К. У. Сулейманова Жануарлардың инвазиялық аурулары
жүктеу/скачать 5.37 Mb. Pdf көрінісі
|
|
Көжектер өздерінің енелерінен псоротоз жұқтырады, кейбіреулерінде сирек белгісіз өтеді. Қолайлы шаруашылықтарға инфазия ауру өояндармен енеді. Оның таралуы гелминтоздардың болуына, ғимараттың жоғары ылғалдылығына, толыққанды емес азықтандыруға мүмкіндік тудырады . Осы ауру кезінде мерзімділігі анықталмаған, бірақ та, жоғары зақымдалушылық қыста және ерте көктемде белгіленеді. Жануарлардың стационарлық ғимараттарда ауруы жоғары, ол қоян сарайларында кенелердің жақсы өмір сүргіштігімен түсіндіріледі. Псороптоздың Эпизоотологиялық ерекшеліктеріне стационарлық тән. Клиникалық белгілері. Инкубациялық кезеңі 1-5 күн. Кененің жергілікті таралуы құлақ қалқанынының ішкі беткейі, дыбыстық өткел және барабанды пердесі болып табылады. Кене құлақ қалқанына түскең кезде ауыз қуысымен теріге енеді, соның әсерінен, ол қабынып, қатты қышу пайда болады. Қояндар тынышсызданады, аяқтарымен құлақтарын қозғайды, құлақтарымен торға сүйенеді, бастарын шайқайды. Псоротоздың жеңіл түрінде патологиялық үрдіс ошақты сипатқа ие және ылғалды экзема түрі бойынша дамиды. Алғашында қызыл бөртпелер пайда болады, кейін көпіршіктер, олар 1-2 күннен кейін жарылады және олардан ақшыл-сары сұйықтық бөлінеді, ол кейін құрғап, қабықша түзқұлақ аппаратының саңылауында қоңыр сарғыш төмпешіктер түрінде күкірттің 177 құрамы ұлғаяды. Қатты зақымдалу кезінде ошақтар шашылады, патологиялық үрдіс клиникалыққы дыбыс аппараты мен құлақ қалқаны беткейінің үлкең бөлігіне таралады. Ауқымды қабыну үрдісінің әсерінен құлақ қалқанында эпидермистің, сукромицаның үлкең мөлшері жиналады, серозды, кейін іріңді экссудаттың бөлінуі белгіленеді. Кейде құлақ қалқанын толықтай жауып тастайын, үлкең көлемді қабықшалар түзіледі. Барабанды пердеде және дыбыс өткелінде ауру таралғанда сасық иісті, іріңді-қан аралас масса жианалады. Псороптоздың ауыр формасы кезінде зақымдалу жиі екі құлаққада таралады. Үрдіс құлақ клиникалықында – оның негізінің айналасына, мойынына, алдыңғы және соңғы аяқтарына таралады. Жалпы жағыдайлары бұзылады, қояндар әлсірейді, тәбеті нашарлайды, дене температурасы жоғарлайды, кейде қисық бастылық пайда болады, зақымдалған құлақтар төмен салбырайды, баяу қозғалады. Ауру қояндар әлсірейді, арып, жиі өледі. А.П.Гончараның бақылауы бойынша псоротоздың ауыр форасы ауру жануарларда 37,4 % байқалады. Прсороптоз екіншілік микрофлорамен бас миы қабықшасының қабыну үрдісіне өтіп, асқыныуы мүмкін, және құрысу, талулар және басқада жүйкелік құбылыстар пайда болады. Қояндарда псоростозды инвазияның белгісіз формасы болады, ол жеңіл кезеңдік қышулармен сипатталады. Балауы. Клиникалық белгілерге тән негізде қояды және зертханалық зерттеулермен нақтылайды.Акарологиялық зерттеулер үшін құлақ қалқанының ішкі беткейінен қабықша алады, оларды бактериологиялық шыны аяққа немесе заттық шыныға орналастырады, бірнеше тамшы вазелин майын құяды және 35-40 0 С-ға дейін қыздырады. Осы кезде кенелер материалдан шығады және микроскөпты сәл ұлғайтқанда көрінеді. Р. В. Сковронский ас тұзының қаныққан ерітіндісімен қырындыны өңдеген кезде беткейлік қабатта қышыма кенелерді микросокппен анықтауға негізделген қояндардың қышымасын диагностикалау үшін эксперсс – әдістерін ұсынды. Оң жағыдайларда тамшыда тірі және өлі кенелер көрінеді, сондай-ақ, олардың жұмыртқалары. Ауруды нотоэроздан (зақымдалу орны ерін, бел, мұрын, маңдай болып табылады),биттіліктен (зақымдалған орында биттер және олардың жұмыртқаларының бар болуы), дерматомикоздан (сұр ақшыл құрғақ қабықшамен айқын шектелген, микологиялық зерттеулер). Емі. Қоян псороптарымен ауратындардың терапиясы үшін көптеген тиімді әдістер ұсынылған. Бұрынғы кезде 2%-дық креолин эмульсясы, аза скипидар, фенотиазин, 5 - 7%-дық дуст хлорофос қолданылған. Құлақ қалқанының ішкі беткейінің құлақ қышымасын емдеу үшін 1-2 сағат ішінде 10 -15 см ара қашықтықта дерматозолмен, псороптолмен, акродекспен, дикрезилмен, цмодрин аэрозолының көбігімен өңдейді. Алғашында ауру препараттарын бір рет, ал қатты зақымдалу кезінде 6 – 7 күн аралықта екі ретқолданады. Псороптозбен ауратын қояндардың терапиясы үшін фосфорорганикалық акарицидтер кеңінен қолданады (неоцидол, 178 хлорофос, циодрин), сондай – ақ, сульфидофос, бір басқа 4-6 мл шығын қалпында 0,5—1 % концентрациясында севин қолданылады. Т.С Катевпен (1989) 0,04—2 %(бір басқа 2—10 мл) концентрацияда амбуша, байтикола, бензил-бензоата, хлорацетофос тиімділігі зерттелді. А.И Майоров, Л.Е Верета ивермектиннің (ивомек) қоян псороптозы кезінде терапевтикалық қасиетінің көрінісі белгіленгін, оны дене массасына 200 мкг/кг есепте 0,2 % - дық ерітінді түрнде жамбастың ішкі жағынан тері астына енгізген. жүктеу/скачать 5.37 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
|