Кәсіпорын экономикасы пәнінен ДӘріс материалдары


Пайданың түрлері және оны есептеу әдістері



Pdf көрінісі
бет18/25
Дата17.09.2023
өлшемі0.54 Mb.
#477750
1   ...   14   15   16   17   18   19   20   21   ...   25
дәріс материалдары КЭ

Пайданың түрлері және оны есептеу әдістері 
1.Жалпы пайда ЖП=ЖТ-ӨШ 2.Таза пайда = ЖП – салық, міндетті төлемдер
Пайда өндірісті ұлғайтудың көзі болып табылады. Ресурстарды пайдалану деңгейін және оларды 
үйлестірудің тиімділігін сипаттайды және иновациялық технологияларды инвестициялауды 
ынталандырады. Кәсіпорынның құрамындағы барлық пайда екі бөлікке бөлінеді: 1. Кәсіпорынның 
мүлкін көбейтеді және тұтыну процесіне қатысады 2. Тұтынуға пайдаланатын пайда үлесін 
сипаттайды 
3.Тиімділік – кәсіпорын қызметі тиімділігінің ең басты экономикалық көрсеткіші аталады. Оның 
екі түрі бар: 
1) Кәсіпорынның өндірістік қорларының рентабелділігі.Р
өқ=
%
100



А
Н
П
НҚ – негізгі қор АҚ – айналымдық қор Р
ӨҚ
- өндірістік қор Р 
2) Кәсіпорынның өнімнің рентабельділігі Кәсіпорынның тапқан пайдасының сатылған өнімнің 
өзіндік құнға қатынасы 
Р
Ө
=


П
100%
Р
ө
- өнім рентабелдігі ӨҚ - өзіндік құн 
Кәсіпорын қызметінің экономикалық тиімділігін молайтудың басты шарты еңбек өнімділігін 
барынша арттыру және өзіндік құнды арзандату. 
 
 
 
 
 


МБ-3.3. Кәсіпорынның бәсекеге қабілеттілігін қамтамасыз ету 
1. Сапа көрсеткіштерінің мәні мен қызметі 
2. Стандарт және стандарттау ұғымы 
1. Қазіргі нарықтық экономика негізінде шығарылған өнімнің сапасына басқалай талап қояды. 
Бұл қазіргі кезде кез-келген кәсіпорынның өмір сүру мезгілі оның тауарлар нарығындағы және 
қызмет көрсетудегі орнықты жағдайы бәсекеге жарамдылық деңгейін көрсетеді. Өз кезегінде 
бәсеке жарамдылық екі көрсеткішке байланысты: 1. баға деңгейіне 2. өнім сапасына 
Өнімнің сапасы – бұл белгілі бір мұқтаждықты қанағаттандыруға үлкен себепші болатын өнім 
пайдалылығының жиынтық ерекшелігі. Өнімнің сапалығы тек техникалық тауар тану ғана емес, 
сонымен қатар ең маңызды экономикалық санат (көрсеткіш) болып табылады. Экономикалық 
санат ретінде ол тұтыну құнына тығыз байланысты. Егер тұтыну құны бұл жалпы алғанда 
тауардың пайдалылығы болса, ол өнімнің сапасы бұл оны пайдаланудағы нақтылы жағдайда 
тұтыну құнының деңгейінде көрінуі. Өнімнің сапа деңгейі оның салалық көрсеткіштер жүйесі 
ретінде анықталады.Бұл деңгейді анықтау үшін мұның әрбір көрсеткіштерінің сандық маңызын 
білу және ұқсас өнім көрсеткіштерімен салыстыру қажет.Сапасының көрсеткіштерін анықтау 
оның сандық маңызын өзін-өзі түсіну болып табылады. Ол үшін практикада өнімнің өзіндік 
ерекшелігіне байланысты мына төмендегі әдістер пайдаланылады: 1. Өлшеулі әдіс – бұл арнайы 
аспаптар приборлар көмегімен жүргізіледі 2. Тіркеу әдісі – бұл тіркеуге және есептеуге 
негізделген. Тіркеу әдісі мынандай көрсеткіштермен, яғни қауіпсіздік, стандарттау, 
сәйкестендірумен анықталуы мүмкін. 3. Есептеу әдісі – бұл өнімнің сапасы жөніндегі 
көрсеткіштерді анықтау үшін арнайы математикалық үлгілерді қолдануға негізделеді. 4. 


Достарыңызбен бөлісу:
1   ...   14   15   16   17   18   19   20   21   ...   25




©dereksiz.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет