608
Осы қылмыстық құқык бұзушылыктың объективті жағы - субъектінің әрекеті осы ұйымга
жеңілдік және артықшылык берумен немесе оған баска нысанда қамқоршы бо- лумен байланысты
жағдайда, не лауазымды тұлганың кәсіпкерлік кызметпен айналыса- тын ұііым күруымен, не осыган
катысты тыйым салынгандығына қарамастан, осындаи үйымды баскаруга катысуымен түйінделеді.
Кінәлі түлга өзінің аткарыгі отырган қызметтік өкілеттігінің арқасында оны өз мүддесіне теріс
пайдалана отырып, кәсіпкерлік қызметті жүзеге асыратын үйым күрады, не осындай үйымга өзі
немесе өз адамы аркылы басшылық етуге қатысады. Әрекеттің
каіісы нысаны болмасын, кінэлі
адамның оган заңмен берілген лауазымдык өкілетті пайдалануы аркылы жасалады. Сонымен қатар,
Қазақстан Республикасының «Мем- лекегтік кызмет гуралы» 1999 жылғы 23 шілдедегі Заңында
мемлекеттік
қызметшіге баска қызметпен, соның ішінде педагогтік, гылыми және жеке
творчестволык
қызметті коспаганда, кәсіпкерлікпен айналысуга тікелей тыйым салынатындықтан,
кінәлі адамдардың аталган әрекет нысандары заңсыз болып табылады.
Осы кылмыстык кұкык бүзушылык үшін кылмыстык жауапкершіліктің қажетті шар- ты болып
кінэлі адамның іс-эрекетінің үйымды қүру немесе оны басқаруга қатысу (осы кэсіпкерлік үйымга
жеңілдіктер мен артықшылықтар берумен), мысалы, салықтық, сараптамалық, кезектен тыс тіркеу
және қүжат беру, тауарларды, шикізаттарды не- месе өзге де
материалдарды кезектен тыс алу,
аукциондарга қатысу (немесе өзге де камкорлықтар жасаумен), тексерулерден, ревизиядан босату,
олардың қызметі үшін, қолайлы жагдайлар жасау жэне т.б.) арадагы
тікелей байланыстар болып
табылады.
Заңда белгіленген шектеулерді бүзган мемлекеттік кызметшінің барлық өзге де іс- әрекеттері
тэртіптік теріс кылықтар ретінде бағалануы мүмкін.
Кәсіпкерлік кызметке заңсыз катысуда лауазымды адам жасаған жагдайда ол осы күрамның
ауырлататын түріне жатады (364-баптың 2-бөлігі).
Осы баптыц бірінші бөлігінде көрсетілген іс-әрекеттерді жауапты мемлекеттік ла- уазым
аткаратын адам жасаса ол үшін жауаптылык ҚК-тің 364-бабының 3-бөлігінде көрсетілген.
Бүл күрам
формальдык санатка жатқызылады, сол себепті 364-бапта көрсетілген әрекеттер
жасалган сәттен бастап қылмыс аяқталган деп саналады.
Түсіндіріліп отырган қылмыстык кұкык бүзушылыктың субъективтік жағы тек тіке- лей
касақаналыкпен ғана сипатталады.
Қылмыстык кұкык бұзушылықтың осы құрамының субъектісі
- мемлекеттік қызметтерді
атқаруға уәкілетті адам не оган теңестірілген адам, лауазымды адам. Олардың түсінігі ҚК-тің 3-
бабының тиісті тармағында берілген.
Достарыңызбен бөлісу: