Кәсіпорынның өндірістік құрылымы дегеніміз кәсіпорынның өндірістік бөлімшелерінің құрамы мен көлемдерін, олардың өзара байланыстарының түрлерін



Pdf көрінісі
бет34/53
Дата24.12.2023
өлшемі0.53 Mb.
#487816
түріҚұрамы
1   ...   30   31   32   33   34   35   36   37   ...   53
treatise63052

Өндірістік запастар (құндылығы аз және жылдам тозатын өнімдерден басқа) 
нақты өзіндік құн бойынша бағаланады. Нақты өзіндік құнға жеткізушілерге келісім-шарт 
бойынша төленген сомалар, тауарды сатып алуымен байланысты ақпарат пен қызметтер 
үшін ұйымдарға аударылған сомалар, кеден бажы мен басқадай төлемдер, делдалдық 
ұйымдарға сыйақы, материалдық-өндірістік запастарды дайындау мен оларды пайдалану 
орнына жеткізу бойынша шығындар, және бұл операцияларды сақтандыру бойынша 
шығыстар кіреді. Оны келесі әдістердің біреуімен анықтайды: 
• запастар бірлігінің өзіндік құны бойынша; 
• орташа өзіндік құн бойынша; 
• ФИФО әдісі; 
• ЛИФО әдісі. 
Өндірістік запас үшке бөлінеді
1) ағымдағы запас
2) кепілдіктік (сақтандыру) запас; 
3) дайындық (технологиялық) запас. 
Ағымдағы запастың нормативтік көлемі материалдық ресурстардың орташа тәуліктік 
өндірістік тұтыну көлеміне және жеткізілімнің интервалына тәуелді. Оның көлемі осы 
ресурстардың өндірістік тұтыну көлемінің жартысына тең. Шетелдік тәжірибеде 
ағымдағы запасты құру үшін ағымдағы запастарды оңтайландыру модельдері 
қолданылады. Олардың біреуі, Вильсон формуласы аталған, сатып алынатын партия 
көлемін анықтаудан, ал оның негізінде – жеткізілімнің интервалынан алынады. Бұл 
формуланың түрі: 
,
2
Z
K
O
m
Q




мұнда: Q—сатып алынатын шикізат партиясының оңтайлы мөлшері;
2 — тұрақты коэффициент; 
т — сатып алынатын материалдың жылдық көлемі; 
О — қызмет көрсету бойынша шығындар; 


К—материал бірлігінің бағасы; 
Z— қоймалау бойынша шығындар, ағымдағы запастың орташа жылдық құнынан % 
түрінде алынады (ондық бөлшек түрінде жазылады). 
Оңтайландыру критерийі болып жиынтық шығындарды минимизациялау табылады.
Кепілдіктік (сақтандыру) запас бұрынғы жеткізушінің өндірісі тоқтап қалған 
жағдайда жаңа жеткізушіні іздеуімен және тасымалдаудың есебімен құрылады. Әдетте 
кепілдіктік запастың мөлшері ағымдағы запастың ½ бөлігін құрайды, бірақ жеке 
шарттарға орай ағымдағы запастың 30-дан 100% дейін аралығында ауытқуы мүмкін.
Дайындық (технологиялық) запастың көлемі материалдық ресурстардың орташа 
тәуліктік тұтынуына және оларды өндіріске дайындау уақытына тәуелді. Мұндай запас 
өндіріске жіберуге дейін материалдарды алдын ала өндеу (сорттау, партияларды құрау 
және т.б.) қажет болған жағдайда құрылады. Дайындық запастың мөлшерін запастың 
күндік нормасының материалдың бір күндік шығысына қатынасы ретінде анықтауға 
болады. 


Достарыңызбен бөлісу:
1   ...   30   31   32   33   34   35   36   37   ...   53




©dereksiz.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет