Кыргыз республикасынын бажы кодекси

4. Эларалык почта жиберүүлөрү бажы органдарынын уруксатысыз почта байланышынын уюмдары тарабынан аларды алуучуларга берилиши болбосо Кыргыз Республикасынын бажы аймагынын чегинен тышкары жиберилиши мүмкүн эмес. Ушул главаны колдонуу максаттары үчүн почта байланыш уюмдары деп колдонуудагы мыйзамдарга ылайык почта байланыш кызматтарын көрсөткөн уюмдар түшүнүлөт.
203-статья. Эларалык почта жиберүүлөрү менен жөнөтүүдө товарларды

Кыргыз Республикасынын бажы аймагын ташып келүүгө

жана бул аймактан ташып кетүүгө тыюу салуу

жана чек коюу

1) Кыргыз Республикасынын бажы аймагына тийиштүүлүгүнө жараша ташып келүүгө же ал аймактан ташып кетүүгө тыюу салынган товарлар;

2) Дүйнөлүк почта бирлигинин актыларына ылайык жиберүүгө тыюу салынган товарлар;

3) тизмеги Кыргыз Республикасынын Өкмөтү тарабынан белгилениши мүмкүн болгон башка товарлар.

2. Кыргыз Республикасынын колдонуудагы мыйзамдарына же Кыргыз Республикасынын эларалык келишимдерине ылайык Кыргыз Республикасынын бажы аймагына ташып келүүгө же ал аймактан ташып кетүүгө чек коюлган товарларга карата товар алуучулар же жиберүүчүлөр болбосо алардын атынан аракеттенген жактар бажы жагынан жол-жоболоштурууда зарыл уруксаттарды, лицензияларды, сертификаттарды көрсөтүүгө милдеттүү.

3. Эларалык почта жиберүүлөрү менен жөнөтүлгөн товарларга карата, эгерде товарлардын наркы ушул Кодекстин 220-статьясынын 2-пунктунун 2-пунктчасында каралган чектен ашпаса, эгерде товарлар жеке жактардын дарегине жиберилип жана өндүрүштүк, ишкердик же башка коммерциялык иштер үчүн арналбаса, ошондой эле Кыргыз Республикасынын Өкмөтү аныктаган башка учурларда тышкы соода мамлекеттик жөнгө салуу жөнүндө Кыргыз Республикасынын мыйзамдарына ылайык жөнгө салуунун тарифтик эмес чаралары колдонулбайт.

4. Эларалык почта жиберүүлөрү менен жөнөтүүгө тыюу салынган жана чек коюлган товарларды алып коюу, ошондой эле аларды тескөө бажы органдары тарабынан ушул Кодекске ылайык, ал эми алар менен жөнгө салынбаган бөлүгүндө - Кыргыз Республикасынын Өкмөтү аныктаган тартипте жүргүзүлөт.
204-статья. Эларалык почта жиберүүлөрүнүн бажы жагынан

жол-жоболоштуруу

2. Эларалык почта жиберүүлөрү менен жөнөтүлүүчү товарларды бажы жагынан жол-жоболоштуруу артыкчылыктуу тартипте жана кыска мөөнөттө жүргүзүлөт. Бажы жагынан жол-жоболоштуруунун айкын мөөнөттөрү почта байланышы жаатында ыйгарым укук берилген орган менен макулдашуу боюнча ыйгарым укук берилген мамлекеттик орган тарабынан аныкталат.

3. Эларалык почта жиберүүлөрү менен жөнөтүлүүчү товарларды бажы жагынан жол-жоболоштурууну эларалык почта алмашуу жерлеринде ушул статьянын 6-пунктунда каралгандан башка учурларда жүргүзүлөт.

4. Эгерде бажы максаттары үчүн бажы органдары талап кылган бардык маалыматтар Дүйнөлүк почта бирлигинин актыларында каралган жана эларалык почта жиберүүлөрү менен коштолгон документтерде камтылса, ушул статьянын 5-пунктунда каралгандан тышкары учурларда өзүнчө бажы декларациясын берүү талап кылынбайт.

5. Өзүнчө бажы декларациясын берүү жолу менен товарларды декларациялоо төмөнкү учурларда талап кылынат, эгерде:

- тийиштүү түрдө ташып келүүгө же ташып кетүүгө тыюу салынган же чек коюлган товарларга карата белгиленсе;

- Кыргыз Республикасынын бажы аймагына ташып келинген товарлардын наркы товарлар жеке жактын дарегине жиберилген жана өндүрүштүк, ишкердик же коммерциялык башка иш үчүн каралгандан тышкаркы учурларда бажы алымдарын, салыктарын (206-статьянын 1-пункту) төлөбөстөн эларалык почта жиберүүлөрү менен товарларды алып өтүү үчүн белгиленген чектен ашып кетсе.

6. Ушул статьянын 5-пунктуна ылайык өзүнчө бажы декларациясы берилүүгө тийиш болгон товарларга карата бажы жагынан жол-жоболоштуруу бажы органдары тарабынан алуучулар же жиберүүчүлөр алар иштеген региондо турса, почта байланышы жагынан ыйгарым укук берилген орган менен макулдашуу боюнча ыйгарым укук берилген мамлекеттик орган тарабынан аныкталган тартипте жүргүзүлүшү мүмкүн.

7. Эларалык почта жиберүүлөрү менен Кыргыз Республикасынын бажы аймагынын чегинен тышкары ташылып чыккан, ушул статьянын 5-пунктуна ылайык өзүнчө бажы декларациясын берүү тийиш болгон товарларды бажы жагынан жол-жоболоштуруу аларды жиберүүчүлөр тарабынан же алардын атынан аракеттенген башка жактар тарабынан товарларды жиберүү үчүн почта байланышынын уюмуна берүүгө чейин жүргүзүлөт.
205-статья. Эларалык почта жиберүүлөрүн бажы кароосу жана жеткире

кароо
1. Почта байланыш уюмдары бажы органдарынын талабы боюнча бажы кароо жана жеткире кароо үчүн эларалык почта жиберүүлөрүн берет.

Мындай берүүнүн ыкмалары ыйгарым укук берилген мамлекеттик орган жана почта байланышы жагынан ыйгарым укуктуу орган менен макулдашууга ылайык аныкталат.

2. Бажы кароону же жеткире кароону жүргүзүүдө бажы контролунун техникалык каражаттары толук даражада колдонулат.

жиберүүлөрүндөгү бажы аймагына ташып келинген

товарларга карата бажы алымдары, салыктар

(Статьянын аталышы (КР 2008-жылдын 5-августундагы N 196

Мыйзамынын редакциясына ылайык)
1. Эгерде ушул Кодекстин 220-статьясынын 2-пунктунун 2-пунктчасында көрсөтүлгөн товарлардын наркынын өлчөмдөрдөн ашпаса Эларалык почта жиберүүлөрү менен жөнөтүлгөн товарларга карата бажы алымдары, салыктар төлөнбөйт.

2. Жеке жактардын дарегине жиберилген жана өндүрүштүк, ишкердик же коммерциялык башка ишке арналбаган товарлар бажы алымдарын, салыктарды төлөөдөн толук же жарым-жартылай бошотулат. Кыргыз Республикасынын Өкмөтү бажы алымдарын, салыктарды төлөбөстөн жиберилген товарлардын наркынын өлчөмүн аныктайт, ошондой эле наркы ошол өлчөмдөрдөн ашкан товарларга карата бажы алымдарынын, салыктардын бирдиктүү ставкасын белгилейт.

3. Өзүнчө бажы декларациясын берүүнү талап кылган товарлар боюнча бажы жагынан жол-жоболоштуруу үчүн бажы алымдары, салыктар жана жыйымдар эларалык почта алмашуу жерлеринде бажылык кириштөө ордерин пайдалануу менен (197-статьянын 3-пункту) бажы жагынан жол-жоболоштурууну жүзөгө ашырган бажы органдары тарабынан эсептелет жана кошуп эсептелет. Бажы алымдарынын, салыктарынын суммасын эсептөө Дүйнөлүк почта бирлигинин актыларында каралган жана бажы максаттары үчүн пайдаланылган документтерде көрсөтүлгөн товарлардын наркы жөнүндөгү маалыматтардын негизинде жүргүзүлөт. Баасы жарыя кылынган эларалык почта жиберүүлөрүнө карата бажы алымдарынын, салыктардын суммасы, эгерде анын суммасы бажы максаттары үчүн колдонулган документтерде көрсөтүлгөн нарктан ашып кеткен учурда гана мындай жарыяланган баага негизденүү менен жүргүзүлөт.

4. Бажы органдары тарабынан бажы төлөмдөрү кошуп эсептелген товарлардан турган эларалык почта жиберүүлөрү почта байланышынын объектилеринде алуучуларга почта байланыш уюму тарабынан бажы төлөмдөрүнүн толук суммасы алынгандан кийин гана берилет. Бажы төлөмдөрүн алуу бажы органынын кызмат адамы түзгөн акча каражаттарын почта менен которуу бланкасынын негизинде жүргүзүлөт. Төлөнгөн акча каражаттары аларды эсептеген бажы органынын эсебине эларалык почта жиберүүлөрүн кабыл алуучуга бергенден кийин эсептелет. Почталык которуу акысы бажы төлөмдөрүн төлөгөн жактын эсебинен жүргүзүлөт. Почта которууларынын бланкы бажы органдары тарабынан акысыз берилет.

5. Эларалык почта жиберүүлөрү жоголуп кеткен учурда, аларды бажы органынын уруксатысыз кабыл алуучуга берүү үчүн жиберилген катты жоготкон же берген почта байланыш уюму бажы төлөмдөрүн төлөө үчүн жоопкерчилик тартат.

6. Ушул Кодекстин 204-статьясынын 5-пунктунда көрсөтүлгөн товарларга карата бажы төлөмдөрүн эсептөө жана аларды төлөө ушул Кодекстин VI бөлүмүндө белгиленген тартипте жүргүзүлөт.

аракеттенүүсү

Аталган макулдашууда мамлекеттик почта байланышынын уюмдары бажы органдарына жүктөлгөн айрым иш милдеттерди ошол органдардын контролдугу астында аткаруу учурлары каралышы мүмкүн.

2. Ыйгарым укуктуу мамлекеттик орган товарларды Кыргыз Республикасынын бажы аймагына ташып келүү жана аны ошол аймактан ташып кетүү эрежелери жөнүндө эларалык почта жиберүүлөрүнө тиешелүү бөлүгүн почта байланышы жаатындагы ыйгарым укуктуу органга өз учурунда билдирет.
30-Глава

Чет өлкөлүк жактын товарлардын айрым

категорияларын алып өтүшү
209-статья. Ушул главаны колдонуу чөйрөсү
1. Ушул главанын жоболору бажы чегарасы аркылуу чет мамлекеттердин дипломатиялык, консулдук жана башка расмий өкүлчүлүктөрү, эларалык уюмдар, ал өкүлчүлүктөр менен уюмдардын кызматкерлери Кыргыз Республикасынын бажы аймагында Кыргыз Республикасынын эларалык келишимдерине ылайык бажы жеңилдиктеринен пайдаланган чет өлкөлүк жактардын айрым категорияларынын товарларына карата колдонулат.

2. Ушул статьянын 1-пунктунда көрсөтүлгөн товарларды бажы жагынан жол-жоболоштуруу декларациялоону кошкондо жөнөкөйлөтүлгөн тартипте жүргүзүлөт.

товарларды алып өтүшү

(КР 2008-жылдын 5-августундагы N 196 Мыйзамынын редакциясына ылайык)

башчыларын жана өкүлчүлүктөрдүн дипломатиялык

кызматкерлеринин мүчөлөрүнүн товарларын алып

өткөрүү
1. Кыргыз Республикасына чет мамлекеттин дипломатиялык өкүлчүлүгүнүн башчысы жана өкүлчүлүктүн дипломатиялык кызматкерлеринин мүчөлөрү, ошондой эле алар менен чогуу жашаган үй-бүлө мүчөлөрү адепки ээ болгон товарларын кошкондо алардын жеке пайдалануусу үчүн арналган товарларды белгиленген жерлерден тышкары жана бажы органдарынын иш убактысынан тышкары бажы төлөмдөрүн төлөөдөн бошотулуу менен ташып келалат.

2. Чет мамлекеттин дипломатиялык өкүлчүлүгүнүн башчысынын, өкүлчүлүктүн дипломатиялык персоналынын мүчөлөрүнүн, ошондой эле алар менен чогуу жашаган үй-бүлө мүчөлөрүнүн жеке жүгү, эгерде аларды Кыргыз Республикасынын мыйзамдары, Кыргыз Республикасынын эларалык келишимдери менен ташып келүүгө же ташып кетүүгө тыюу салынган товарлар жеке пайдаланууга арналган товарлар эмес деп болжолдоого негиздер жок болсо бажы кароосунан бошотулат. Мындай кароо ушул статьяда көрсөтүлгөн жактардын же алар ыйгарым укук берген өкүлчүлүктөрдүн катышуусу менен жүргүзүлүшү керек.

(КР 2008-жылдын 5-августундагы N 196 Мыйзамынын редакциясына ылайык)

администрациялык-техникалык персоналынын

кызматкерлери товарларды алып өтүшү
Чет мамлекеттердин дипломатиялык өкүлчүлүктөрүнүн персоналынын администрациялык-техникалык кызматкерлери жана алар менен чогуу жашаган үй-бүлө мүчөлөрү, эгерде ал кызматкерлер жана алардын үй-бүлө мүчөлөрү Кыргыз Республикасында туруктуу жашабаса, анда ал үчүн белгиленбеген жерде жана бажы органдарынын иш мезгилинен тышкары бажы төлөмдөрүн төлөөдөн бошотуу менен адепки ээ болгон товарларды Кыргыз Республикасына ташып келе алат.

(КР 2008-жылдын 5-августундагы N 196 Мыйзамынын редакциясына ылайык)

жеңилдиктеринин таралышы

алардын персоналынын мүчөлөрүнүн товарларды

алып өтүшү
Консулдук өкүлчүлүктүн башчысын кошкондо чет мамлекеттин консулдук өкүлчүлүгүнө, консулдук кызмат адамдарына жана консулдук кызматкерлерге, ошондой эле алардын үй-бүлө мүчөлөрүнө чет мамлекеттердин дипломатиялык өкүлчүлүктөрү же дипломатиялык өкүлчүлүктүн тийиштүү персоналы үчүн ушул Кодексте каралган бажы жеңилдиктери берилет.
215-статья. Чет мамлекеттердин дипломатиялык почтасын жана

консулдук вализин бажы чегарасы аркылуу

алып өтүү
1. Чет мамлекеттердин бажы чегарасы аркылуу өткөрүлүп жаткан дипломатиялык почта жана консулдук вализ ачылбайт, кармалбайт. Консулдук вализде ушул статьянын 3-пунктунда көрсөтүлбөгөн буюмзаттар бар экендигине олуттуу негиз болсо бажы органы чет мамлекет сунуш кылган ыйгарым укуктуу адам тарабынан бажы органынын кызматкеринин катышуусу менен консулдук вализди ачууну талап кылууга укуктуу. Аны ачуудан баш тартылган учурда консулдук вализ жөнөтүлгөн жерине кайра кайтарылат.

2. Дипломатиялык почтаны жана консулдук вализди түзгөн бардык жерлер ошол жерлердин мүнөзүн көрсөткөн тышкы көрүнөө белгилерге ээ болушу керек.

3. Дипломатиялык почта расмий пайдалануу үчүн арналган дипломатиялык документтерден жана товарлардан, ал эми консулдук вализ - расмий кат-кабарлардан жана документтерден же расмий түрдө пайдаланууга гана арналган товарлардан турууга тийиш.
216-статья. Чет өлкөлүк дипломатиялык жана консулдук курьерлер

үчүн бажы жеңилдиктери

(КР 2008-жылдын 5-августундагы N 196 Мыйзамынын редакциясына ылайык)

мүчөлөрү үчүн бажы жеңилдиктери

уюмдар, алардын алдындагы чет мамлекеттердин

өкүлчүлүктөрү, ошондой эле ал уюмдар менен

өкүлчүлүктөрдүн кызматкерлери

үчүн бажы жеңилдиктери
Эларалык мамлекеттер аралык жана өкмөттөр аралык уюмдар, алардын алдындагы чет мамлекеттердин өкүлчүлүктөрү, ошондой эле ал уюмдар менен өкүлчүлүктөрдүн кызматкерлери жана алардын үй-бүлө мүчөлөрү үчүн бажы жеңилдиктери Кыргыз Республикасынын Президенти же Кыргыз Республикасынын Жогорку Кеңеши ратификациялаган Кыргыз Республикасынын тийиштүү эларалык келишимдери менен аныкталат.
VI БӨЛҮМ
31-Глава

Бажы төлөмдөрүнө тиешелүү жалпы жоболор.

Бажы төлөмдөрүнүн түрлөрү
219-статья. Бажы төлөмдөрүнүн түрлөрү
1. Бажы төлөмдөрүнө:

1) бажы тарифи жөнүндө Кыргыз Республикасынын мыйзамдарына ылайык белгиленүүчү бажы алымы;

2) Кыргыз Республикасынын салык мыйзамдарына ылайык белгиленүүчү салык салынуучу импорттон алынуучу кошумча нарк салыгы;

3) Кыргыз Республикасынын салык мыйзамдарына ылайык белгиленүүчү импорттон алынуучу акциз;

4) сезондук алымдар;

5) тышкы соода ишин мамлекеттик жөнгө салуу жөнүндө Кыргыз Республикасынын мыйзамдарына ылайык жөнгө салуунун тарифтик эмес чараларына кирүүчү алымдардын өзгөчө түрлөрү (коргоочу, демпингге каршы, компенсациялык);

6) бажы жыйымдары;

2. Ушул Кодексте каралган учурларда бажы төлөмдөрү жыйынды бажы төлөмү же/жана бажы алымдарынын, салыктардын бирдиктүү ставкалары боюнча бажы төлөмү түрүндө, аларды түзгөн бажы алымдарына, салыктарына жана башка бажы төлөмдөрүнө бөлбөстөн төлөнөт.

(КР 2008-жылдын 5-августундагы N 196 Мыйзамынын редакциясына ылайык)
220-статья. Бажы алымдарын жана салыктарын төлөө боюнча

милдеттердин келип чыгышы жана аны токтотуу.

Бажы алымдары, салыктары төлөнбөгөн учурлар
1. Бажы товарлары бажы чегарасы аркылуу алып өткөндө бажы алымдарын, салыктарын төлөө боюнча милдет товарларды ташып келүүдө бажы чегарасы аркылуу өткөн учурдан тартып жана бажы декларациясы берилген учурдан тартып же аларды ташып чыгууда товарларды Кыргыз Республикасынын бажы аймагынын чегинен тышкары жакка ташып кетүүгө түздөн-түз багытталган башка иш-аракет жасалгандан тартып келип чыгат.

2. Бажы алымдары жана салыктары төмөнкүдөй учурларда төлөнбөйт:

1) эгерде товарларга Кыргыз Республикасынын мыйзамдарына бажы тарифи жөнүндө мыйзамга жана ушул Кодекске ылайык бажы алымдары, салыктары салынбаса;

2) эгерде бир кабыл алынуучунун дарегине бир жуманын ичинде жалпы бажы наркы 3500 сомдон кем эмес товарлар Кыргыз Республикасынын бажы аймагына ташылып келсе;

3) эгерде Кыргыз Республикасынын салык мыйзамдарына же ушул Кодекске ылайык бажы алымдарын, салыктарын төлөөдөн шарттуу толук бошотулса, ушундай бошотуу күчүндө болгон мөөнөткө же мындай бошотуунун шарттары сакталган учурда, чет мамлекеттердин дипломатиялык, консулдук жана расмий башка өкүлчүлүктөрүнө карата ушул Кодекстин 30-главасында бошотуу каралган учурлардан тышкары, бошотуунун максаттары жана товарлардын толук тизмеги жана бошотулууга укугу бар кабыл алуучуну баяндап жазуу менен ыйгарым укук берилген мамлекеттик органдын тескемеси боюнча гана бошотулат. Бошотулган товарлардын анык кабыл алуучулары болуп эсептеле тургандыгы тууралу бажы органына жазуу жүзүндө тастыктама берүүгө милдеттүү;

товарлар бошотуунун шарттарына жооп берген максаттарга пайдаланылат жана бажы органдарына кабарлоосуз кандайдыр бир башка максаттарга пайдаланылат.

4) эгерде товарларды эркин жүгүртүү үчүн чыгарганга чейин жана жактар ушул Кодексте белгиленген талаптар менен шарттарды бузбаган учурда кыйроонун же күч жеткис тоскоолдуктун таасиринен же табигый эскиришинин же ташуунун, сактоонун же пайдалануунун (эксплуатациялоонун) кадимки шарттарынын кесепетинен кемип калышынын натыйжасында чет өлкөлүк товарлар жок болсо же биротоло жок болсо;

5) эгерде товарлар ушул Кодекске жана башка мыйзам актыларына ылайык мамлекеттик менчикке айландырылса.

3. Кыргыз Республикасынын бажы аймагында эркин жүгүртүүгө чыгарылган болбосо ошол аймактын чегинен тышкары ташылып кеткен товарларга карата Кыргыз Республикасынын Салык кодексинде жана ушул кодексте каралган учурларда бажы төлөмдөрүн төлөө боюнча милдеттенме токтотулат.
221-статья. Бажы төлөмдөрүн төлөө үчүн жооптуу жактар
1. Бажы төлөмдөрүн төлөө боюнча милдеттерди аткарбаган же тийиштүү аткарбаган, анын ичинде аларды туура эмес эсептеген жана (же) өз учурунда төлөбөгөн учурда бажы органдардынын алдында жоопкерчиликти бажы төлөмдөрүн төлөө үчүн жооптуу жак тартат.

2. Товарлардын декларанты бажы алымдарын жана салыктарын төлөө үчүн жооптуу жак болуп саналат. Эгерде декларациялоо бажы брокери тарабынан жүзөгө ашырылса, бажы брокери жана декларант ушул Кодекстин 304-статьясынын 3-пунктуна ылайык бажы төлөмдөрүн төлөө үчүн бирдей жоопкерчилик тартат.

3. Ушул Кодексте белгиленген товарларды пайдалануу жана тескөө боюнча же башка талаптар менен шарттарды аткаруу боюнча ушул Кодекстин жоболору сакталбаган учурда мазмуну бажы алымдарын, салыктарын төлөөдөн толук же жарым-жартылай бошотууну караган бажы жол-жоболорун жана бажы режимдерин колдонуу үчүн бажы алымдарын, салыктарды төлөөгө жооптуу жак болуп убактылуу сактоо кампасынын ээси, бажы кампасынын ээси, алымсыз соода дүкөнүнүн ээси товарларды алуучу, бажы режиминин талаптарын жана шарттарын аткаруу боюнча милдеттер жүктөлгөн жактар жана ушул Кодексте аныкталган башка жактар саналат.

4. Товарлар жана транспорттук каражаттар бажы чегарасы аркылуу мыйзамсыз өткөн учурда, эгерде товарларды жана транспорттук каражаттарды мыйзамсыз алып өткөн жактар, мыйзамсыз өткөрүүгө катышкан жактар мындай өткөрүүнү мыйзамсыздыгы жөнүндө билсе же билүүгө тийиш болсо, алар бажы алымдарын, салыктарын төлөө үчүн бирдей жоопкерчилик тартат. Бажы органдары тарабынан алардын таламында юридикалык жактан маанилүү иш-аракеттер жасалган, анын ичинде айрым укуктар берилген жак бажы жыйымдарын төлөө үчүн жооптуу жак болуп саналат.

Бажы алымдарын жана салыктарын эсептөө

салык базасы

2. Кыргыз Республикасынын бажы аймагына ташылып келүүчү товарлардын бажылык наркын аныктоо усулу ушул Кодекс менен аныкталат.

3. Жеке жактар коммерциялык эмес максатта алып өтүүчү товарларга карата ушул Кодекстин 194-статьясына ылайык бажы наркын аныктоонун жөнөкөйлөштүрүлгөн тартиби колдонулат.

4. Бажы наркын контролдоону Кыргыз Республикасынын Финансы министрлигинин нускамасы аныктаган тартипте бажы органдары жүзөгө ашырат.

Декларант билдирген бажы наркы жана аны аныктоого тиешелүү ал берген маалыматтар ишенимдүү, сан жагынан аныкталуучу жана документалдык жактан тастыкталган маалыматка негизделүүгө тийиш.

2. Эгерде декларант берген документтер жана маалыматтар билдирилген бажы наркы жагынан чечим кабыл алуу үчүн жетиштүү болуп саналбаса, бажы органы декларанттан кошумча документтерди жана маалыматтарды жазуу жүзүндө суратат жана аларды берүү үчүн мөөнөтүн белгилейт, ал ошол үчүн жетиштүү болууга тийиш.

Товарлардын билдирилген бажы наркын тастыктоо үчүн декларант бажы органынын талабы боюнча зарыл кошумча документтерди жана маалыматтарды берүүгө же бажы органы сураткан документтер менен маалыматтар берилиши мүмкүн эместигинин себептерин жазуу жүзүндө түшүндүрмө берүүгө милдеттүү. Декларант бажы наркын аныктоонун өзү тандаган усулун пайдалануунун укукка ылайыктуулугун жана өзү берген маалыматтардын ишенимдүүлүгүн далилдөөгө укуктуу.

3. Декларант билдирген бажы наркын аныктоонун тууралыгын тастыктаган маалыматтар жок болгон учурда же декларант берген документтер жана маалыматтар ишенимдүү эместигинин жана (же) жетиштүү эместигинин белгилери табылган учурда, бажы органы бажы наркын аныктоонун тандалган усулун пайдалануунун жол берилбестиги жөнүндө чечим кабыл алууга жана декларантка ушул Кодекске ылайык башка усулу пайдалануу менен бажы наркын аныктоону сунуш кылууга укуктуу. Көрсөтүлгөн учурда бажы органы менен декларанттын ортосунда бажы наркын аныктоо үчүн негизди тандоо боюнча консультациялар жүргүзүлүшү мүмкүн.

4. Декларант кошумча документтерди жана маалыматтарды бажы органы белгилеген мөөнөттө бербеген же бажы органы декларант берген маалыматтар ишенимдүү эместигинин жана (же) жетиштүү эместигинин белгилерин тапкан жана мында декларант бажы наркын башка усулдун негизинде аныктоодон баш тарткан учурларда, бажы органы бажы наркын аныктоо усулунун ырааттуу колдонуу менен товарлардын бажы наркын өз алдынча аныктайт. Бажы органы кабыл алынган чечим жөнүндө декларантка жазуу жүзүндө билдирет.