455
мәжбүрлеу, корқытыи алу белгілері болмаса, мәміле жасауға не- месе
оны жасаудан бас тартуга
мэжбүр ету деп танылып, кінэлі Қылмыстық кодекстің 248-бабы бойынша жауапка тартылады.
Қылмыстык күқық бұзушылықтың тікелей объектісі мәміле жасаудың немесе мэміле жасаудан
бас тартудың занда белгіленген тэртібін реттейтін қоғамдық қатынастар.
Қылмыстық құкық бұзушылықтың заты - әр түрлі мәмілелер.
Объективтік жағынан қылмыстык қүқық бүзушылық мынадай әрекеттерді жа- сау арқылы
жүзеге асырылады: 1) күш
қолданамын деп, бөтеннің мүлкін жоямын не- месе бүлдіремін деп; 2)
жәбірленуші мен оның жақындарының кұкықтары мен занды мүдделеріне едәуір зиян тигізуі
мүмкін мәліметтерді таратамын деп корқыту арқылы мэміле жасауға немесе оны жасаудан бас
тартуға мәжбүрлеу. Күш колданамын немесе жәбірленуші мен оның жакындарының қүқықтары мен
заңды мүдделеріне едәуір зиян тигізуі мүмкін мәліметтерді таратамын деп корқытудың түсінігі
Қылмыстық кодекстің 194-бабында көрсетілген осындай түсініктерге үқсас.
Мәміле жасаудың немесе одан бас тартудың заңды негіздері
Қазақстан Республикасының
Азаматтық кодексінің 4-тарауында (147-162-баптары) арнайы көрсетілген. Азаматтық кодекстің осы
нормаларын эдейі бүзып жасаған әрекеттер мэмілелердің жарамсыздығына әкеліп соғады.
Кінолі адам жәбірленушініи мүдделеріне елеулі зиян тигізуі мүмкін жағдайда мәміле жасауға
немесе оны жасаудан бас тартуға можбүр еткен ретте ғана қылмыстық жауапка тартылады. Елеулі
зиян тигізу мүмкіндігі болмаса, іс-әрекет қылмыстық қүқық бұзушылық болып табылмайды.
Осы жоғарыда көрсетілген әрекеттерді жүзеге асыруда қорқытып алу белгілері (ҚК-тің 194-
бабы) болмаса кінәлі адам Қылмыстык кодекстің 248-бабы бойынша жауапқа тартылады, ал
Қылмыстык кодекстің 194-бабында көзделген корқыту белгілері орын алса, онда оның іс-әрекеттері
сол бап (194-бап)
бойынша қамтылады, қосымша 248-бап бойынша саралауды кажет етпейді.
Қылмыстық кұкық бұзушылык субъективтік жағынан тікелей касақаналықпен жаса- лады.
Қылмыстык кұкык бұзушылықтың субъектісі - жасы 16-ға толған, есі дұрыс кез келген адам.
ҚК-тің 248-бабының 2-тармағында осы қылмыстык құкық бұзушылыктың ауырлата- тын түрі:
1) бірнеше рет; 2) күш қолданып жасалған сол іс-орекет, ал
осы баптың бірінші, екінші немесе
үшінші бөліктерінде көзделген, кылмыстықтоп жасаған іс-әрекеттер үшін
кылмыстық кұқық
бұзушылыктың аса ауырлататын түрі көрсетілген.
Достарыңызбен бөлісу: