Курстық жұмыс Орындаған: Балғынбек Күнай Тобы: 410-топ Мамандығы: Бастауыш білім беру мұғалімі
жүктеу/скачать 93.71 Kb.
|
- Бұл бет үшін навигация:
- Зерттеу нысаны
- Курстық жұмыстын құрылымы
| Зерттеу мақсаты: бастауыш сынып оқушыларында жазу дағдысын қалыптастырудың ерекшеліктерін ашу.
Зерттеу пәні: жаттығу жүйесі бастауыш сынып оқушыларында бастапқы жазу дағдысын қалыптастыру әдісі ретінде. Зерттеу нысаны: бастауыш сынып оқушыларында бастапқы жазу дағдысын қалыптастыру процесі. Зерттеу міндеттері: Осы тақырып бойынша әдебиеттерді оқып шығу; Жазбаша дағдыларды қалыптастыру кезінде балалардың жиі кездесетін қателіктерін анықтау; Жазудың дамуына ықпал ететін жұмыстың ең қолайлы әдістерін анықтау; Гипотеза-осы мәселе бойынша жұмыс барысында жазбаша сөйлеуді тек мақсатты, тұлғаға бағытталған және жүйелі түрде оқыту сөйлеу әрекетінің осы түрін жоғары деңгейге жеткізуге мүмкіндік береді деп болжауға болады. Курстық жұмыстын құрылымы: курстық жұмыс кіріспеден,екі тараудан, қорытынды жəне пайдаланылған әдебиеттер тізімінен тұрады. 1. Бастауыш сынып оқушыларында жазу дағдысын қалыптастырудың теориялық негіздері. Жазуды үйретудің мақсат – міндеттері. Статистика көрсеткендей, мектептің басында балалардың 60% - ы әртүрлі қиындықтарға тап болады, бірақ бұл қиындықтардың 90% - дан астамы жазуға байланысты. Егер оқытудың осы алғашқы кезеңдерінде жазудың қиындықтарын жіберіп алсаңыз, оларға назар аудармасаңыз немесе дұрыс емес көмек тактикасын таңдасаңыз, нәтижелер қайғылы болады. Хат-оқу іс-әрекетінің кешенді түрі. Ол бірқатар құрылымдық компоненттерден, көптеген ережелер мен дағдылардан тұрады, оларды игеру бастауыш сынып оқушылары үшін күрделі, ұзақ, қиын процесс болып табылады. Жазуды үйренетін оқушы дағдылардың үш негізгі тобын игеруі керек, атап айтқанда: А) техникалық - жазбаша құралдарды дұрыс пайдалану, қол қозғалысын үйлестіру, гигиеналық ережелерді сақтау; б) графикалық - әріптерді, буындарды, сөздерді дұрыс бейнелеу, әріптерді қажетті көлбеу, белгілі бір биіктік пен енмен жазу, жұмыс жағына біркелкі орналастыру, оларды дұрыс қосу; в) орфографиялық - сөздердің дыбыстық және әріптік құрамын дұрыс анықтау, олардың сипаттамасына түсініктеме беру. Оқыту жазу - бұл бірінші кезекте жасау дағдысын графикалық. Кез-келген дағды сияқты, ол оқыту нәтижесінде, дағдыларды қалыптастыру нәтижесінде және олардың негізінде бірқатар жаттығуларды орындау нәтижесінде қалыптасады. Графикалық шеберліктің ерекшеліктері - бұл бір жағынан моторикалық шеберлік, яғни.бір қарағанда бұлшықет күш-жігеріне ғана негізделген әрекет. Екінші жағынан, жазу процесінде сөйлеудің мағыналы бірліктерін графикалық белгілерге аудару (қайта кодтау) жүзеге асырылады. Бұл хатқа саналы іс-әрекеттің сипатын береді. Бұл тарап хат ретінде арнайы адам қызмет жасайды, ең бастысы навыке хаттар. Хаттың саналы сипаты келесідей: біріншіден, дыбыс пен әріптің дұрыс арақатынасында, екіншіден, бірқатар ережелерді сақтауда-графикалық және орфографиялық; соңында, өз ойларын, сезімдерін, ниеттерін жеткізу үшін жазбаша шеберлікті қолдану. Көріп отырғаныңыздай, үшінші - ең маңыздысы, өйткені ол жазудың жалғыз мақсаты, ал бірінші және екінші-тек жазушы адамның көмекші міндеттері, мақсаттар емес, тек құралдар. Демек, балалар бұл мақсатты - өз ойларын жазуда беруді неғұрлым тезірек түсініп, жүзеге асыра алса, соғұрлым сәтті болады, соғұрлым олар жазбаша сөйлеу дағдыларын қалыптастырады. Алайда, сауаттылықты оқыту кезеңінде балалар өте баяу жазады және хатта өз ойларын, кем дегенде бір сөз түрінде беру бірден мүмкін болмайды, бірақ сауаттылықты оқытудың үшінші-төртінші аптасында ғана мүмкін болады. Екінші айда балалар өз әңгімелерінен алынған екі-үш сөзден тұратын сөйлемді, ал үшінші айда екі немесе тіпті үш шағын сөйлем жаза алады. Дұрыс жазу дағдысын қалыптастыру үшін студенттердің жазған алғашқы сөзі өздерінің бақылауларын, сезімдерін, өмірлік тәжірибелерін білдіретін өз сөзі болуы өте маңызды. Жазу шеберлігі оқу шеберлігімен тығыз байланысты. Егер бала нашар оқыса, оған жазуды меңгеру қиынға соғады, өйткені буындық оқу дағдысынан кейін буындық жазу дағдысы қалыптасады: жиынтық кенепте жазылған сөзді жазу немесе жазуға дайындау, балалар оны әріптермен емес, буындармен есте сақтайды және ойнатады. Бұл оқу үшін де, есту үшін де, дауыссыз дауысты дыбыстарды бөлуде және оларды тексеруде болашақ жаттығулар үшін де, яғни емле дағдыларын дамыту үшін де маңызды. Баяу оқитын балалар, тіпті жазу кезінде де, жазғандарын оқуға көп күш жұмсайды және бұл жазу нәтижелеріне теріс әсер етеді. Жақсы оқылған кезде, жазушы бала барлық назарды жазу процестеріне аударады, ал жазу шеберлігі сәтті қалыптасады. Графикалық шеберлікті қалыптастыруда келесі кезеңдерді бөлуге болады: а) фигураларды көлеңкелеу, трафареттерді соғу және жолды сақтау, жазу құралдарын дұрыс орналастыру және сақтау, түзу сызық жүргізу және оны дөңгелектеу, сызықтың ұзындығын өлшеу және т. б. дағдыларын дамытуға бағытталған басқа жаттығулар; б) әріптер элементтерінің хаты: қысқа және ұзын таяқшалар, иілімдер, ілмектер т. б. (бұл қадам міндетті емес); в) жеке әріптердің хаты - кіші және үлкен - басқа әріптермен; г) әріптерді біріктіру дағдыларын дамыту мақсатында әріптердің, слогдардың, тұтас сөздердің тіркесімдерін жазу. Графикалық шеберліктің қозғалтқыш жағын қалыптастырудың түпкі мақсаты-әр жеке әріпке сәйкес қосымша микро қозғалыстар қолданылатын қолдың тегіс және жылдам, ырғақты тербелмелі қозғалыстарын дамыту. Бірақ сауаттылықты оқыту кезінде мұғалім әлі күнге дейін студенттерге осындай міндеттер қоя алмайды. Мұнда әр әріптің визуалды бейнесі оның орналасу ретін анықтайды. Оқушы әріптердің үлгілерін көшіреді, олардың құрамын талдайды, әріпті қандай тәртіппен "тартатынын" ауызша айтады; мұғалім оқушының қасында отырады, қолын өз қолына алады және қолымен әріп (немесе әріптер) жазады, осылайша оған өзінің шеберлігін береді. Мотор жазу дағдысы (орфографиялық шеберлік сияқты), оқу шеберлігінен айырмашылығы, үш жылдық бастауыш білім алу мүмкін емес; бұл үшін 7-9 жыл оқу қажет. Қолжазбамен, орфографиялық сауатты хатпен мектеп оқушылары меңгереді тек соңына қарай сегіз жылдық мектеп, иә болса, онда барлық бірдей қанағаттанарлық дәрежеде. Оқу кезеңінде бала жазудың техникалық жағына үлкен физикалық күш жұмсайды, ал осы кезеңде сөзсіз сәтсіздіктерді оқушы өте өткір сезінеді. Әріптік кезеңнің соңында студенттер сабақ барысында 20 сөзге дейін, яғни шамамен 100-120 таңбаға немесе жазбаша әріптерге жаза алады (егер сабақта тікелей жазу шамамен 2/3 уақытты, яғни 30 минутты алады деп санасаңыз,онда жазу жылдамдығы минутына төрт әріптен тұрады). жүктеу/скачать 93.71 Kb. Достарыңызбен бөлісу:
|