Кодексіне түсіндірме жалпы және Ерекше бөліктер алматы «жеті жарғЫ» 2015


-  6 а п. Сайлау құжаттарын, референдум қүжаттарын бұрмалау немесе дауыстарды



Pdf көрінісі
бет215/678
Дата21.02.2024
өлшемі7.26 Mb.
#492628
түріКодекс
1   ...   211   212   213   214   215   216   217   218   ...   678
Ағыбаев қылмыстық

151- 
6 а п. Сайлау құжаттарын, референдум қүжаттарын бұрмалау немесе дауыстарды 
дүрыс есептемеу 
1. 
Сайлау қужаттарын немесе референдум қужаттарын бурмалау, бюллетеньдер- ге 
немесе қол қойылган парақтарга жалган жазбалар енгізу, дауыстарды көрінеу дурыс 
есептемеу не сайлаудың нәтижелерін немесе референдум қорытындыларын көрінеу дурыс 
айқындамау не дауыс беру қупиясын бузу, егер бул іс-әрекеттерді Қазақстан Республикасының 
Президентіне кандидаттың сенім білдірілген адамы немесе депутаттыққа кандидаттың 
сенім білдірілген адамы, сол сияқты сайлау комиссиясының немесе референдум еткізу 
жөніндегі комиссияның мушесі жасаса - 
белгілі бір лауазымдарды атқару немесе белгілі бір қызметпен айналысу қуқыгынан үш 
жылга дейінгі мерзімге айыра отырып немесе онсыз, терт мың айлық есептік керсеткішке 
дейінгі мелшерде айыппул салуга не сол мелшерде түзеу жумыстарына не төрт жылга дейінгі 
мерзімге бас бостандыгын шектеуге не сол мерзімге бас бостандыгынан айыруга 
жазаланады. 
2. 
Электрондық сайлау жүйесі жумыс істеуінің белгіленген тәртібін бузу жолымен 
жасалган дәл сол іс-әрекеттер
 -
 
жеті жылга дейінгі мерзімге бас бостандыгынан айыруга жазаланады. 
Қылмыстық құқық бұзушылықтың тікелей объектісі - сайлау құқығы, референдумға қатысу 
құқығы. 
Қылмыстык құқық бұзушылықтың заты - сайлау құжаттары, сайлаушылар тізімі, да- уыс беру 
куәлігі, сайлау бюллетені жэне басқадай сайлау құжаттары. 
Объективтік жағынан қылмыстык кұкык бұзушылық сайлау құжаттарын немесе ре- ферендум 
құжаттарын бұрмалау, бюллетеньге жалған жазбалар немесе қол қойылған парақтар енгізу, 
дауыстарды копе-көрінеу қате есептеу, не сайлаудың нәтижелерін немесе референдум 


319
 
қорытындыларын көпе-көрінеу дұрыс айқындамау, не дауыс беру құпиясын бұзу, егер осы 
әрекеттерді Қазақстан Республикасы Президентіне кандидаттың сенімді өкілі немесе депутаттыққа 
кандидаттың сенімді өкілі, сол сиякты бастамашы топтың не- месе сайлау комиссиясының немесе 
референдум жүргізу жөніндегі комиссияның мүшесі жасауы арқылы жүзеге асырылады. 
Сайлау немесе референдум құжаттарына жалгандық жасау: сайлау бюллетендеріне, дауыс беру 
куәлігіне, сайлаушылардың тізімдеріне, сайлау хаттамаларына жэне баска да құжаттарга теріс 
өзгерістер енгізу немесе оларды басқаша жазу, оларға түзетулер енгізіп, қайта жасау, қолдарды 
жалган түрде кою, оларга баска мерзімдерді көрсету арқылы жүзеге асырылады. Сайлау жэне 
референдум туралы заңдарға сәйкес сайлау құжаттарына дауыс беру куәлігі, сайлау бюллетендері, 
дауыс берудің корытындысы ту- ралы хаттама, сайлаушылардың тізімдері, сайланғаны туралы 
куэлік, эрбір кандидатқа арналган іс қагаздары саналады. Дауысты көпе-көрінеу қате есептеу деп 
дауыска түскен кандидаттар үшін берілген сайлаушылардың дауыс беру санын касакана көбейту 
немесе азайту әрекеттері саналады. 
Сайлаудың нәтижелерін немесе референдум корытындыларын көпе-керінеу дұрыс айқындамау 
шындыққа сай келмейтін жагдайда кандидатты сайланды немесе сайланба- ды, сайлау немесе 
референдум откізілді немесе өткізілмей қалды деп ресми түрде жария- лаулар жатады. 
Дауыс беру құпиялыгын бұзуға: сайлаушының дауыс беру бюллетенін арнаулы бөлмеде 
толтыруына кедергі жасау; сайлауды, референдумды арнаулы жабдықталмаған кабиналарда өткізу; 
дауыс берушіні анықтау үшін сайлау бюллетеніне белгі қою; тагы сол сияқты сайлауды өткізу 
заңына қайшы әрекеттер жатады. Қылмыстык кұқық бұзушылық құрамы формальдық. Осы 
жогарыда көрсетілген әрекеттердің біреуін істеу кылмыстык құқық бұзушылықтың аяқталганын 
білдіреді. 
Егер жоғарыдағы іс-эрекеттер парага сатып алумен, алдаумен, күш колданумен не оны колдану 
қатерін төндірумен ұласкан; адам өзінің лауазымдық жагдайын немесе кызмет бабын найдалана 
отырып жасаған, алдын ала сөз байлау аркылы адамдар тобы немесе кылмыстық топ жасаған 
әрекеттер, сондаіі-ақ электрондық сайлау жүйесінің белгіленген тэртібін бүзу арқылы жасалса, онда 
қылмыстык құқық бұзушылық үшін жауаптылық ҚК-тін 147-бабының 2-тармағы бойынша 
сараланады. 
Осы бапта көрсетілген қылмыс субъективтік жагынан алғанда тек тікелей касақаналықпен 
жасалады. Кінэлі адам, қылмыстық кодекстің 151-бабының 1 жэне 2-тармағында көрсетілген заңсыз 
эрекеттердің кез келгенін заңсыз жасайтынын сезеді жэне соларды жүзеге асыруды тілейді. 
Қылмыстық құқық бұзушылықтың субъектісі арнаулы - Қазақстан Республикасы Президентіне 
кандидаттың сенімді өкілі немесе депутаттыкқа кандидаттың сенімді окілі, сайлау комиссиясының 
немесе референдум өткізу комиссиясының жасы 16-ға толған мүшелері. 


Достарыңызбен бөлісу:
1   ...   211   212   213   214   215   216   217   218   ...   678




©dereksiz.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет