Коммерциялық емес акционерлік қоғам Еңбек қауіпсіздігі және инженерлік экология кафедрасы экологиялық ЖӘне техногендік қауіпсіздік
жүктеу/скачать 0.59 Mb. Pdf көрінісі
|
| Медициналық қорғану:
- адамдардың толық және ішінара санитарлы өңдеу; - медициналық қорғаныс құралдарын қолдану. Радиоактивті улану кезінде радиоактивті шаңды киімнен, аяқ-киімнен жою, оларды қағумен іске асады. Ал дененің ашық жерлерінен радиоактивті заттарды жою оларды тампондармен сүрту немесе сумен жуу арқылы іске асырылады. ОВ және БС заттарымен уланған кезде олардың дегазациясы үшін химияға қарсы дара ИПП-8, ИПП-10 пакеттері қолданылады. Комплектке дегазирлі ерітіндісі бар шиша мен төрт мақта-дәкелік тампон кіреді. Онымен терінің ашық жерлері, противогаздың бет жүзі, киім мен аяқ-киім өңделеді. 5-6 сағаттық қорғанысты қамтамасыз етеді. Медициналық жеке қорғаныс заттары, жеке (АИ-2) дәріханалық сөмкеден, жеке (ИПП-8) химияға қарсы пакеттен және таңу пакетінен тұрады. АИ-2 күйіп қалу мен жарақаттар кезіндегі көмек көрсетуге, сонымен қатар ОБ, ОВ иондық сәулелендірудің әсерін бәсеңдету және алдын алуға арналған. Өткізбелі радиация әсерінен адамдар мен жануарларда сәулелену аруы пайда болуы мүмкін. Өткір сәулелену ауруы. Зақымдану дәрежесі сәулеленудің экспозициялық мөлшеріне, бұл мөлшер алынған уақытқа, дененің сәулелену ауданына және организмнің жалпы қалпына байланысты. Алғашқы төрт тәулікте алынған 50- 80 Р (0,013-0,02 Кл/кг) сәулеленудің экспозициялық мөлшері кейбір қан өзгерісінен басқа адамдарды зақымдану мен жұмыс істеу қабілеттігінен айырмайды. Қысқа уақыт аралығында алынған 200-300 Р сәулеленудің экспозициялық мөлшері адам организмінде орташа радиациялы зақымдануды тудыруы мүмкін, әлбетте бірнеше ай бойы алынған сәулелену ауру туғызбайды. Себебі, сау адамның организмі осы уақыт аралығында сәулелену кездегі өлген жасушалар орнына жаңа жасушаларды бөлшектей өндіре алады. Рұқсат етілген сәулелену мөлшерін нұсқамалағанда сәулеленуді бірдүркінділікті және көпдүркінділікті деп бөледі. Бірдүркінділікті сәулелену деп - алғашқы төрт тәулікте алынған сәулеленуді айтады. Көпдүркінділікті деп - төрт тәуліктен асқан сәулеленуді айтады. Экспозициялық мөлшерге байланысты адам организмі бір дүркінділікті сәулеленуді алғанда сәулелену ауруының төрт деңгейін ажыратады. Жарақат түрлері. Жарақаттық зақымдану тұрмыста, өндірісте, дүлей апаттар, авто-рельсті апатты жағдайлар нәтижесінде өте жиі кездеседі. Жарақат - әртүрлі қоршаған орта факторларының өте қатты әсер ету нәтижесінде организм функциялары өмірлік маңызды процестерінің, бұзылуын айтамыз. Жарақат көбінесе анатомиялық құрылыстың өзгеруімен жүреді де, физикалық және химиялық факторлармен беріледі. Төтенше жағдайлар пайда болу саласы бойынша табиғи, техногендi және қақтығысты болып бөлінеді. 57 Техногендік сипаттағы төтенше жағдайлар деп адамдардың өз қолдарымен жасалып жатқан апаттар мен қирауларды айтады. Оның түрлері: - өндіріс орындарында болатын апаттар (зауыттарда, шахталарда және т.с.с); - көлік жүйесіндегі апаттар. Түрлі жарылыстар мен өрттер (өндіріс орындарында, мұнай, газ құбырларында, энергия жүйесінде, коммуналдық жүйеде және т.с.с.). Себептері: бүгінде ғылыми-техникалық прогрестің шапшаң дамуынан өндіріс, құрылыс, тау-кен байлығын өндіру, жаңа химиялық заттарды өндіріске енгізу сияқты іс-әрекеттер жүргізіліп жатыр. Бұндай қарқынды даму экономикаға әсер еткенімен, экологиялық апатқа әкеліп соғу қауіпі де туындап отыр. Кей жерлерде жаңа техниканы және технологияны, материалдарды пайдалану ережелері сақталмайды, қауіпсіздік шаралары орындалмайды. Міне, осы сияқты қателіктердің салдарынан апат болу қаупі туындайды. Апаттың тағы бір себебі – улы, тез тұтанғыш, жарылғыш заттарды сақтау, тасымалдау ережелердің сақталу-сақталмауы, олармен жұмыс істеудегі қателіктерге жол берілуі жатады. Апаттың болуы, адамдардың еңбек тәртібін сақтамаушылығына, жұмыс істеуші адамдардың салақтығына, олардың тиісті дәрежеде білімінің жетіспеушілігіне, техниканы және оның қауіпсіздік сақтау ережелерін жете меңгермегендігіне көп байланысты. Міне, осылар жұмыс орнындағы апатқа, жарылыстарға, өртке, қирауға, қоршаған ортаны улы не радиоактивті заттармен ластауға әкеліп соқтырады. Апаттың тағы бір өте қауіптілігі – күшті улы заттардың ауаға тарап кетуі. Осындай өрттен шыққан қалың түтіндегі улы заттар ауаға көтеріледі де жерге жайылып қонады. Әсіресе полиэтилен, полистирол тұрпаттас материал- дардың жануы адам, жан-жануар, құстар және т.б. өміріне өте қауіпті. Өрт пен жарылыстардың салдары оның жою факторларымен байланысты. Өрттің негізгі жою факторлары мыналар: от заттарға тікелей және алыстан қызуы арқылы әсер етеді. Нәтижесінде отта қалған заттар, объектілер, ғимараттар және оның құрылымы толық немесе жартылай жанып кетуі мүмкін. Ал өте жоғары температураның әсерінен материалдар, металдан жасалған тіреулер, балкалар, құрал-жабдықтар, технологиялық қондырғылар, бұйымдар және техникалар балқып, жанып істен шығады әрі өзінің қасиетін жоғалтады. Адамдар, жан-жануарлар зардап шегеді. Жарылыстың қырып-жою факторлары мыналар: - ядролық бомбаның, жарылғыш заттардың, сұйық отынның, газдың жарылыстарынан туындайтын соққы ауа толқыны. Жарылыстардан жарықшақтардың, сынықтардың пайда болуы әрі оның үлкен аймақты қамтып, үлкен зардап әкелуі. Жарылыстардан қирау, объектілердің жойылуы, адамдардың және жан- жануарлардың өлімі, жарақаттануы сияқты зардаптары болады. Жарылыстың нәтижесінде үлкен өрттер пайда болуы мүмкін. Неғұрлым жарылыстың қуаты 58 күшті болса, соғұрлым оның экономикаға, қоршаған ортаға, адамдарға және экологияға әкелетін зияны зор болады. жүктеу/скачать 0.59 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
|