сақиналарды спираль бойынша кесу. Токарлық әткеншек және фрезерлік станоктардан фаскаларды шешу. Электр оқшаулағыш материалдардан жасалған үлгілік бөлшектерді пішу және кесу. Үлгілік бөлшектерді тойтару және қиыстыру. Ерекше күрделі бөлшектерді токарлық, фрезерлік және бұрғылау станоктарында механикалық өңдеу. Оргшыныдан жасалған үлгілік бөлшектерді қалыптау және желімдеу. Қызмет көрсетілетін жабдықты баптау.
Білуге тиіс: қолданылатын жабдықтар мен станоктардың құрылысы, қолдану принципі және баптау тәсілдері; тойтару және қиыстыру тәсілдері, жоғары қуатты трансформаторларды оқшаулауға қойылатын талаптар.
Жұмыс үлгілері
1. Үшінші габариттен асатын трансформатор аралық мойынтұрық және теңестіре оқшаулау – оқшауланатын жаймаларды құрастыру және жасау.
2. Полиамидті пленкадан жасалған төсемдер – кесу.
3. Турбо және гидрогенераторлардың роторлы және статорлы орамаларына арналған тіректер, сақиналар, кронштейндер, сыналар – жасау.
4. Шунттағыш реакторлар – төсемдерді, сақиналар мен дискілі сегменттерді өңдеу.
5. Роторлық өзекшелер – паздарды қайрау, фрезерлеу, орны бойынша құрастыру және қиыстыру.
6. Трансформаторларға арналған шайбалар, бұрыштықтар – құрастыру.
9. Оқшаулаушы
1-разряд
Жұмыс сипаттамасы. Анағұрлым жоғары білікті оқшаулаушының басшылығымен кабельді және телефон қағазын, лавсан және мақта қағаз таспа секцияларын, катушкаларды, бөлшектер мен бұйымдарды оқшаулау. Компаундау, сіңдіру және сығымдауға арналған секциялар мен катушкаларға тығыз қабатпен уақытша таспалы оқшаулау жағу. Сымдарға қалпақтар кигізу.
Білуге тиіс: қызмет көрсететін жабдықтың құрылысы туралы негізгі мәліметтер; таспалы оқшаулау жағу тәсілдері, қолданылатын оқшаулау материалдарының атауы және маркалары.
10. Оқшаулаушы
2-разряд
Жұмыс сипаттамасы. Кабельді және телефон қағазын, лавсан және мақта қағаз таспа секцияларын, катушкаларды, бөлшектер мен бұйымдарды оқшаулау. Компаундағаннан, сіңдіргеннен және сығымдағаннан кейін секциялар мен катушкалардан уақытша оқшауды шешу. Орамдардың арасына оқшаулау жасау. Бекіткіш бандаждарды катушкаларға оқшаулау рамкалары мен төсемдерін қалай отырып орнату. Бұрамалар мен паздарды оқшаулау. Экрандаушы орамдар жасау және оқшаулау. Сығымдаусыз металл бөлшектерді және кейіннен оқшаулап кесіп оқшаулау. Аппараттардың катушкаларындағы секция аралық бірікпелерін оқшаулау.
Білуге тиіс: жай өлшеу аспаптарының қызметі және қолдану ережесі; оқшаулау бөлшектері мен бұйымдардың атауы мен үлгілері; электр техникасы жөніндегі қарапайым мәліметтер.
Жұмыс үлгілері
1. Орташа үздіксіз және ауыспалы ток машиналары – жүрекшені орауға дайындау.
2. Электр машиналарының статор пакеттері – кесік бөлшектерін оқшаулау.
3. Шыбықтар мен жолақтар – киперлік таспамен лак жаға отырып оқшаулау.
4. Торроидальді трансформаторлар – оқшаулау.
5. Бакелизирленген қағаздан жасалған цилиндрлер – жасау.
6. Электр тізбекті күш шинасы – киперлік және тафтянды таспамен оқшаулау.
11. Оқшаулаушы
3-разряд
Жұмыс сипаттамасы. Секцияларды, катушкаларды, бөлшектер мен бұйымдарды асбестпен, лак матамен, шыны лак матамен, шыны матамен және шыны таспамен оқшаулау. Электр машина бөлшектерін 7 қабатқа дейінгі шыны матамен және шыны таспамен оқшаулау. Оправкада түтікшелер мен гильзалар жасау. Электр машина полюстерін қолмен үтіктеп және сығымдап және тозаңдату әдісімен оқшаулау. Уақытша таспалар мен планкаларды гидростатикалық сығымдағаннан кейін шешу. Оқшаулау станоктарында таспалық материалдармен оқшаулау. Орам, корпус және көп қабатты оқшаулау жағу. Жартылай автоматтарда статор паздарын оқшаулау. Дискілік катушкаларды, сыйымдылық сақиналарын және трансформатор шықпаларын оқшаулау жөніндегі операцияларды орындау.
Білуге тиіс: оқшаулау станоктарының құрылысы және баптау тәсілдері; арнайы айлабұйымдарды және бақылау-өлшеу аспаптардың қызметі және қолдану ережесі; қолданылатын электроқшаулау материалдарының негізгі қасиеті.
Достарыңызбен бөлісу: |