Л. Я. Гуревич Халықаралық Бизнес академиясының жоғары оқудан кейінгі ғылыми- методологиялық орталығының директоры, т.ғ. д., социология ғылымының профессоры
Корпоративтік облигация қауіпсіздік бағасынан өтеді, нәтижесінде
жүктеу/скачать 2.37 Mb. Pdf көрінісі
|
| Корпоративтік облигация қауіпсіздік бағасынан өтеді, нәтижесінде
фирмаға рейтинг беріледі. Бұл рейтинг инвесторларға облигация тәуекелінің мөлшері туралы ақпараттайды. Рейтингтік агенттіктер жариялаған стандартты рейтингтер облигацияға қатысты корпорацияның төлем қабылетіне ғана баға береді және акцияға салу сенімділігі мен пайдасын бағалайтын, стандарттанған есептерді құруда мұқтаждық пайда болатын, кейде акцияға салынған тұрақты табыстарды жеткілікті тарату компания қабылетіне қатысты ешқандай ақпарат бермейді. Жоғарыда келтірілген себептер бойынша түрлі индекстер пайда болды, олардың ішінде FTSEGood 16 корпоративтік жауапкершіліктің әлемдік стандартына сәйкес компанияның табысы бағаланады және инвесторларды тарту мақсатымен енгізілген. Оны енгізу мақсаты корпоративтік басқару сапасының көрсеткіші бойынша ғана акция бағасымен жасалады, яғни бұл индекс бірқатар корпорациялардың акцияларына салынған салымдардың сенімділігі мен сақталуын анықтайды. Индекс 2004 жылы желтоқсанда енгізілген, бағаны 2005 жылдың сәуірінде жарияланды. Индекс АҚШ,Ұлыбритания, Жапония, Еуропа елдері үшін енгізілген, яғни еуро аумақтар мен дамыған елдер үшін. Компания көрсеткіштердің кең спектрі бойынша бағаланады: 61— американ компаниялары үшін, 55—қалған барлығы үшін. Негізінен американ компаниялары үшін қосымша көрсеткіштер штаттарға байланысты ерекшеліктері бар монополияға қарсы заңдылықтар туралы ережеге қатысты. Корпоративтік басқару сапасын бағалайтын индекстер көрсеткіштердің сегіз негізгі топтарын енгізеді, бұл 1) директорлар кеңесі, 16 www.ftse.com 159 2) аудит; 3) жарғы және компанияның жарғылық нормативтері; 4) қосылуы туралы ереже; 5) компания директорлары кеңесінің жоғарғы басшылығына және мүшелеріне сыйақы беру; 6) дамушы факторлар; 7) меншік құқығы; 8) директорлардың білім деңгейі. Өз кезегінде әр топқа төмендегі баға көрсеткіштері бөлінген: 1. Директорлар Кеңесі: • директорлар кеңесі мүшелерінің көбі тәуелсіз болуы керек; • лауазымға тағайындау және сыйлық беру жөніндегі директорлар кеңесінің комитеті толығымен тәуелсіз директорлардан тұрады; • атқарушы менеджер/басшының екі компаниядан артық басқаруына болмайды (акционерлік меншік түрі); • бұрынғы атқарушы менеджер/басшылар Директорлар кеңесінің мүшесі болмауы тиіс. 2. Аудит: • директорлар кеңесінің аудиті бойынша комитет толығымен тәуелсіз тұлғалардан тұруы керек; • • Кеңесші қызмет көрсетуге төлем аудит қызметіне қарағанда төмен болуы тиіс 3. Компания жарғысы және жарғылық нормативтері: • Кез келген жарғылық ереже арнайы мәжілісті шақыруға уәкілетті акционер қабылдауы тиіс. 4. Қосылуы туралы ереже: • Компанияның жарғылық ережесі мәжбүрлеп бақылауға ауысу немесе меншік құқығынан тәуелсіз болуына мүмкіндік бере ме? 5. Компания директорлары кеңесінің жоғарғы басшылығына және мүшелеріне сыйақы беру: • Барлық альтернативті варианттармен дұрыс түрде сыйақы әдісі мен тәсілдері салыстырылды ма; • жұмысқа қабылдағаннан кейін Акционерлер сыйақы төлеу әдістері мен тәсілдерін бекіту қажет пе; • атқарушы менеджерлер мен басшылар сыйақының бөлігін акция түрінде қабылдай ала ма 160 6. Дамушы факторлар: • директорлар кеңесі мүшелерінің зейнеткерлікке шығу жасы; • атқарушы менеджерлер мен басшылар үшін құзырлығын беру тәртібі жоспарының болуы. 7. Меншік құқығы: • директорлар кеңесінің мүшелері компания акциясына ие ме ? 8. Директорлардың білім деңгейі: • Директорлар кеңесінің мүшелері мен атқарушы менеджерлер/ басшылардың білім деңгейін анықтау Компания жалпы бағаны алмас бұрын түрлі даулы мәселелер талқыланады. Директорлар кеңесі мүшелерінің тәуелсіздігі мен құрылымы аса маңызды көрсеткіштер болып қаралады және жалпы бағаның- 44% алады, содан кейін құқық және акционерлердің құқықтарын қорғау-21%; аудит процессі кезіндегі тәуелсіздік пен тұтастығы-17%; атқарушы менеджерлер мен директорлар кеңесінің мүшелері– 9%; Талдаушы компаниялар мен инвесторлардың жалпы пікірі жаңа индекстің пайда болуы басқару сапасын арттырады және табысты басқару тәжірибесін алуға компанияның мәртебесін көтереді. Сонымен қатар, 2007 жылғы 1 - қазанда алғаш рет тарихта Қазқстанның корпоративтік секторында «Разведка Добыча «КазМунайГаз» АҚ корпоративтік басқару сапасына рейтинг берілді. «Разведка Добыча «КазМунайГаз» АҚ АҚ РКУ-5 деңгейінде (РКУ) корпоративтік басқару рейтингін беру туралы Standard & Poor's хабарлады Мұнда, Жалпы РКУ КМГ РД 1-ден (төменгі) 10 - ға дейін (жоғарғы) баға градацияларымен халықаралық шкала бойынша талдаудың бес компоненті бойынша баға қорытындысы табылады: - Меншік құрылымы мен сыртқы әсері-5 - акционерлер құқығы мен қаржылық ынта білдіруші тұлғалармен қатынасы- 6; - Қаржылық айқындығы, ақпарат пен аудитті ашу—5 - Директорлар Кеңесінің тиімділігі мен құрамы-5; Standard & Poor's пікірі бойынша КМГ РД корпоративтік басқару тәжірибесінің басты жағымды элементтері болып төмендегілер жатады: - Өсу үшін аса маңызды саяси қолдау мен мүмкіндіктер РД КМГ қамтамасыз ететін аналық компаниялардың дұрыс қарым қатынасы; 161 − Акция тіркеушісінің тәуелсіздігі; − IPO нәтижесінде болған корпоративтік басқару жүйесіне бірқатар өзгерістер енгізілген, Директорлар кеңесінің сегіз мүшесінің үшеуі тәуелсіз болып табылады; халықаралық компанияларда көп жылдық жұмыс тәжірибесімен және қызметтің түрлі салаларында жоғары біліктілікке ие. − Директорлар Кеңесінің тиімділігі үш комитеттің жұмысымен қолдау табады (аудит, сыйақы беру және тағайындау бойынша); − Ынта білдірушілермен жасалатын барлық келісімдер тәуелсіз директорлардың көп даусымен бекітуге жатады; − Компания Жарғысында көрсетілген акционерлердің жалпы жиналысының қосымша құзыреті (бекітілген заңмен құзырлықтармен салыстыру бойынша). Инвестициялық меморандумдарда көрсетілген барлық алынған акциялар акционерлердің жалпы жиналысында миноритаридің көпшілік даусымен бекітуге жатады; − Дивиденттік саясаттың ресімделген құжатының болуы. Дивиденттер барлық акционерлерге бір күнде төлейді, − Қаржылық есептің Халықаралық стандарты бойынша жылдық аудиторлық ұластырылған қаржы есебін, сондай-ақ аудитордың шолуымен МСФО бойынша тоқсандық есепті дайындау; − Директорлар кеңесі мүшелерінің арасындағы тілдік және мәдени ерекшеліктерді еске ала отырып, акционерлер, Директорлар кеңесі мен компания менеджменті арасындағы өзара әрекетті қалыптастырған корпоративтік хатшының тиімді жұмысы; − Директорлар мен жоғары басшылық мүшелері үшін сыйақы жүйесі РД КМГ жасау және енгізу: Сондай-ақ РД КМГ компанияның корпоративтік басқару рейтингінде бірқатар маңызды кемшіліктер байқалады. − Директорлар кеңесінде аналық компаниялар өкілдері басым; − Ішкі бақылау және басқару жүйесі тәуекелмен жаңа дами бастады; − Ақпаратты ашу деңгейі бірқалыпты; − МСФО бойынша қаржылық есептің ескертуінде маңызды ақпарат жоқ, атап айтқанда ынта білдірушілермен ірі мәмілелерге қатысушылар туралы мәлімет, осы келісімдердің компанияның операциялық және күрделі шығынына тигізер әсері туралы мәлімет, 162 әлеуметтік және экологиялық саясатты толық беру , сонымен қатар тәуекелге талдау жүргізу; − Аналық компаниялар ынтасы бойынша Директорлар кеңесі белгілеген жоғарғы басшылық мүшелерінің сыйақы беруінің үлестік салмағы. жүктеу/скачать 2.37 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
|