Лайпанов б. А
жүктеу/скачать 2.02 Mb.
|
- Бұл бет үшін навигация:
- РОМАНЫМДА ДЖАШАГЪАНЛАГЪА
- КЪАЙЫТЫУ
ТУРАМА ДЖАШАЙ-ЁЛЕ-ТИРИЛЕХар ёлген бла ёлеме бирге. Дагъыда бир кюч Мени тартады, къобарады ёрге, Джашаугъа, саулагъа къайтарады.
Болгъанды алай. Билмейме, ненча кере Энтда боллукъду алай. Кетгенле бла кетеме, Къалгъанла бла къалама. Кетеме, къалама – турама Джашай-Ёле-Тириле. Джурт-Халкъ къайгъысы джашатады мени, Ёлтюрген, тирилтген да этеди. Халкъым-Джуртум саулукъда Ёлсем да, джашарыкъма мен. РОМАНЫМДА ДЖАШАГЪАНЛАГЪААланы джашаулары бла джашайма мен, Мени джашауум бла джашайла ала. Аланы мен ёлюмсюз этеме, Мени ёлюмсюз этелле ала.
Мен джазама кесими длжазыууму. Аланы къайгъыларын, джарсыуларын айта, Айтама кесими къайгъымы, джарсыууму. Мен джанымы юлешеме алагъа – Аны ючюн ушайдыла ала мени кесиме. Тюнгюч уланым, къартлыкъ джашым да – ала, Алагъа тилейме узакъ ёмюр, джашау. Тамблам, бирсикюнюм да алалла мени, Кетсем да, алада къаллыкъма мен. Иннетими, муратымы толгъанын кёреме алада, Аладыла керти дуниям мени. Ала сабийлеримдиле мени: Алагъа дунияны, дунияны да алагъа берир ючюн, Мен кёб затдан тыйгъанма кесими – Ала аны биллик, ангыларыкъ да болмазла. Джанымы, джашаууму юлешгенме алагъа – Алалла мени юйдегим, элим, халкъым. Аллах мени джаратханча, мен да джаратханма аланы, Алай а, энди алагъа мен Тейри, Тёре тюлме. Ала къайытырыкъ тюлдюле энди артха, кесиме. Ала эркин, бир кишиге бойсунмагъан ёзденледиле. Мени оноуумдан къутулгъандыла ала, Мен энди тюрлендираллыкъ тюлме аланы. Аланы атлары, сыфатлары да тюрленник тюлдюле энди. Ала ёмюрге къаллыкъдыла алай. Мен къурагъан дунияда мен къурагъан джанла Джашарыкъдыла кюле, джылай. Мен кесим да кюе, кюле Къанымдан, джанымдан джаратханма аланы. Мен эталмагъанны этедиле ала, Узакъ ёмюр, хакъ джашау тилейме алагъа. КЪАЙЫТЫУ«Ноябрны экиси – Хасаука, Ноябрны экиси – сюргюн. Ала унутулгъан кюн Келликди ёлюм ( ёлгеннге, саугъа да)». 1 Къууанч тыбырлы болгъанды джюрек: Тёгерек – къуру таш бла терек. Туугъан джуртуна къайытханды халкъ: Суулары – къара, таулары – акъ.
Сюргюннге, тутмакъгъа чыдагъан джюрек, Сылай, ийнакълай Джуртда Ташны, Агъачны, Джарылады, кёлтюрмей къууанчны. Ким джашаргъа, ким да ёлюрге Джуртха ашыгъа эдиле адамла. Къобанны сууун иче, ташын джалай, Туугъан джерге бауурланыб ёле эдиле къартла. 14-джыллыкъ аман къышдан сора, Джанлары джазгъа сау чыкъгъан насыблыла, Ол дунияданча, къайыта эдиле артха, Къайыталмазлыкъланы да эте джылауларын. Сынаудан сый бла ётген насыблыла, Сынаудан ёталмай къалгъан къыйынлыла, Джанларын къутхаргъан шейитле, Санларын къутхаргъан «ёлюкле», Сыйрат кёпюрден учуб ётгенле да, Бауурланыб, сюркелиб ётгенле да, Къызбайла, джигитле, осалла, игиле да, Малкёзле, джанкёзле, адамла, итле да, Аллахха шукур этгенле да, «Джашасын партия» дегенле да, Халкъны тутдургъан, сюрдюрген, джойдургъан амантишле да, Халкъларын джакъларгъа, сакъларгъа, къутхарыргъа кюрешгенле да –
Бушуу, къууанч да чексиз эди ол кюн. Халкъны къыргъан уллу аман къыш, 14-джыллыкъ уллу аман къыш Къалгъан эди артда, къалгъанча эди артда, Зауаллы таулу миннгенча эди атха. Ушамагъан джукъмайды. Халкъыма Бу джуртну тыйыншлы кёргенди Аллах. Минг-минг джылны бу джуртда джашаб, Халкъым джуртуна къалгъанды ушаб. Алай а, Джуртда да тас болургъа боллугъу Эсине келсе уа халкъны. Айырмаса къарадан акъны, Бармаса джолунда Хакъны Аллах энди къутхарырмы аны?
Аллах эки кере джандетден къыстаб, Эки кере да гюнахларын кечиб, Ызына къайтаргъанды аны. Алай а, энтда къауум-къауум болуб, Бир-бирибиз бла кюрешиб турсакъ, Тилибизни, адетлерибизни да бырнак этиб, Башха тилге, адетлеге кёче барсакъ, Джерибизни, тарихибизни да Башхалагъа кючлете, теблете турсакъ – Къутхарырмы энтда Аллах бизни? Эки кере сюрюлюб джуртдан, Дагъыда ойлашыргъа, тюшюнюрге унамай эсек, Не ючюн къутхарлыкъды Аллах бизни? Динсиз, тилсиз, джуртсуз къалыргъа излей эсе халкъ, Башхалагъа къул болургъа излей эсе халкъ, Не айтайыкъ, не этейик анга? Къалай уятайыкъ аны ангысын-эсин, Ол сакъларча адамлыгъын-халкълыгъын – кесин? 2 Халкъдан-Джуртдан бошайдыла ёзден къулла, къул ёзденле. Атылалла, сатылалла, чачылалла тау ёзенле. «Дин-тил-джурт» деб, джокъду этген Хакъ къазауат. «Эркинлик-Ёзденлик-Тюзлюк» дей, Къайдан билсин къул джамагъат. Ёзден адам, ёзден халкъ къуругъанды, джокъду энди, Ёзден хали, ёзден дух, ёзден рух джокъду энди. Амантиш башчылагъа бойсуннган манкъурт сюрюу, къул джамагъат, Къалай этер тин къазауат, дин къазауат, Хакъ къазауат.
Джокъду энди, Къарча халкъы – Адурхай, Будиян, Науруз, Трам халкъы – Джокъду энди. Къалгъандыла къуру манкъуртла, къулла эмда амантишле. Осалдыла, бек осалдыла бюгюн Къарачайда ишле. Къалай бурулду къул сюрюуге ёзден халкъ? Тимурла бла, орус патчахла бла, сталинле бла да Сермеше келген халкъ, Эки кере да сюргюнден Ата джуртуна къайыта билген халкъ, Энди Джуртунда болургъа тебрегенди талкъ.
Тилинги да тебрегенсе унутургъа, Джуртунгу да кючлетесе башхалагъа, Кесинг да къул-къарауаш боласа алагъа. Не болгъанды джарлы халкъым сеннге? Соруу кёбдю – джууаб а джокъ. Гюнах кёбдю – сууаб а джокъ. Ёлюм базманнга миннгенсе джангыдан. Сыйрат кёпюрдеча чайкъаласа анда. Къайры кетди ёхтемлигинг, ётгюрлюгюнг. Къалай кетди эркинлигинг, ёзденлигинг. Джашау, ёлюм да – хакъды. Ёзге кесин ёлтюрген халкъ а, Эки дуниядан да къалады юлюшсюз.
Кёкденми, къабырладанмы? Халкъым, не ючюн сайлайса сен Джашаудан ёлюмню? жүктеу/скачать 2.02 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
|