-
Оқушылардың сабаққа қатысуын тексеру.
-
Оқушылардың сабаққа дайындығын тексеру.
-
Сабақтың мақсаты мен міндеті.
8. Оқушылардың өтілген тақырып бойынша білімін тексеру – 14 мин (15%)
-
Безгек этиологиясын, эпидемиологиясын
-
Патогенез, алдын алу шараларын
-
Емдеу, арнайы профилактикаларын
-
Эпид.ерекшеліктерін
9. Жаңа сабақты түсіндіру – 27 мин (30%)
-
Оба анықтамасын, этиологиясын, эпидемиологиясын
-
Клиникасын
Ақпараттық-дидактикалық блок
Оба – антропозооноз, дене қызуының көтерілуімен, өте айқын улану белгілерімен, терінің, лимфа түйіндерінің өкпе және басқа да ағзалар мен жүйелердің зақымдалуымен сипатталатын жұқпалы ауру.
Этиологиясы. Обаның қоздырғышы Yersinia pestis, 1854 ж эпидемия кезінде Иерсен деген француз ғалымы тапқан. Қоздырғыш спора түзбейді, грам әдісімен боялмайды, капсула түзеді.
Көбеюіне қолайлы температура 25-30 градус, 50 градуста 1 сағат ішінде, 70 градуста 10 минут , 100 градуста 1 минут ішінде жойылады.
Сулема, лизол, карбол, хлор ізбесі, хлорамин сияқты дезерітінділерге жоғары сезімтал.
Эпидемиологиясы. Негізгі инфекция көзі болып табиғаттағы әртүрлі кеміргіштер саналады. Тасымалдаушылар – кенелер. Оба үй және жабайы жануарларда екі түрде кездесуі мүмкін: энзоотии және эпизотии.
Энзоотии осы, ауруға салыстырмалы түрде тұрақты папуляция арасында кездеседі. Инфекцияның таралуы тұрақты, бір қалыпты циклде өтеді (кеміргіштер-бүрге-кеміргіштер).
Эпизотии оба ауруына өте сезімтал кеміргіштерге жұққанда кездеседі.
Ауру адамға ауру малдың немесе жануардың терісін өңдегенде жұғуы мүмкін, тұрмыстық заттар арқылы, трансмиссивті (залалданған бүрге шаққанда), алиментарлы (ет өнімдері немесе басқа да тағамдық заттар залалданған болса) және ауа-тамшы жолмен беріледі ( обаның өкпелік түрімен ауырған науқас немесе мысық арқылы).
Клиникасы. Жасырын кезеңі 1-3 күн, сирек жағдайда 5-6 күнге дейін жетуі мүмкін. Руднев бойынша жіктемесі:
А) Жергілікті түрі
-
Терілік
-
Бубонды
-
Тері-бубонды
Б) Жайылмалы: ішке жайылған
-
Біріншілік-септикалық
-
Екіншілік –септикалық
Жайылмалы: сыртқа жайылған
-
Біріншілік-өкпелік
-
Екіншілік-өкпелік
-
Ішектік
Арудың барлық түрлерінде – ауру жедел басталады, өте жоғары дене қызуымен, қалтыраумен, ауру улану белгілерімен: жалпы әлсіздік, бас айналуы, құсу, лоқсу, бұлшық еттерінің ауырсынуы. Ауру адам мазасыз немесе енжар. Кейде сандырақтау, галлюцинациялар болуы мүмкін. Жүрісі бұзылады – теңселіп жүреді, беті қызарады, сөйлегені түсініксіз. Кейіннен аурудың беті бозарып, бет әлпеті үшкірлене бастайды. Көптеген петехиалар мен геморрагиялар болады. Тамағы қызарып, үлкейген бадамшаларда аздап қан құйылған, кейде жараланады, гепатоспленомегалия. Іші үлкейген, ісінген,гемодинамикасы бұзылады: пульсі жиі, толуы нашар, жүрек үндері әлсіз, АҚҚ төмендейді, тахипноэ. Тілі ісінген, ақ жабындымен қапталған.
Бубонды түрі. Аурудың 1-2-ші күндері обалық бубон пайда болады.Патологиялық процесс оны қоршаған тіндер қосылады да шеттері тегіс емес тығыз ісік тәрізді конгломерат пайда болады. Бубон үстіндегі тері қып-қызыл түсті, көкшілдеу, жылтырақ болады. Ауырғаны ауыр сезімталды болады. Бубон іріңдеу, жарылуы немесе толық сіңіп кетуі де мүмкін.
Өкпелік түрі. Жасырын кезеңі бұл түрінде өте қысқа. Жалпы улану белгілерімен басталып, өкпелік симптомдар қосылып, кеуде қуысында қатты ауырсыну сезімі білінеді, жүрек қағуы, ентігу, жөтел, бастапқы кезінде – құрғақ, сосын ылғалды қан аралас, көбік аралас қақырықпен. Аускультацияда мәліметтер өте көмескі. Кейіннен қабыну процесіне плевра қосылады. Аурудың 3-5-шы күнінде науқас тыныс жетіспеушілігінен қайтыс болады.
Септикалық түрі. Ауру септикалық белгілерімен өтеді; геморрагиялық белгілерімен, ИТШ дамуымен. Кей жағдайларда менингит және менингоэнцефалит дамиды.
Емдегенде аурудың ұзақтығы 1-3 күн. ТІҚШҰ–синдромында, әріқарай асқынған жүрек қан-тамыр жетіспеушілігінде өліммен аяқталады.
10. Оқушылардың өз бетінше атқаратын жұмысы – 31 мин (35%)
Өзіндік жұмысты орындау үшін қажетті материалдар мен тапсырмалар беру
11. Жаңа тақырыпты бекіту – 9 мин (10%)
12. Сабақты қорытындылау – 2 мин (2%)
Сабақты қорытындылау, оқушылардың білімін бағалау
13. Үйге тапсырма беру – 2 мин (2%)
23 сабақ
1.Сабақтың тақырыбы: Оба. Диагностикасы, алдын алу шаралары
2. Сағат саны: 1 сағ. 100 мин. (100%)
3. Сабақ түрі: түсіндірмелі, аралас сабақ
4. Сабақтың мақсаты:
оқыту: оба диагностикасын, алдын алу шараларын үйрету
тәрбиелік: жеке бас гигиенасын сақтауға, ұқыптылықты, тәртіп сақтауға тәрбиелеу
дамыту: гигиенаның дағдыларын, болашақ мамандық қызығушылығын дамыту
5. Материалды-техникалық жабдықталуы:
а) техникалық құралдар: компьютерлер, мультимедиялық құрылғы
ә) көрнекі және дидактикалық құралдар: өзіндік жұмыстарға арналған кестелер, тест тапсырмалары, жағдайлық есептер, сөзжұмбақ.
б) оқыту орны: Даумед клиникасы №1 бөлме, №2 бөлме.
6. Әдебиеттер:
Негізгі (Н)
-
Инфекционные болезни и эпидемиология: учебник. Покровский В.И., Брико Н.И., Данилкин Б.К., Пак С.Г. – 2-е изд, -М., ГЭОТАР-Медиа, 2008г.
-
Инфекционные болезни: учебник для медучилищ. Антонов Т.В. – 2000г.
-
Инфекционные болезни с эпидемиологией. Муратбеков С.К., Лученко Н.В., Юрашик Л.Н., издательство «Арман-ПВ», 2003г.
Қосымша (Қ)
-
Атлас детских инфекционных заболеваний/под ред. К.Дж.Бэйкер; пер. с англ. под ред. В.Ф.Учайкин – М., ГЭОТАР-Медиа, 2009 г.
-
Атлас детских инфекционных заболеваний: пер. с англ. под ред. В.В.Малеева, Д.В.Усенко, Эмонд Р.Т.Д., Уэлсби Ф.Д., Роулэнд Х.А.К. – М., ГЭОТАР-Медиа, 2001г.
-
ВИЧ-инфекция и СПИД. Клинические рекомендации/под ред. В.В.Покровского. -2-е изд., перераб. и доп. – М., ГЭОТАР-Медиа, 2010г.
-
Инфекционные болезни с курсов ВИЧ-инфекции и эпидемиологии. Рубашкина Л.А. – 2002 г.
Достарыңызбен бөлісу: |