Кыргыз республикасынын бажы кодекси

5. Эгерде товарларды бажы жагынан жол-жоболоштурууда, товарлардын бажы наркын аныктоону кийинкиге калтыруу зарылчылыгы келип чыкса, товарларды чыгаруу кошумча эсептелиши мүмкүн болгон бажы алымдарын, салыктарын төлөөнү камсыз кылган шартта декларант билдирген бажы наркын тастыктаган документтер менен маалыматтарды ал бергенге чейин бажы органы аныктаган товарлардын убактылуу (шарттуу) баасынын негизинде бажы алымдарын, салыктарын төлөө менен бажы наркын аныктоо жол-жобосу аяктаганга чейин жүргүзүлүшү мүмкүн.

6. Көрсөтүлгөн документтер менен маалыматтар ушул статьянын 4-пунктуна ылайык бажы органы белгилеген мөөнөттө берилбеген учурда, убактылуу (шарттуу) баа бажы алымдарын жана салыктарын эсептөө жана төлөө максатында товарлардын бажы наркы катары каралат, буга бажы органы бажы наркы убактылуу (шарттуу) баадан жогору же төмөн экендиги жөнүндө чечим кабыл алган учурлар кирбейт.

Эгерде бажы наркын аныктоонун натыйжасында бажы алымдарын, салыктарын толуктап төлөө же кайтарууну талап кылынса, ал бажы наркын аныктоо жөнүндө бажы органы чечим кабыл алган күндөн тартып 10 жумушчу күндөн кечиктирилбестен жүргүзүлүүгө тийиш. Көрсөтүлгөн мөөнөттө төлөнгөн бажы алымдарынын, салыктарынын кошумча суммасына туум эсептелбейт.
225-статья. Декларация берүүчүнүн укуктары жана милдеттери
Декларация берүүчү билдирген товардын бажы наркы жана аны аныктоого тийиштүү болгон ал берген маалыматтар анык, сан жагынан аныкталуучу жана документтер менен ырасталуучу маалыматка негизделүүгө тийиш.

Декларация берүүчү билдирген товардын бажы наркын тастыктоо зарыл болгондо декларация берүүчү бажы органынын талабы боюнча ага бул үчүн керек болгон маалыматтарды берүүгө милдеттүү. Декларация берүүчү берген маалыматтардын аныктыгына бажы органында шек пайда болгондо товардын бажы наркын аныктоо үчүн декларация берүүчү анын аныктыгын далилдөөгө укуктуу болот.

Декларация берүүчү пайдаланган маалыматтардын аныктыгын тастыктоочу далилдер келтирилбеген учурда бажы органы бажы баа жагынан берүүсүнүн декларация берүүчү тандап алган усулун пайдалануунун мүмкүн эместиги жөнүндө чечим кабыл алууга акылуу.

Декларация берүүчү билдирген товардын бажы наркын сактоо зарылдыгы пайда болгондо жарнак берүүчү бажы органына декларацияда билдирилген товарды ушул Кодекстин 256-статьясына ылайык бажы төлөмдөрүн төлөөнү камсыз кылуу менен пайдаланууга берүү өтүнүчү менен кайрыла алат.

Декларация берүүчү билдирген товардын бажы наркынын тууралыгын тастыктоого же бажы органына кошумча маалымат берүүгө байланыштуу пайда болгон чыгашаларды декларация берүүчү көтөрөт.
226-статья. Бажы органынын укуктары жана милдеттери
Декларация берүүчү билдирген товардын бажы наркын аныктоонун тууралыгын тастыктоочу маалыматтар жок болсо, бажы органы ушул Кодекстин 256-статьясына ылайык товарды убактылуу шарттуу баалоонун негизинде эсептелген бажы төлөмдөрүн төлөөнү камсыз кылынышы менен товарды чыгарып берүүгө акылуу.

Бажы органы декларация берүүчүнүн кат жүзүндөгү суроо-талабы боюнча бир айлык мөөнөттө декларация берүүчүгө ал билдирген товардын наркы кандай себептер боюнча бажы органдары тарабынан бажы төлөмдөрүн эсептөө үчүн негиз катары кабыл алынышы мүмкүн эместигин түшүндүргөн кат жүзүндөгү түшүндүрмө берүүгө жана товарларды убактылуу (шарттуу баалоо кандайча аныкталгандыгы тууралу маалымат берүүгө милдеттүү.

Товардын бажы наркын аныктоо жагында декларация берүүчү бажы органынын чечимине макул болбогондо ушул Кодексте аныкталган тартипте мындай чечим даттанылышы мүмкүн.
227-статья. Товардын бажы наркын аныктоо усулдары
1. Кыргыз Республикасынын бажы аймагына ташылып келүүчү товарлардын бажы наркын аныктоо төмөнкүдөй усулдарды ырааттуу колдонуу жолу менен жүргүзүлөт:

ташылып келүүчү товарлар менен бүтүмдүн баасы боюнча;

окшош товарлар менен бүтүмдүн баасы боюнча;

бир тектүү товарлар менен бүтүмдүн баасы боюнча;

наркын кемитүүнүн негизинде;

наркын кошуунун негизинде;

резервдик усул менен.

2. Ташылып келүүчү товарлар менен бүтүмдүн баасы боюнча усул товардын бажы наркын аныктоонун негизги усулу болуп саналат. Эгерде негизги усул колдонулушу мүмкүн болбосо, ушул статьянын 1-пунктунда саналып өткөн усулдардын ар бири ырааттуу колдонулат. Мында эгерде товардын бажы наркын мурдагы усулду колдонуу жолу менен аныктоого мүмкүн болбосо, ар бир кийинки усул колдонулат.

Декларанттын арызы боюнча наркты кемитүү жана кошуу усулдары кандай ырааттуулукта болбосун колдонулушу мүмкүн.
228-статья. Ташылып келүүчү товарлар менен бүтүмдүн баасы боюнча

усул
1. Ташылып келүүчү товардын бажы наркы болуп ташылып келүүчү товар Кыргыз Республикасынын бажы чегарасынан өткөн учурга карата Кыргыз Республикасына экспортко сатылган учурда ал үчүн ушул статьянын жоболорун эске алуу менен оңдоо киргизилген бүтүмдүн баасы, төлөнгөн же төлөнүүгө тийиш болгон баа саналат.

Товардын бажы наркын аныктоо учурунда бүтүмдүн баасына, эгерде алар мурда киргизилбеген болсо төмөнкүдөй компоненттер киргизилет:

а) товарды аэропортко же Кыргыз Республикасынын бажы аймагына товарды ташып кирүүчү башка жерге жеткирүү боюнча чыгашалар:

ташуунун наркы;

товарларды жүктөө, жерге түшүрүү, кайра жүктөө жана которуп өткөрүү боюнча чыгашалар;

камсыздандыруу суммасы;

б) сатып алуучу тарткан чыгашалар:

комиссиялык жана брокердик сый акылар, буга товарды сатып алуу боюнча комиссиялык акы кирбейт;

эгерде товардык номенклатурага ылайык контейнерлер жана (же) башка көп жүгүртүлүүчү идиштер, баа коюлуучу товарлар менен бир бүтүн катары каралса алардын наркы;

таңгактын наркы, анын ичинде таңгактоочу материалдардын жана таңгактоо боюнча иштердин наркы;

в) баа коюлуучу ташып чыгылуучу товарларды өндүрүүгө же сатууга байланыштуу пайдалануу үчүн акысыз же төмөндөтүлгөн баа боюнча сатып алуучу тике же кыйыр берген төмөнкүдөй товарлардын жана кызмат көрсөтүүлөрдүн наркынын тиешелүү бөлүгү:

баа коюлуучу товарлардын курамдык бөлүгү болуп саналган чийки зат, материалдар, тетиктер, жарым фабрикаттар жана башка комплекттөөчү буюмдар;

баа коюлуучу товарларды өндүрүүдө пайдаланылган шаймандар, штамптар, формалар жана башка ушундай буюмдар;

баа коюлуучу товарларды өндүрүүдө чыгашаланган материалдар (майлоочу материалдар, күйүүчү май жана башкалар);

Кыргыз Республикасынын бажы аймагынан тышкары жерде аткарылган жана баа коюлуучу товарларды өндүрүү үчүн түздөн-түз зарыл болгон инженердик иштетүү, тажрыйба - конструктордук иштер, дизайн, көркөм жасалгалоо эскиздер жана чиймелер;

г) баа коюлуучу товарларды сатуунун шарты катарында сатып алуучу тике же кыйыр жүзөгө ашырууга тийиш болгон интеллектуалдык менчик объекттерин пайдалануу үчүн лицензиялоо же башка төлөмдөр;

д) Кыргыз Республикасынын аймагында баа коюлуучу товарларды кийин кандай гана болбосун кайра сатуудан, өткөрүп берүүдөн же пайдалануудан алынган сатуучунун тике же кыйыр кирешесинин тиешелүү бөлүгү.

Ушул статьяда көрсөтүлгөндөн тышкары товардын төлөнгөн же төлөнүүгө тийиш болгон баасына үстөк акы кошулуп эсептелиши мүмкүн эмес.

2. Аталган усул товардын бажы наркын аныктоо үчүн пайдаланылышы мүмкүн эмес, эгерде:

а) баа коюлуучу товарды тескөөгө же пайдаланууга сатып алуучунун укуктары жагынан чектөөлөр бар болсо, буга төмөнкүдөй учурлар кирбейт:

Кыргыз Республикасынын мыйзамдарында белгиленген чектөөлөр;

товарлар кайра сатылышы мүмкүн болгон географиялык региондун чектөөлөрү;

товардын баасына олуттуу таасир этпеген чектөөлөр;

б) сатуунун жана бүтүмдүн баасы таасири эске алынышы мүмкүн болбогон шарттарды сактоого байланыштуу болсо;

в) товардын бажы наркын билдирүүдө декларант пайдаланган маалыматтар документтер менен тастыкталбаса же сан жагынан аныкталган жана ишенимдүү деп саналбаса;

г) бүтүмдүн тараптары өз ара байланыштуу болуп саналса жана бүтүмдүн баасы ушул статьянын талаптарына ылайык бажы наркын аныктоо үчүн негиз катарында алгылыктуу болуп саналбаса.

Мында төмөнкүдөй белгилердин жок дегенде бирин канааттандырган жактар өз ара байланыштуу жактар деп түшүнүлөт:

бүтүмдүн катышуучуларынын бири (жеке жак) же бүтүмдүн катышуучуларынын биринин кызмат адамы бир эле учурда бүтүмдүн башка катышуучусунун кызмат адамы болуп саналса;

бүтүмдүн катышуучулары ишкананын тең ээлери болуп саналса; бүтүмдүн катышуучулары эмгектик мамилелер менен байланышса;

башка жак бүтүмдүн катышуучуларынын биринин уставдык капиталында добуш берүү укугу менен салымдын (пайдын) же акциялардын кеминде беш пайызына тике же кыйыр түрдө ээ же контролдук кылса;

бүтүмдүн эки катышуучусу тең үчүнчү жактын түздөн-түз же кыйыр контролдугунда болсо;

бүтүмдүн катышуучулары үчүнчү жакты түздөн-түз же кыйыр түрдө бирге контролдосо;

бүтүмдүн катышуучуларынын бири бүтүмдүн башка катышуучусунун түздөн-түз же кыйыр контролдугунда болсо;

бүтүмдүн катышуучулары же алардын кызмат адамдары тууган болуп саналса.

3. Бүтүмдүн катышуучуларынын өз ара байланышы бар экендигинин далили бүтүмдүн баасын алгылыктуу эмес деп эсептөө үчүн жетиштүү негиз болуп саналбайт.

Мындай учурда бүтүмдү коштогон жагдайлар иликтенүүгө, ал эми анын баасы, эгерде өз ара көз карандылык баага таасир этпеген болсо, бажы наркын аныктоо үчүн алгылыктуу деп табылууга тийиш.

Эгерде бажы органында бүтүмдүн катышуучуларынын өз ара көз карандылыгы товардын баасына таасир этти деп болжолдоого негиз бар болсо, мындай учурда декларантка (декларанттын өтүнүчү боюнча - жазуу жүзүндө) сунуш берилет. Мында декларантка 90 күндүн ичинде жооп берүү үчүн мөөнөт берилет.

Декларанттын өтүнүчү боюнча бажы наркын аныктоонун негизи катары бүтүмдүн баасы кабыл алынат, эгерде декларант ал баа болжол менен ошол эле учурда белгиленген төмөнкүлөрдүн бирине жакын экендигин документ менен тастыктаган маалыматты берсе:

а) өз ара көзкаранды болуп саналбаган катышуучулардын ортосундагы окшош же бир тектүү товарлар менен бүтүм боюнча наркка;

б) наркты кемитүүнүн негизиндеги усул боюнча аныкталган окшош товарлардын же бир тектүү товарлардын бажы наркына;

в) наркты кошуунун негизиндеги усул боюнча аныкталган окшош же бир тектүү товарлардын бажы наркына.

Декларант салыштыруу үчүн бааларды бергенде аларга тиешелүү оңдоо киргизүү ушул статьянын 1-пунктунда саналып өткөн коммерциялык деңгээлдеги (дүң, чекене), сан жагынан, башка элементтериндеги айырманы, ошондой эле, эгерде өз ара көзкаранды болуп саналбаган жактардын ортосундагы бүтүм учурунда келип чыккан, сатуучунун башка чыгымдары өз ара көзкаранды жактардын ортосундагы бүтүм жасоо учурунда сатуучу тарабынан жүргүзүлгөн болсо мындай чыгашаларды эске алуу менен жүргүзүлөт.

Жогоруда аталган учурда декларант берген маалымат салыштыруу максатында гана пайдаланылат.

физикалык мүнөздөмөсү;

сапаты жана рыноктогу баркы;

чыгарылган өлкө;

өндүрүүчү.

Тышкы көрүнүшүндөгү болор-болбос айырмалар товарларды окшош деп кароодон баш тартуу үчүн негиз боло албайт, эгерде башка жагынан товарлар ушул пункттун талаптарына ылайык келсе.

2. Окшош товарлар менен бүтүмдүн баасы товардын бажы наркын аныктоо үчүн негиз катарында кабыл алынат, эгерде мындай товарлар:

а) Кыргыз Республикасынын бажы аймагына ташып келүү үчүн сатылган болсо;

б) Кыргыз Республикасынын бажы аймагына ташып келүү үчүн баа берилүүчү товарлар менен бир учурда же ага чейинки мезгилде же андан 30 күндөн кийин ташылып чыккан болсо;

в) Кыргыз Республикасынын бажы аймагына ташып келүү үчүн болжол менен бирдей эле санда жана (же) ошол эле коммерциялык деңгээлде (дүң, чекене) ташылып чыккан болсо. Эгерде окшош товарлар башка санда жана (же) башкача коммерциялык деңгээлде ташылып келген болсо, анда декларант ушул айырмачылыктарды эске алуу менен алардын баасына тиешелүү түрдө оңдоо киргизүүгө жана анын негиздүүлүгүн бажы органына документ менен тастыктоого тийиш.

3. Окшош товарлар менен бүтүм боюнча аныкталган товардын бажы наркы ушул Кодекстин 228-статьясынын 1-пунктундагы "а" пунктчасында көрсөтүлгөн чыгашалардагы кыйла айырмаларды эске алуу менен оңдоо киргизилүүгө тийиш.

Оңдоо киргизүүнү декларант ишенимдүү жана документтер менен тастыкталган маалыматтардын негизинде жүргүзүүгө тийиш.

4. Эгерде ушул усулду пайдалануу учурунда окшош товарлар боюнча бүтүмдүн бирден ашык баасы табылса, анда ташылып келүүчү товарлардын наркын аныктоо үчүн алардын эң төмөн наркы колдонулат.
230-статья. Бир тектүү товарлар менен бүтүмдүн баасы боюнча усул
1. Бир тектүү товарлар менен бүтүмдүн баасы боюнча усулду пайдаланууда товардын бажы наркын аныктоо үчүн негиз катарында ушул статьяда көрсөтүлгөн шарттар сакталганда ташылып келүүчү товарлар менен бир тектүү товарлар боюнча бүтүмдүн баасы колдонулат. Мында бардык жагынан бирдей болбосо да, мүнөздөмөлөрү окшош болуп саналган жана окшош компоненттерден турган товарлар бир тектүү товарлар деп түшүнүлөт, бул аларга баа берилип жаткан товардай эле функцияларды аткарууга жана коммерциялык жактан өз ара алмаштырылып турууга мүмкүндүк берет. Товарлардын бир тектүүлүгүн аныктоо учурунда алардын төмөнкүдөй белгилери эске алынат:

сапаты, товардык белгинин болушу жана рыноктогу баркы;

чыгарылган өлкөсү;

өндүрүүчү.

2. Бир тектүү товарлар менен бүтүмдүн баасы боюнча товардын бажы наркын аныктоо усулун пайдаланууда ушул Кодекстин 229-статьясынын 2-4-пункттарынын жоболору колдонулат.

3. 229-статьянын жана ушул статьянын жоболорунун негизинде товардын бажы баасынын усулун пайдаланууда:

а) эгерде товарлар бааланып жаткан товарлар чыккан өлкөдө өндүрүлбөгөн болсо, алар бирдей бааланган же бир тектүү товар деп эсептелбейт;

б) баа коюлуп жаткан товарларды өндүрүүчү тарабынан чыгарылбаган, башка жак тарабынан өндүрүлгөн товарлар баа коюлуучу товарларды чыгарган жак өндүргөн окшош да, бир тектүү да товарлар болбогон учурда эске алынат;

в) эгерде товарларды долбоорлоо, алар жагынан тажрыйба-конструктордук иштер, алардын көркөм жасалгасы, дизайны, эскиздери жана чиймелери, башка ушундай иштери Кыргыз Республикасында аткарылган болсо жана Кыргыз Республикасына ташып кетүү үчүн өндүрүүгө жана сатууга байланыштуу акысыз же төмөндөтүлгөн баа боюнча сунуш кылынган болсо, алар окшош же бир тектүү деп эсептелбейт.
231-статья. Наркты кемитүү негизиндеги усул
1. Наркты кемитүү негизиндеги баалоо усулу боюнча товардын бажы наркын аныктоо баалануучу, окшош же бир тектүү товарлар өзүнүн алгачкы абалы өзгөрбөстөн Кыргыз Республикасынын аймагында сатылган учурда жүргүзүлөт.

2. Наркты кемитүү усулун пайдаланууда товардын бажы наркын аныктоо үчүн негиз катарында товар бирдигинин баасы кабыл алынат, ал боюнча баалануучу, окшош же бир тектүү товарлар бүтүмдүн сатуучу менен өз ара көзкаранды жак болуп саналбаган катышуучусуна баалануучу товарларды ташып келүү датасынан тартып 90 күндөн кечиктирилбестен Кыргыз Республикасынын аймагына алда канча көп партия менен сатылат.

3. Товар бирдигинин баасынан төмөнкүдөй компоненттер кемитилет:

а) демейде төлөнүүчү (же төлөөгө макулдашылган) комиссиялык акыны төлөөгө чыгашалар же пайдага демейдеги үстөк акылар жана Кыргыз Республикасынын бажы аймагына ташылып келүүчү ошол эле класстагы жана түрдөгү товарларды сатууга байланышкан жалпы чыгашалар;

б) ташып келүүгө же товарларды сатууга байланыштуу Кыргыз Республикасында төлөнүүгө тийиш болгон ташып келүү бажы алымдарынын, салыктарынын, жыйымдарынын жана башка төлөмдөрдүн суммасы;

в) ташууга, камсыздандырууга, жүктөө жана түшүрүү иштерине Кыргыз Республикасында жумшалган демейдеги чыгашалар.

4. Бир эле класстагы же түрдөгү товарлар айрым өнөр жай продуктуларына кирген товарлардын тобун, анын ичинде окшош жана бир тектүү товарларды билдирет.

Ташылып келүүчү баа коюлуучу товарлар менен бир учурда же дээрлик бир учурда баа коюлуучу окшош же бир тектүү товарларды сатуу болбогон учурда товардын бажы наркын аныктоо үчүн негиз катары товар бирдигинин баасы кабыл алынат, ал боюнча Кыргыз Республикасында баалануучу окшош же бир тектүү товарлар баалануучу товарларды ташып келүү күнүнө карата алда канча жакын мөөнөттө, бирок аны ташып келген күндөн тартып 90 күндөн кечиктирилбестен сатылат.

5. Баалануучу, окшош же бир тектүү товарларды алар ташылып келген учурдагы абалында сатылбаганда декларанттын өтүнүчү боюнча иштетүүдөн өткөн товар бирдигинин баасы кошумча наркка түзөтүү киргизүү менен жана ушул статьянын 2- жана 3-пункттарынын жоболорун сактоо менен пайдаланылышы мүмкүн.
232-статья. Наркты кошуунун негизиндеги усул
Наркты кошунун негизинде баа берүү усулун пайдаланууда товардын бажы наркын аныктоо үчүн негиз катарында төмөнкүлөрдү кошуу жолу менен эсептелген баа алынат:

а) материалдардын наркын жана баа коюлуучу товарды өндүрүүгө байланыштуу даярдоочу тарткан чыгашаларды;

б) бир эле түрдөгү товарлар ташылып чыгуучу өлкөдөн ташылып келүүчү мамлекетте сатууга мүнөздүү болгон, анын ичинде ташууга, жүктөө жана түшүрүү иштерине, ташылып келүүчү мамлекеттин бажы чегарасынан өтүү жерине чейин камсыздандырууга жалпы чыгашаларды жана башка чыгашаларды;

в) ташылып келүүчү мамлекетке мындай товарларды жөнөтүүнүн натыйжасында демейде экспорттоочу ала турган пайданы.

Резервдик усул колдонулганда бажы органы декларантка өзүнүн карамагында болгон баа маалыматын берет.

Резервдик усул боюнча товардын бажы наркын аныктоо үчүн негиз катарында төмөнкүлөр пайдаланылышы мүмкүн эмес:

а) экспортточу өлкөнүн ички рыногундагы товарга баа;

б) өндүрүүнүн наркы окшош жана бир тектүү товарлар үчүн наркты кошуу усулуна ылайык аныкталуучу нарктан башка;

в) эң төмөнкү бажы наркы;

г) товар ташылып чыгуучу өлкөдөн үчүнчү өлкөлөргө берилүүчү товардын баасы;

д) ата мекендик товарларга Кыргыз Республикасынын ички рыногундагы товардын баасы;

е) товардын эркин белгиленген же ишенимдүү тастыкталбаган баасы.

Бажы наркын аныктоодо бажы максаты үчүн эки альтернативалуу нарктан алда канча жогорку наркты негиз катары пайдаланууну белгилеген тутум кабыл алынышы мүмкүн эмес.

(КР 2008-жылдын 5-августундагы N 196 Мыйзамынын редакциясына ылайык)
234-статья. Бажы алымдарын, салыктарын эсептөө тартиби
1. Бажы алымдарын жана салыктарын декларант, бажы брокери же бажы төлөмдөрүн төлөө үчүн жооптуу болгон башка адамдар өз алдынча эсептейт, буга ушул Кодекстин 206-статьясынын 3-пунктунда жана ушул статьянын 2-пунктунда каралган учурлар кирбейт.

2. Бажы төлөмдөрүн төлөө жөнүндө талап коюлганда ушул Кодекстин 261-статьясына ылайык төлөнүүгө тийиш болгон бажы алымдарын, салыктарды эсептөө бажы органы тарабынан жүргүзүлөт.

3. Төлөнүүгө тийиш болгон бажы алымдарынын, салыктарынын суммасы Кыргыз Республикасынын улуттук валютасы менен эсептелет, буга ушул Кодекстин IV бөлүмүндө каралган учурлар кирбейт.
235-статья. Бажы алымдарынын, салыктарынын ставкаларын колдонуу
1. Бажы алымдарын, салыктарын эсептөө максатында бажы органы бажы декларациясын кабыл алган күнгө карата колдонулган ченемдер колдонулат, буга ушул Кодекстин 237-статьясынын 1-пунктунда каралган учурлар кирбейт.

2. Бажы алымдарын, салыктарын эсептөө максатында Кыргыз Республикасынын Бажы тарифине жана Кыргыз Республикасынын башка укуктук ченемдик актыларына ылайык товарлардын аталышына жана классификациясына ылайык келген ченемдер колдонулат, буга ушул пункттун экинчи абзацында каралган, ошондой эле жеке жактар бажы чегарасы аркылуу алып өткөн товарларга топтоштурулган бажы төлөмдөрү жана/же бажы алымдарынын, салыктарынын бирдиктүү ченемдери колдонулган учурлар кирбейт (28-глава).

Ушул Кодекстин 290-статьясына ылайык тышкы экономикалык иштин Товардык номенклатурасы боюнча бир квалификациялык кодду көрсөтүү менен бир нече аталыштагы товарларды декларациялоодо бардык ушундай товарлар жагынан бажы алымдарынын, салыктарынын ушул кодго ылайык келген ченемдер колдонулат.

(КР 2008-жылдын 5-августундагы N 196 Мыйзамынын редакциясына ылайык)

өлкөлүк валютаны кайра эсептөө

же белгиленген чектөөлөрдү бузуу менен товарларды

пайдаланууда бажы алымдарын, салыктарын эсептөө
1. Ушул Кодексте белгиленген талаптарды жана шарттарды бузуу менен Кыргыз Республикасынын бажы аймагына ташылып келген жана аларга бажы төлөмдөрү төлөнбөгөн товарлар жагынан төлөнүүгө тийиш болгон бажы төлөмдөрүнүн суммалары бажы чегарасынан өткөн күнгө карата; эгерде мындай күндү белгилөө мүмкүн болбосо - ушундай товарларды бажы органдары тапкан күнгө карата колдонулган бажы алымдарынын, салыктарынын ченемдерине таянуу менен эсептелет. Ички бажы транзитине же убактылуу сактоого ылайык бажы жол-жоболоруна жараша ташылып келген же сакталып жаткан товарлар жоголгон, жеткирилбей калган же бажы органынын уруксатысыз берилген учурларда төлөнүүгө тийиш болгон бажы төлөмдөрүнүн суммасы тиешелүү бажы жол-жобосуна карата товарларды жайгаштыруу күнүнө карата колдонулган ченемдик таянуу менен эсептелет.

Товарлар Кыргыз Республикасынын бажы аймагынын чегинен тышкары мыйзамсыз түрдө ташылып чыкканда төлөнүүгө тийиш болгон бажы төлөмдөрүнүн суммалары бажы чегарасынан өткөн күнгө карата; эгерде мындай күндү белгилөө мүмкүн болбосо - товарлар ташылып чыккан айдын биринчи күнүнө же жылдын биринчи айынын биринчи күнүнө карата колдонулган бажы алымдарынын, салыктарынын ченемдерине таянуу менен эсептелет.

2. Кыргыз Республикасынын бажы аймагына ташылып келген товарлардын бажы алымдарын, салыктарын эсептөө максатында салык базасы катары товарлардын бажы наркы, алардын саны же ушул статьянын 1-пунктуна ылайык бажы алымдарынын, салыктарынын ченемдери колдонулган күнгө карата салык базасын аныктоо үчүн колдонулган башка мүнөздөмөлөр пайдаланылат.

Кыргыз Республикасынын бажы аймагына ташылып келген товарлардын бажы төлөмдөрүнүн суммасынан товарларды жүгүртүүдө төлөнгөн кошумча нарк салыгынын суммасы Кыргыз Республикасынын мыйзамдарына ылайык кошумча нарк салыгын эсептөө үчүн пайдаланылган документтерде, тастыкталган өлчөмдө кемитилет.

3. Аларга байланыштуу бажы алымдарын, салыктарын төлөөдөн толук же жарым-жартылай бошотуу берилгенден башка максатта шарттуу чыгарылган товарларды пайдаланууда бажы органы бажы декларациясын кабыл алган күнгө карата колдонулган бажы алымдарынын, салыктарынын ставкалары, товарлар эркин айланууга чыгарылгандай колдонулат. Товарлардын бажы наркы, алардын саны же салык базасын аныктоо үчүн пайдаланылуучу башка мүнөздөмөлөрү бажы алымдарынын, салыктарынын ставкалары колдонулган күнгө карата аныкталат.

(КР 2008-жылдын 5-августундагы N 196 Мыйзамынын редакциясына ылайык)

Бажы жыйымдары

2. Бажы жыйымдарына төмөнкүлөр кирет:

1) бажы жагынан жол-жоболоштуруу үчүн жыйымдар;