Лекция №1 Тақырыбы: Кіріспе. Өсімдіктер физиологиясы пәні және маңызы (1 сағат) Лекция жоспары
жүктеу/скачать 0.8 Mb.
|
Лекция № 25Тақырыбы: Тыныс алу жөніндегі Бах пен Палладин теориялары. (1 сағат) Жоспары: 1.Тыныс алу жөніндегі Бах пен Палладин теориялары. 2.Ашу процесі және олрдың түрлері. 3.Тыныс алу мен ашу арасындағы байланыс. а) негізгі 1.Якушкина.Н.И. Физиология растений. М. 1993г 2.Полевой.В.В. Физиология растений.М. 1991г. 3.Кенесарина.Н.Ә.Өсімдіктер физиологиясы және биохимия негіздері. Алматы, 1988ж 4.Жатқанбаев.Ж.Өсімдіктер физиологиясы.Алматы. 1988 ж. 5.Қалекенұлы.Ж.Өсімдіктер физиологиясы.Алматы. Қазақ университеті.1996ж. 6.Сағатов.К.С.Өсімдіктер физиологиясы. Алматы, 1996 ж. 7.Сағатов.К.С.Өсімдіктер физиологиясы. Алматы, Ғылым баспасы, 2002 ж. 8.Уалиханов.Г, Есмағұлов.Қ. Өсімдіктер биотехнологиясының негіздері. Алматы .Респ. баспа кабинеті, 1999 ж. 9.Жатқанбаев.Ж.Ж. Өсімдіктер физиологиясы және биохимиясы негіздері. Алматы 2004 ж. 10.Медведев.С.С. Физиология растений. Изд –во СПБГУ, 2004 г 11.Якушкина. Н.И, Бахтенова.Е.Ю. Физиология растений. М.Владос, 2005 г. б). қосымша: 12.Папорков.М.А, Клинковская.Н.И. Милованова.Е.С.Учебно –опытная работа на пришкольном участке. М.1980 г. 13.Физиология и биохимия сельскохозяйственных растений (под ред. Третьякова.Н.Н).М. 2000 г. 14.Практикум по физиологии растений (под.ред. Иванова.В.Б.).М, 2001г. 15.Кенжеев.Қ. Өсімдіктер физиоллогиясының практикумы. Алматы. 1989ж. Лекция мақсаты: Тыныс алу жөніндегі Бах пен Палладин теориялары мен таныстыру. Лекция мәтіні: Жануар ауның отегін зіне қабылдап, көмірқышқыл газын бөліп шығаратынан байқады. Ал жоғары дәрежелі жасыл өсімдіктер жануарлардың тыныс алуда бүлдірген аусын жаңартып жөндейтіндігі де белгілі бола бастады. Осы бір кездерден бастап заттардың оттегімен қосылуын тотығу деп, ал оған кері процесті, яғни оттенінің бөлініп шығуын тотықсыздану дп атайтын болды. Қзіргі кезде элкетрон жоғалтуды тотығудың ең маңызды сипаттамасы деп санайды. Мысалы, темір оксидінің /ІІ/ электронын/е-/ жоғалтып, басқа темір оксидіне /ІІІ/ айналуын тотығу процесі, ал осыған кері процесс – тотықсыздану болады. тотығу Fe2+ Fe3+ + e- Тотықсыздану Кезінде академик А.Н.Бах тотығу процестерінің химизміне арнайы жүргізген тәжірибелерінде мынаны еске алады: молекулярлы оттегі сол уақытта тотықтырғыш бола алады, ерегде сыртан алынған энергия әсер етіп, оның молекуласын біріктіріп ұстап тұрған атомдарының байланысын ажыратып, үзетін жағдайда ғана. Ол үшін жылулық, электрикалық және т.б. энергияның түрлері пайдаланылуы мүмкін. Әдетте тыныс алу мен жануда алынатын және ең аяғанда шығатын заттар бірдей.осы құбылыс көптеген оқымыстылардың тыныс алуды да жай жану деп қарауына тура келді. Дегенмен тыныс алуды жанумен салыстыруда бірнеше сұрақтардың тууына алып келіп соқты. Неге осы жай жану салыстырмалы төмен температурада жүреді? Өсімдіктер ұлпаларында жануға кедергі жасайтын су бола тұрсада, ол неге жеңіл өтеді? Осындай сұрақтардың тууы тыныс алу кезіндегі органикалық заттардың тотығуы мен ауадағы жанудың тотығуындағы принципиальдық айырмашылықтар бар екенін айрықша көрсетеді. Ол айырмашалық былай түсіндіріледі, организімге неген оттегі қандай бір жолмен болмасын активтенеді, осының арқасында сулы еретіндідегі органикалық заттар организімнің денесіндегі температурада-ақ тотығуына мүмкіншілік туады. Жасыл өсімдіктерде жүретін тотығу процесін академик А.Н.Бах 1897 жылы жан-жақты зерттеп, дамыта отырып. Ол “оттегін активтендіру теориясын” ұсынды. О Оксигеназа + О2 оксигеназа О асқын тотық Содан кейін басқа бір фермент – пероксидаза осы оттегін бөледі де, оны қиын тотығатын затқа көшіреді. Осы процесті нобай түрінде былай көрсетуге болады: О пероксидаза Оксигеназа + субстрат тотықтырылған О жүктеу/скачать 0.8 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
|