Жұмысшылардың жұмыстары мен кәсіптерінің бірыңғай тарифтік-біліктілік анықтамалығы (38-шығарылым) 1-бөлім. Жалпы ережелер

жоғары жиілікті токтардың қондырғыларында шыны-зерді полиамидті шайырмен сіңдіру тәсілімен желім зерін жасаудың технологиялық процесін жүргізу;

желім зерін ұршықтарға орау;

жұмыс алдында аппаратураның дұрыстығын тексеру;

жасалған зердің сапасын бақылау;

дайын желім зеріне есеп жүргізу және қоймаға тапсыру;

жұмыс істеу журналын жүргізу.

446. Білуге тиіс:

жоғары жиілікті ток қондырғылары мен генераторының жұмыс істеу принципі;

қолданылатын бақылау-өлшеу аспаптары;

қолданылатын материалдардың, полиамидті шайырдың, шыны зердің рецептурасы, қасиеті, дайын зерді талдау әдісі;

негізгі шикізатқа және дайын зерге қойылатын мемлекеттік стандарттар мен техникалық шарттар;

зерді фильтрге толтыру ережесі және орағыш құрылғыға қызмет көрсету;

материалдарды шығындау нормалары, дайын зерді қоймаға тасымалдау және сақтау ережесі.

63. Қаптау материалдарын сіңдіру аппаратшысы
Параграф 1. Қаптау материалдарын сіңдіру аппаратшысы, 4-разряд
447. Жұмыс сипаттамасы:

сіңдіру-кептіру қондырғыларында табақты қаптау материалдарын сіңдіру процесін жүргізу;

шайырды ваннаға құю;

температураны реттеу;

қағаз орамаларды орнату және толтыру;

лента қозғалысының жылдамдығын реттеу, оларды белгіленген өлшем бойынша кесу.

448. Білуге тиіс:

қызмет көрсететін агрегаттың құрылғысы;

шайырдың рецептурасы және созымдылығы;

температуралық режимді және лента қозғалысының жылдамдығын айқындау тәртібі;

пленка жасау үшін қолданылатын қағаздың сорттары;

қолданылатын бақылау-өлшеу аспаптары мен құралдарының міндеті.

Параграф 2. Қаптау материалдарын сіңдіру аппаратшысы, 5-разряд
449 Жұмыс сипаттамасы:

жоғары білікті аппаратшының басшылығымен автоматты сіңдіргіш желілерде қағазға сіңдіру процесін жүргізу;

сіңдіргіш материалдарды дайындау және ваннаға тиеу;

сіңдіру процесін және температуралық режимді реттеу:

қызмет көрсететін жабдықты реттеу және жөндеуге қатысу.

450. Білуге тиіс:

қызмет көрсететін жабдықтың құрылғысы;

сіңдірудің технологиялық режимі;

аспаптардың көрсеткіштері және талдаулар нәтижелері бойынша сіңдіру процесін реттеу тәсілі;

дайын өнімге және шикізатқа қойылатын талаптар;

қызмет көрсететін жабдықты жөндеу ережесі.

Параграф 3. Қаптау материалдарын сіңдіру аппаратшысы, 6-разряд

автоматты сіңдіргіш желілерде қағазға сіңдіру процесін жүргізу;

шикізаттың, материалдардың көрсеткішіне және талдау нәтижелеріне қарай қағазға сіңдіру процесінің технологиялық параметрлерін түзеу;

сіңдіру шайыры мен пленка сынамаларын талдауға іріктеу;

қызмет көрсететін жабдықты баптау;

өндірістік журнал жүргізу.

452. Білуге тиіс:

қызмет көрсететін жабдықтың конструктивтік ерекшелігі және баптау ережесі;

қаптау материалдарын сіңдіру процесінің параметрлерін түзеу тәсілі;

талдауларға сынамаларды іріктеу ережесі;

бақылау-өлшеу аспаптары мен құралдарының құрылғысы және қолдану ережесі.

64. Жиһаздың декоративтік элементтерін жасаушы

қатты көбікті полиуретаннан жиһаздардың силиконды формалар мен декоративтік элементтерін жасау;

силиконды композиция дайындау;

модельдерді құюға дайындау, антиадгезді жағу;

формаларды пресске орнату.;

Престеу;

454. Білуге тиіс:

қатты көбікті полиуретан жиһаздардың силиконды формалары мен декоративтік элементтерін жасау амалдары;

қолданылатын компоненттердің қасиеті.

Параграф 2. Жиһаздың декоративтік элементтерін жасаушы, 4-разряд
455. Жұмыс сипаттамасы:

қатты көбікті полиуретаннан жиһаздардың силиконды формада декоративтік элементтерін жасау;

көбікті полиуретан композициясының компоненттерін есептеу;

көбікті полиуретан компоненттерін араластыру;

формаларды термостаттау;

бөлшектің бетіне актиадгезив жағу.

456. Білуге тиіс:

қызмет көрсететін жабдықтың құрылғысы;

қатты көбікті полиуретаннан жиһаздың декоративтік элементтерін жасау амалдары;

компоненттерді есептеу әдіснамасы;

қысым бойынша формалаудың технологиясы және режимі;

дайын өнімдерге қойылатын техникалық талаптар.

65. Шаблондар жасаушы
Параграф 1. Шаблондар жасаушы, 3-разряд
457. Жұмыс сипаттамасы:

қаптау материалдарын, плиталарды, маталар мен ажарлау төсемдерін пішу және белгілеу үшін қарапайым формада белгілеу шаблондарын жасау;

шаблондар мен құрылғылар жасау үшін айрықшалықтар бойынша материалдар іріктеу.

458. Білуге тиіс:

шаблондар мен құрылғылар жасау кезінде пайдаланылатын сүректің тұқымдары мен ақаулары;

қарапайым ағаш өңдеу станоктарында жұмыс істеудің негізгі амалдары.

Параграф 2. Шаблондар жасаушы, 4-разряд
459. Жұмыс сипаттамасы:

бұрама қысқыштары бар позициялы ағаш өңдеу станоктары үшін үлгілер бойынша қарапайым тура сызықты шаблондар жасау;

шаблондар мен құрылғылардың ұсақ жөндеулері.

460. Білуге тиіс:

сүректің негізгі қасиеті;

шаблон бөлшектерін қолмен және негізгі ағаш өңдеу станоктарында өңдеу тәсілдері.

Параграф 3. Шаблондар жасаушы, 5-разряд
461. Жұмыс сипаттамасы:

бірнеше бұрама қысқыштары бар күрделілігі орташа шаблондар мен құрылғыларды; бағыттаушы сызғыштарды, тіректерді, тетік қысқыштарды, бұрыштамаларды және тағыда басқа сызбалар мен үлгілер бойынша жасау;

тура сызықты бөлшектерді қаптауға арналған күрделі белгілеу шаблондары мен құрылғыларды жасау;

сызбалар мен үлгілер бойынша қарапайым бөлшектердің эталондарын жасау;

шаблондар мен құрылғыларды күрделі жөндеу.

462. Білуге тиіс:

қызмет көрсететін станоктың құрылғысы және баптау ережесі;

шаблондар мен құрылғыларды жасауға қойылатын техникалық шарттар;

кескіш құралды қайрау және дайындау ережесі;

бақылау-өлшеу құралдарын пайдалану ережесі, жиһаз өндірісінің негізгі бөлшектерін жасаудың технологиялық процесі;

қарапайым шаблондар мен құрылғыларды есептеу және конструкциялау әдісі.

Параграф 4. Шаблондар жасаушы, 6-разряд

сызбалар және үлгілер бойынша ағаш өңдеу станоктарына арналған күрделі конструкциялы шаблондар мен құрылғыларды; күрделі қисық сызықты бөлшектерге арналған құрылғыларды, күрделі тораптар мен бөлшектердің эталондарын жасау;

сүректен калибрлер, бұрыштамалар және бақылау-өлшеу құралдарын жасау.

464. Білуге тиіс:

калибр конструкциялары;

әр түрлі құрылғыларды, жарақтар мен калибрлерді жасауға қойылатын техникалық шарттар;

шаблондар мен құрылғылардың рационалдық конструкциялары.

66. Жиһаздарды жинақтаушы

бөлшектердің қапталмаған келтектерін, жартылай дайын өнімге және фанерадан дайындамаларды өлшемі мен сапасы бойынша жинақтау;

фанерадан жасалған қапталмаған бөлшектерді, дайындамаларды өлшемі мен сапасы бойынша жинақтау;

қапталмаған бөлшектерді, дайындамалар мен фанераны, оларды штабелдерге және стеллажға жинап, сорты, өлшемі, міндеті және басқа да белгілері бойынша бөлшектеу.

466. Білуге тиіс:

жинақталатын келтектердің, жартылай дайын өнімдердің атауы және олардың міндеті;

сүректің тұқымдары және ақаулары;

бөлшектер мен жартылай дайын өнімге қойылатын талаптар, оларды қатарлау тәртібі.

Параграф 2. Жиһаздарды жинақтаушы, 3-разряд
467. Жұмыс сипаттамасы:

жиһаз өндірісінде отыруға және жатуға арналған қажетті бөлшектерді, дайындамаларды, тораптар мен материалдарды жинақтау;

жинақталған бөлшектерді таңбалау;

жинақтауға есеп жүргізу;

аралау материалдарының табиғи кептіруде қатарлау және бөлшектеуді сұрыптау.

468. Білуге тиіс:

отыруға және жатуға арналған жиһаздар өндірісінде қолданылатын тораптардың, бөлшектер мен материалдардың атауы, олардың міндеті, тораптарды;

бөлшектер мен материалдарды жинақтау және есеп жүргізу тәртібі;

тораптарға, бөлшектерге, материалдарға қойылатын техникалық шарттар;

қолданылатын механизмдерді пайдалану ережесі.

Параграф 3. Жиһаздарды жинақтаушы, 4-разряд
469. Жұмыс сипаттамасы:

қапталмаған, келтекті қапталған бөлшектер мен қатты жапырақты тұқымды сүректен жасалған бөлшектерді өлшемі және сапасы бойынша жинақтау;

жинақталған бөлшектерді таңбалау. Жинақтауға есеп жүргізу.

470. Білуге тиіс:

қалқанды қапталмаған бөлшектердің, келтекті қапталған бөлшектердің атауы және олардың міндеті;

бөлшектерді жинақтау және есеп жүргізу ережесі;

жинақталатын бөлшектерге қойылатын техникалық шарттар.

Параграф 4. Жиһаздарды жинақтаушы, 5-разряд

жиһаздың жекелеген бұйымдарын; өңделген тораптарды, бөлшектер мен қалқанды қапталған өңделмеген бөлшектерді, сондай-ақ бөлшектелген түрдегі жиһаздарды текстурасы, түсі және сапасы бойынша гарнитураға және жинаққа жинақтау;

өндіру процесінде қапталған және өңделген бұйымдар мен тораптарды толық жинақтау;

жинақталған бұйымдарды, тораптар мен бөлшектерді таңбалау;

жинақталатын бұйымдардың, тораптар мен бөлшектердің қозғалысына есеп жүргізуді тиісті құжаттармен рәсімдеу.

472. Білуге тиіс:

жиһаздың тораптары мен бұйымдарының айрықшалықтары және техникалық шарттар;

өңдеудің түрлері мен тәсілдері;

жинақталатын тораптар мен бұйымдардың сапасына қойылатын талаптар;

бұйымдарды жинақтау және есеп жүргізу ережесі.

67. Жиһазға арналған қаптау материалдарын теруші
Параграф 1. Жиһазға арналған қаптау материалдарын теруші 2-разряд
473. Жұмыс сипаттамасы:

қолмен “бойлап” алғашқы қаптамалардың (қабат астын) теріс бетіне арналған сүргіленген, аршылған шпон мен жасанды қаптамалы материалдарын теру және қырлап желімдеу;

оң және теріс қаптамалардың шөркелерін желімдеу.

474. Білуге тиіс:

шпонның тұқымдары бойынша түрлері, оның ақаулары;

сүргіленген және аршылған шпонға қойылатын техникалық шарттар.

Параграф 2. Жиһазға арналған қаптау материалдарын теруші, 3-разряд
475. Жұмыс сипаттамасы:

қолмен және ленталы қырлап желімдейтін станоктарда “бойлап”, “көлбеу” текстурасы және түсі бойынша іріктеп оң беттеріне арналған сүргіленген, аршылған шпон мен жасанды қаптамалы материалдарды теру және қырлап желімдеу;

қызмет көрсететін станокты баптау.

476. Білуге тиіс:

қырлап желімдейтін станоктың жұмыс істеу принципі;

қаптаудың технологиялық процесі, өлшемі және кесінділері бойынша шпонның түрлері;

сүректің ақаулары, қырлап желімдеудің амалдары, шпонды текстурасы мен түсі бойынша іріктеу.

Параграф 3. Жиһазға арналған қаптау материалдарын теруші, 4-разряд

қырлап желімдейтін лентасыз станоктарда және желім зері бар станоктарда “бойлап”, “көлбеу” оң беттеріне арналған сүргіленген, аршылған шпон мен жасанды қаптамалы материалдарды теру және қырлап желімдеу;

қолмен және ленталы қырлап желімдейтін станоктарда суреті, текстурасы және түсі бойынша оң беттерін фигуралық теру және қырлап желімдеу (“шыршаға”, “конвертке”, “крейцфугке”);

қызмет көрсететін станокты баптау.

478. Білуге тиіс:

қырлап желімдейтін станоктың құрылғысы;

қаптау материалдарын өңдеудің ақауы;

қаптамалы материалдарды фигуралық терудің және қырлап желімдеу амалдары, желім түрлері және оның құрамдары.

Параграф 4. Жиһазға арналған қаптау материалдарын теруші, 5-разряд
479. Жұмыс сипаттамасы:

қырлап желімдейтін лентасыз станоктарда және желім зері бар станоктарда суреті, текстурасы және түсі бойынша оң беттерін фигуралық теру және қырлап желімдеу («шыршаға», «конвертке», «крейцфугке»);

қызмет көрсету станоктарын баптау;

жиһаздың гарнитурасы мен жинақтарына арналған шпоннан жасалған қаптамаларды іріктеу және қалыптастыру.

480. Білуге тиіс:

қызмет көрсететін станоктың конструктивтік ерекшеліктері және баптау ережесі;

сүргіленген шпонның сорттары, ылғалдылығы және міндеті, шпонды текстурасы және түсі бойынша іріктеу;

жиһаздардың гарнитурасы мен жинақтарына арналған шпоннан жасалған қаптамаларды іріктеу ережесі.

Параграф 5. Жиһазға арналған қаптау материалдарын теруші, 6-разряд
481. Жұмыс сипаттамасы:

оң беттері үшін текстурасы және түсі бойынша сұрыптап, берілген сурет бойынша қолмен бағалы тұқымды сүректен жасалған шпонды көркемдік сүргілеу.

482. Білуге тиіс:

көркемдік терудің және қырлар желімдеудің амалдары;

қаптау материалдарына қойылатын талаптар.

68. Багетке оюларды жабыстырушы

багет келтектеріне сурет бойынша қиыстырып келтіріп, илектелген жапсырмалы оюларды жабыстыру;

желімді қажетті консистенцияға дейін жеткізу;

оюлардың жарамдылығын айқындау.

484. Білуге тиіс:

оюға қойылатын талаптар, оны багетаға жабыстыру және сурет бойынша қиыстырып келтіру тәсілдері;

багетада желімнің қалдықтарынан пайда болатын ақаулар және оны жою тәсілдері.

Параграф 2. Багетке оюларды жабыстырушы, 3-разряд

оюларды тікелей багет келтектеріне немесе арнаулы табақтарға илектеу;

технологиялы режимге сәйкес илектелген оюлары бар табақтарды өңдеу;

илекті станоктарды баптау және штампыларды іріктеу.

486. Білуге тиіс:

илек станогының құрылғысы;

мастиканың құрамы мен қасиеті және оны қажетті консистенциясына және созылымдылығына дейін жетілдіру тәсілі;

сүректің тұқымдары және оның ақаулары;

багет рамаларын белгілеу тәсілдері, бұрыштамалар мен байламдардың түрлері және оларды орындарына орналастыру амалдары,

дайын өнімнің сапасына қойылатын талаптар, ақаулар және оларды жою тәсілдері.

69. Жиһаз бөлшектерін қаптаушы

бөлшектер мен дайындамаларды сұрыптап, қолмен, жаққымен және құрылғылармен жабыстырылатын бетіне желім жағу.

488. Білуге тиіс:

желімдердің қасиеті және оларды жабыстырылатын бетіне жағу амалдары;

сүректің тұқымдары.

Параграф 2. Жиһаз бөлшектерін қаптаушы, 3-разряд

қол престерінде, электрмен қыздырылатын ваймдарда және құрылғыларда тура сызықты келтекті бөлшектер мен түрлі қалқандардың жиектерін қаптау;

жоғары білікті қаптаушының басшылығымен гидравликалық, пневматикалық, механикалық престерде мөлдірсіз өңдеумен жиһаз қалқандарын, желімделген жазық желімделген бөлшектерді қаптау;

гидравликалық, пневматикалық және механикалық престерде рамалы тораптарды қаптау;

келтектерді, рейкаларды, шпондарды іріктеу, дестелер қалыптастыру;

желім жағатын станоктарда жабыстырылатын бетіне желім жағу.

490. Білуге тиіс:

престердің, ваймдардың, құрылғылардың жұмыс істеу принциптері және оларға қызмет көрсету тәртібі;

сүректің тұқымдары, плиталар мен қалқандарды қалыптастыру тәсілдері;

тура сызықты бөлшектер мен жиектерді қаптаудың технологиялық режимі.

Параграф 3. Жиһаз бөлшектерін қаптаушы, 4-разряд
491. Жұмыс сипаттамасы:

мөлдір өңдеумен гидравликалық, механикалық көп пролетті престер мен автоклавтарда қалқанды бөлшектерді қаптау;

ваймдарда және әр түрлі құрылғыларда тура сызықты және пішінде беттері бар жиектерді, тораптар мен бөлшектерді қаптау;

өтпелі типтегі станоктарда қалқанды бөлшектердің тура сызықты жиектерін қаптау.

492. Білуге тиіс:

престердің, ваймдар мен құрылғылардың құрылғысы және пайдалану ережесі;

сүректің негізгі қасиеті;

желім мен сылақ түрлері, олардың құрамы, қасиеті және пайдалану тәсілдері;

қаптау сапасына қойылатын талаптар;

қаптау ақаулары және оларды жою шаралары.

Параграф 4. Жиһаз бөлшектерін қаптаушы, 5-разряд
493. Жұмыс сипаттамасы:

өтпелі типтегі гидравликалық престерде бөлшектер мен тораптарды қаптау және ламинаттау процесін жүргізу;

концерттік музыкалық аспаптардың бөлшектері мен тораптарының жиынтықтарын қаптау;

престеудің берілген режимін қамтамасыз ету, қаптау сапасын бақылау;

престерді тиеу және түсіруді қамтамасыз ету. престерді реттеу, баптау, тазалау және жөндеуге қатысу.

494. Білуге тиіс:

қаптамалардың түрлері және олардың құрамы;

қаптау режимдері, пленкалармен қаптау жұмыстарын орындау ережелері;

материалдарды шығындау ережесі;

престерді және қолданылатын құралдарды баптау ережесі.

70. Жиһаздарды тұсқағаздаушы
Параграф 1. Жиһаздарды тұсқағаздаушы 1-разряд
495. Жұмыс сипаттамасы:

мақталы кнопкаларды, розеткаларды, түймелерді жасау;

шпагат пен зерді өлшеу және кесу;

бортты таңдау үшін шпагатты тарту;

тұтқаларды қағу.

496. Білуге тиіс:

шпагат пен зердені белгілеу және кесу ережесі;

қолданылатын қол құралдары мен құрылғыларды қолдану тәртібі;

тұтқаларды қағу тәсілдері.

Параграф 2. Жиһаздарды тұсқағаздаушы, 2-разряд

серппе негіздерін орнату және бекіту;

серіппе негізіне маталарды, төсем мақталарын және басқа да төсем материалдарын қағу және тарту;

бұйым периметрлері бойынша борттарды жинау;

жастықша мен білікшелердің тыстарын тігу;

матрацтың ішін толтыру материалдарымен толтыру.

498. Білуге тиіс:

серппе негізіне материалдарды төсеу ережесі;

төсегіш және орағыш материалдардың түрлері, міндеті және шығындау нормалары;

серіппе негізін орнату және бекіту ережесі.

Параграф 3. Жиһаздарды тұсқағаздаушы, 3-разряд
499. Жұмыс сипаттамасы:

серіппелерді тұндырып және биіктігі бойынша тегістеп шпагатпен түптеу;

сым торларды серіппе негізге, оларды бір уақытта өріп, тарту;

төсеу қабатын қалыптастыру және оны екі жақтан қапсырмамен серіппе блокқа бекіту;

матрацтарды, дивандардың алдыңғы царгтарын, кушеткалар мен қатты жиһазды қаптау материалдарымен толтыру;

серіппе негіздерін матамен тарту, негізге қағу және тігу;

төсегіш және орағыш материалдарын төсеу;

отыруға және жатуға арналған жиһаз бұйымдары бөлшектерінің рамаларына иімді және көбік резеңкелі көбік полиуретанды жабыстыру;

серіппе негізді жұмсақтарды тігу;

бортты толтыру және тігу;

құлыптар мен кронштейндерді бекіту.

500. Білуге тиіс:

тұсқағаз жұмыстарының технологиялық процесі;

орағыш және төсегіш материалдардың түрлері, міндеті және шығындау нормалары;

толтырғыш материалдардың сапасына, төсемдердің қалыңдығына, серіппе негіздерінің биіктігіне қойылатын талаптар.

Параграф 4. Жиһаздарды тұсқағаздаушы, 4-разряд

бортты қалыптастыру және тарту;

төсегіш материалдың үстіңгі қабатын төсеу;

отыруға және жатуға арналған жиһаздың жұмсақ және қатты элементтерін қаптау материалдарымен толтыру және қаптау;

қаптау материалдарын мақтамен немесе көбікті полиуретанмен төсеу;

серіппеден жасалған жастықшалар мен секциялардың иімді негіздерді, иімді және көбікті резеңкелі көбік полиуретанды қалыптастыру;

қарапайым полиэфирлерде жұмсақ элементтерді (жастықшаларды) жасау.

502. Білуге тиіс:

жиһаздың жұмсақ элементтерінің конструкциясы мен өлшемі;

тұсқағаз және төсеу материалдарына қойылатын техникалық шарттар;

төсеу материалдарының үстіңгі қабатын төсеу ережесі,

отыруға және жатуға арналған жиһаздың элементтерін толтыру және желімдеу.

Параграф 5. Жиһаздарды тұсқағаздаушы, 5-разряд
503. Жұмыс сипаттамасы:

сызбалар мен эскиздер бойынша отыруға және жатуға арналған жиһаздың үлгісін, сондай-ақ көркемдік жиһаздарды жасау кезінде тұсқағаз жұмыстарын орындау;

отыруға және жатуға арналған жиһаздардың бұйымдарында отырғыштар мен арқаларына қаптау материалдарын тарту және қағу.

504. Білуге тиіс:

жиһаздың түрлері мен стильдері;

отыруға және жатуға арналған жиһаздың бұйымдарына қойылатын техникалық шарттар және мемлекеттік стандарттар.

71. Жиһаздарды өруші
Параграф 1. Жиһаздарды өруші, 2-разряд
505. Жұмыс сипаттамасы:

қарапайым суреті бар күрделі емес пішінді ұсақ бұйымдарды өру;

қолмен талдың таяқтарын бояу.

506. Білуге тиіс:

қарапайым өрудің негізгі түрлері;

қолданылатын құралды пайдалану тәртібі;

тал шыбығын өңдеу тәсілдері.

Параграф 2. Жиһаздарды өруші 3-разряд

Сабақтардан және синтетикалық материалдардан жасалған күрделі емес суреттері бар күрделілігі орташа пішінді жиһаздарды өру;

әр түрлі себеттердің түрлерін өру;

станоктарда тал таяқтарын өру;

тал таяқтарын майыстыру.

508. Білуге тиіс:

күрделілігі орташа пішінді бұйымдар мен жиһаздарды өру тәсілдері;

материалдарды өңдеу және дайындау тәсілдері;

қолданылатын синтетикалық материалдардың негізгі түрлері мен қасиеттері;

сүректің тұқымдары мен олардың ақаулары,

бұйымдардың конструкциясы мен өлшемі;

брактың себептері, оның алдын алу және жою тәсілдері.

Параграф 3. Жиһаздарды өруші, 4-разряд
509. Жұмыс сипаттамасы:

сабақ пен мен синтетикалық материалдардан сызбалар, эскиздер бойынша, сондай-ақ үлгілер бойынша күрделі суреті бар және селдір безендірілген әр түрлі бұйымдар мен жиһаздарды көркемдік өру;

өрілген жиһаздардың үлгілерін жасау.

510. Білуге тиіс:

көркемдік бұйымдарды өрудің түрлері мен тәсілдері;

сүректің тұқымдары және көркемдік өру үшін қолданылатын материалдар;

бұйымдарды өру кезінде қолданылатын аспаптар.

72. Орау және төсеу материалдарын дайындаушы

қолмен мақталарды, түктерді, жөкелерді және басқа да толтырғыш әрі төсегіш материалдарды түптеу.

512. Білуге тиіс:

орағыш және төсегіш материалдарды түптеу бойынша жұмыстардың амалдары;

материалдардың түрлері мен міндеті.

Параграф 2. Орау және төсеу материалдарын дайындаушы, 2-разряд

арнайы құрылғыларда электр токпен қыздыратын механикалық құралдармен иімді көбік полиуретанын және көбікті резеңкені пішу және желімдеу;

станоктарда мақталарды, түктерді, жөкені және басқа да толтырғыш әрі төсегіш материалдарды түптеу;

қызмет көрсететін станокты баптау.

514. Білуге тиіс:

станоктың құрылғысы және баптау ережесі;

орағыш және төсегіш материалдардың міндеті;

иімді көбік полиуретанды және көбікті резеңкені пішу және желімдеу әдісі;

қолданылатын құралдың техникалық сипаттамасы.

Параграф 3. Орау және төсеу материалдарын дайындаушы, 3-разряд

орағыш және төсегіш материалдарды жасау процесін жүргізу;

электр токты пайдалана отырып, механикалық станоктарда және арнайы жабдықтарда иімді көбік полиуретанды, көбікті резеңкені және күрделі пішінді және конструкциялы төсегіш материалдарды пішу және қайнату;

қызмет көрсететін жабдықты баптау. Дайын бөлшектерді пішу және қайнату сапасын бақылау.

516. Білуге тиіс:

қызмет көрсететін жабдықтың құрылғысы және баптау ережесі;

температуралық режим;

қайнату кезінде қолданылатын материалдардың қасиеті;

қайнату ақаулары, оларды жою тәсілдері, техникалық қауіпсіздік ережесі.

73. Өрілген жиһаздарды құрастырушы

айқастырма секілді жиһаз аяқтарын құрастыру, шегелермен бекітіп, жиһаздардың қарапайым қаңқаларын құрастыру.

518. Білуге тиіс:

сүректің негізгі тұқымдары және олардың ақаулары;

өрілген жиһаз қаңқаларының негізгі конструкциясы.

Параграф 2. Өрілген жиһаздарды құрастырушы, 3-разряд

металл және ағаш қаңқалары бар жиһаздардың өрілген бөлшектері мен тораптарын құрастыру;

жиһаздардың жекелеген тораптары мен қарапайым қаңқаларын құрастыру, қиыстырып келтіру және тазалау;

қарапайым конструкциялы өрілген жиһаздарды, ұсақ өрілген бұйымдарды және балаларға арналған өрілген жиһазды құрастыру.

520. Білуге тиіс:

қаңқаларды, қарапайым пішінді жиһаздар мен ұсақ бұйымдарды технологиялық құрастыру;

қолданылатын құрал, өрілген жиһаздардың негізгі түрлерінің конструкциялары және өлшемі.

Параграф 3. Өрілген жиһаздарды құрастырушы, 4-разряд

сызбалар, эскиздер мен суреттер бойынша көркемдік өрілген жиһаздарды құрастыру бойынша кешенді жұмыстарды орындау. өрілген жиһаздардың үлгілері мен күрделі қаңқаларын құрастыру.

522. Білуге тиіс:

көркемдік өрілген жиһаздарды құрастыру амалдары;

сүректің қасиеті;

брактың себептері және оны жою тәсілдері,

бұйымдарға қойылатын техникалық шарттар.

74. Майысқан жиһазды жасау жөніндегі станокшы

станоктарда майысқан жиһаздардың бөлшектерін өңдеу;

бөлшектерді алдын ала іріктеу;

фасонды бөлшектерді, шынтақ қойғыштарды, орындықтардың артқы аяқтарын қайрау.

524. Білуге тиіс:

станоктың жұмыс істеу принципі;

кескіш құралдардың түрлері мен міндеті, өңделетін бөлшектерге қойылатын техникалық шарттар;

сүректің тұқымдары және оның ақаулары.

Параграф 2. Майысқан жиһазды жасау жөніндегі станокшы, 3-разряд
525. Жұмыс сипаттамасы:

арнайы станоктарда майысқан жиһаздардың бөлшектерін өңдеу;

станокты баптау және жұмысын реттеу;

кескіш құралды орнату.

526. Білуге тиіс:

станоктардың құрылғысы және баптау ережесі;

кескіш құралдарды қайрау және орнату ережесі;

қолданылатын өлшегіш құралдар, шаблондар, құрылғылар және міндеті;

сүректің негізгі қасиеті.