Позитивті еркіндік: «Мен өз-өзіме қожай-ынмын»
Позитивті еркіндік - бұл адамның потенциалының (шамасының) жеткілікті болуы және өз мүмкіндіктерін жүзеге асыру үшін қордың (ресурстардың) болуы.
Қоғамда азаматтардың мемлекетті басқаруға қатысу-ында көрініс береді
Либерализмнің басты идеясы ретінде жарияланады
Негативті еркіндік сыртқы шектеулерден және басқа адамдардың мәжбүрлеуінен азат болу
Негативті еркіндік:
«Мен ешкімге құл емеспін»
Ж.Ж. Руссо адам еркіндігінің тарихта дамуы туралы
Адам еркіндігінің тарихта дамуы табиғи еркіндіктен басталады, азаматтық еркіндікке дейін жетеді, ары қарай моральдық еркіндікке айналады
- «Табиғи еркіндіктің» шегі индивидтің тек қана өз жеке басының күшіне байланысты
- «Азаматтық еркіндік» бұл қоғамдық келісім-шартқа сәйкес бір адамның өз бостандықтарының бір бөлігінен бас тартуы, өйткені ол қоғамның басқа мүшелеріне қамқорлығын білдіреді
- «Моральдық еркіндік» - еркіндік дамуын-дағы жоғарғы деңгейі. Осы деңгейде адам «өз-өзіне қожайын» болып шығады, өйткені ол «өз-өзіне жазып қойған заңдарды жетекшілікке алады».
Жан-Жак Руссо
(1712-1778)
Еркіндіктің адамзат тарихында прогрессі
Гегель: «адамзат тарихы іс әрекеттегі еркіндіктің ары қарай кобеюінің дамуын бізге көрсетіп тұр:
«Шығыс бір адамның ғана (патшаның) - деспоттың –бостандығын білген және біледі
Грек және римдік дүниесінде тек қана кейбіреулер - құлдыққа түспегендер – бостандыққа ие болған
Ортағасырлық пен Жаңа замандағы германдық дүниесінде - енді «барлығы бостандыққа ие»
Георг Вильгельм Фридрих Гегель
(1770-1831)
«Тарих философиясы»
Достарыңызбен бөлісу: |
