Лекция: 68 сағ. Практикалық сабақтар: 136 сағ СӨЖ: 33 сағ обс¤Ж: 33 саѓ Барлық сағат саны: 270 сағ
жүктеу/скачать 1.39 Mb.
|
- Бұл бет үшін навигация:
- WORD экранымен танысу.
Жоспар
Пайдаланылѓан єдебиеттер: М.Ќ. Байжуманов Л.Ќ. Жапсарбаева “Информатика” Астана-2004 Е.Ќ. Балапанов, Б.Бµрібаев “Информатикадан 30 сабаќ”Алматы -1999
Windows операциялық жүйесінде қолданбалы программаларды орнатудың бірнеше тәсілдері бар. Соның ішінде басқару панелінде орналасқан программаларды орнату және жою таңбашасын қолдануға негізделген ( пуск→настройка→панель управление) Windows қолданбаларын орнатудың стандартты құралдарын іске қосу ( пуск→настойка→панель управление→установка и удаление программ ) командасымен іске қосылады. Көрсетілген программаны екі рет шерткен соң қасиет (Свойства :установка и удаление прграмм) сұхбат терезесі ашылады. Кез-келген программалық құрылғыны орнату үшін осы терезенің ( установка удаление ) сұхбат терезесі ашылады. Қолданбалы программаны орнату ( добавит уда ление ) батырмасын шерту арқылы басталады. Осыдан кейін ( мастер установки) қосымша программасы іске қосылады. Обор батырмасының көмегімен Setup exe файылын тауып алып, готова батырмасын басу керек .
Құрылғыларды орнатудың негізгі құралы басқару панелі (панель управление) қаптамасының терезесіндегі құрылғыларды орнату ( Установка оборудование ) таңбашасын екі рет шерту арақылы іске асды. Оның көмегімен көптеген құрылғыларды орнатуға болады. Бірақ барлығын емес. Мани тор драйверін орнату үшін келесі команданы орнату керек. Іске қосу → Настройка → Панель управление → Экран → Настройка → Дополнително → Манитор→Изменить . Бейне адаптердің драйвері осылайша ауыстыруға бголады. Принтерді орнату үшін Пуск → Настройка принтерий →Установка принтера командасын орындау қажет. Модемдерді орнату үшін Пуск → Настойка панель управление → Модемы. Бірақ құрылғылардың көп бөлігі үшін әмбебап орнату құралы ( мастер установки обородование) болып табылады. Ол басқару қаптамасы терезесінен құрылғыларды орнату ( Установка обарудование ) бөлігіне екі рет шерту арқылы іске қосылады.
Windows операциялық жүйені баптаудың көптеген мүмкіндіктеріне ие болып отыр. Баптаудың мақсаты операцияларды автоматтандыру және қолайлы жұмыс ортасын туғыза отырып жұмыс істеудің ең тиімді жакқтарын қалыптастыру . Негізгі бапталатын объектілер басқару және безендіру құралдары. Баптау құралдарына келесі элементтер жатады.
управление ).
Жұмыс столының фонын баптау . Ол үшін басқару панелін (Панель управление ) терезесінен экран таңбашасын таңдап алсақ (Свойства: экран) сұхбат терезесі ашылады. Сұхбат терезесінің фон қыстырмасына кіріп оның параметрлерін өзгертуге болады. 3.Бас менюдің құрылымы . Бас меню Windows-98 операциялық жүйенің негізгі басқару элемнттерінің бірі. Оны іске қосу Пуск батырмаларын шерту арқылы іске асырылады. Бас менюдің көмегімен операцилық жүйенің орнатылған барлық прогаммаларды іске қосуға болады. Басқару элементі осы бас мсиюінде орналасқан. Бас меню екі бөлімнен тұрады. Міндетті түрде енетін программалар және еркімізше құрған программалар . Лекция 6 Тақырыбы: МS WORD редакторы туралы негізгі мағлұматтар. Жоспар: 1. MS WORD редакторын тағайындау. 2. MS WORD редакторын танысу. 3. MS WORD редакторының жұмыс істеуін аяқтау. Пайдаланылѓан єдебиеттер: М.Ќ. Байжуманов Л.Ќ. Жапсарбаева “Информатика” Астана-2004 Е.Ќ. Балапанов, Б.Бµрібаев “Информатикадан 30 сабаќ”Алматы -1999 МS WORD – мәтіндік құжаттарды дайындауға, түзетуге және қағаз басып шығаруға арналған WINDOWS жүйесінің қосымша программасы. Ол мәтіндік және графикалық информацияларды өңдеу барысында жүзден аса операцияларды орындай алатын ең кең тараған мәтін редакторының бірі. Қазіріг компьтерлік технологияда орындауға болатын кез-келген операція бұл ортада жүзеге асырыла береді. Жалпы WORD редакторында типография жұмысына коректі баспа материалдарын теруден бастап, олардың оригінал макетін толық жасауға дейінгі барлық жұмыс орындалады. Мунда құжаттармен кестелердікөрікті етіп безендіруге қажет көптеген дайн шаблон дар, стильдер, қарапайым графиктік бейнелерді салатын аспаптар жеткілікті.
WORD-пен жұмыс істеуді бастау үшін WINDOWS жүйесінің басқа программалары сияқты он бастапқы нұсқалық дискеттерден немесе компакт-дискіден компьтерге жазып орналастыру қажет. Орналастырылған WORD редакторын іске қосу бірнеше тәсілмен жүзеге асырылады:
Редактормен жұмысты аяқтау кез-келген стандартты тәсілдермен жүргізіледі. -Файл→Шығу меню командасын таңдау арқылы.
WORD экранымен танысу.WORD редакторының негізгі терезесін жалпы түрі құжат терезесімен бірге бейнеледі. Терезеде WINDOWS жүйесінде кездесуге тиіс стандартты көптеген элементтер бар. Солардың ішінен WORD редакторына тән қосымша элементтерді қарастырайық: Қалып күй немесе қалып жолы негізгі терезенің төменгі жағына орналасқан, оның сол жақ бөлігінде теріліп жатқан құжат жөнінде информация бейнеленеді. -стр 5-теріліп жатқан ағымдағы бет номері. -разд 1-ағымдағы бөлім номері, бұл элемент бөлімдерден тұратын бастр құжат үшін ғана қажет. -5/8-құжаттың басынан есептегенде курсор тұрған орын 5-бетте, ал құжат барлығы 8-беттен тұрады.
-15,8см- курсор тұрған ағымдағы Жолдак сол жақ Бетті жоғарғы шетіне дейінгі қашықтық. -Ст27- Осы Бетті жоғарғы шетінен курсорна дейінгі Жолдак саны. -Кол 1-Осы жолдың басынан курсорна дейінгі символ дар саны. Қалып жолында бадан басқа қара түске боялып белгілі бір режимнің іске қосылып тұрғанын, ал сұр түсті болса –іске қосылмағанын білдіріп тұратын жұмыс режимі индикаторлары бар. ЗАП-макрокомандаларды жазу режимі іске қосылған екпінді күйде екенін көрсетеді. Испр-түзетулерді белгілеу режимі іске қосылғанын және құжаттың соңғы нұсқасына қандай өзгерістер енгізілгенін білдіреді. ВДЛ-белгілеулерді кеңейтіп F8-пернесі екпінді күйде. Яғни фрагментті ерекшелеп альп, он кеңейту режимі іске қосылған. -Беттерді белгілеу режимі мәтін қағазда қалай орналасса, айнытпай солай бейнелейтін режим болып есептеледі, мунда формат тау, мәтінді түзету өте ыңғайлы, өйткені қағаз шеттері айқын көрініп тұрады. -Құрылым режимі, құжатты толық бейнелемей, тек тақырыптарын көрсете алады, сол себепті мәтін тақырыптарын көрсете алады, сол себепті мәтін тақырыптарын бастан аяқ арап отырып,он бақылау мүмкіндіктерін береді. -Аспаптар тақтасы командалармен іс-әрекеттерді жылдам орындау үшін ең ыңғайлы жадай жасайды. Он пайдалану тышқан курсорымен немесе соған ұқсас басқа құрылғының көмегімен жүргізіледі. Аспаптар тақтасының белгілі бір командасын орындау сол командаға сәкес батырманы тышқанмен шерту арқылы орындалады. Бұл тақтаны әр қашан пайдалануға болады, өйткені, ол құжат терезесінің жоғарғы жағында тұрақты көрініп тұрады. Терезенің негізгі элементінің бірі болып, бірнеше мәтіндік құжаттар қатар орна ласа алатын терезелерден тұратын, ашық түске боялған жұмыс аумағы болып саналады. Құжатты сақтау. Мәтін теріліп жатқан кезде компьютердің жедел жадында болады да, ток немесе компьютер өшіріліп галса, бір ден жойылып кетеді. Сондықтан бірнеше сағаттық еңбегіңіз жоғалып кет пес үшін, он дер кезінде жиі-жиі дискіге жазып сақтап отырған жөн. Сонымен файлды сақтау үшін келесі әрекеттерді орындау қажет:
Құжатты автоматты түрде сақтау. WORD құжаттарды белгілі бір уақыт өткен сайын автоматты түрде де дискіге жазып сақтай алады.
Лекция 7 Таќырыбы: МS WORD процессорыныњ кµмегімен мєтіндік ќ±жаттарды даярлау. Жоспар.
Пайдаланылѓан єдебиеттер: М.Ќ. Байжуманов Л.Ќ. Жапсарбаева “Информатика” Астана-2004 Е.Ќ. Балапанов, Б.Бµрібаев “Информатикадан 30 сабаќ”Алматы -1999 WORD 2000 мәтіндік процессорінде жаңа құжатты даярлаудың екі әдісі бар: дайн үлгіні пайдалана отырып және бұрынғы құжаттың негізінде даярлау. Бұрыннан бар құжаттыңкөмегімен жаңа құжат даярлау үшін келесі амалдарды орындау керек:
Үлгі негізінде жаңа құжат дайындау. Үлгі деп. әр түрлі төтенше жағдайлардан сақтандырылған құжаттардың үлгілерін айтады. Дайын үлгі негізінде құжат даярлау келесідей орындалады:
Символдарды формат тау. Символдарды форматтауға шрифт параметрлерін, символ дар аралығындағы бос орындарды және оларды жолға байланысты жоғарғы не төменгі індекс ретінде кішірейтілген жаба әріптермен бейнелеуді тағайындауға мүмкіндік береді. Бұлардан өзге арнайы шрифтер бар, олар құжатты көркейтіп безендіру істерін жандандырады.
Қаріптер ұғымына: -қаріптің типі; -қаріптің мөлшері; -сызылымы (начертание); -түсі;
-арнайы эффектілері жатады. Әртүрлі мақсаттарға арналған алуан түрлі қаріптер бар. Қаріптің негізгі параметрлерін (типі, өлшемі, сызылымы) Формат командасының менюі, “Форматтау” аспаптар тақтасы, перелік командалар мен контекстік меню жүйелерінің көмегімен тағайындауға болады.
Мәтінді пайдалану мақсатына байланысты төрт түрлі болады; Олар:  -сол жақ шетке қарай туралау-жәй құжат мәтіндерін тергенде қолданылады.
 -оң жақ шетке қарай туралау-колонтитулдарды, яғни бөлім тақырыптарын беттердің жоғарғы жағына тұрақты күйде жазу кезінде.
 -жол ортасына қарай туралау- тақырыптарды жазғанда қолданылады.
 -екі жақ шетті де туралау-іс қағаздарын, бас пахана материалдарын даярлауда пайдаланады.
Абзацтарды туралау. Жолдың екі бетін бірдей туралау жиі кездесетін форматтау түрі болып саналады. Мунда жолдағы сөздердің арасындағы қашықтықтар бірдей болып орналасып, мәтін әрбір Жолдан ыңғайлы күйде бейнеленеді. Формат→Абзац→Туралау (Выравнивание) командасы арқылы туралау бүкіл мәтінге қатысты деп есептеліп, жұмыстың басында енгізіледі. Ал, мәтін фрагменттері үшін туралау режимдерін пайдалану аспаптар тақтасы немесе пернелік команданың көмегімен жұмыс істегеннен гөрі әлде қайда ыңғайлы. “Форматтау” аспаптар тақтасының құралдары. “Форматтау” аспаптар тақтасы абзац форматының нақты параметрін жылдам өзгертуге мүмкіндік береді. Ол үшін керекті абзацты ерекшелеп алып, батырманы аспаптар тақтасындағы керекті батырманы тышқанмен басу керек. Алайда бұл “форматтау” аспаптар тақтасының құралдар жиынтығы “Абзац” сұқбат терезесімен салыстырғанда шектеулі. Аспаптар тақтасындағы алғашқы үш элемент Стиль, Қаріп және қаріп мөлшері. өзгерістерінің оң жақ бағыттауыш түріндегі батырмаларын басқанда үш түрлі ашылатын тізім шығады, олардың ішінен шрифт типтері мен оның мөлшерін таңдап алуға болады. Кестелерді даярлау. Кесте құжаттың мәтіннің кез-келген жеріне қойыла береді. Кесте мөлшері қағаз парағынан үлкен болуы да мүмкін, сондықтан ол бір немесе бірнеше беттерде орналаса алады. Кестені алғаш рет даярлау үшін Кесте→Кестені кірістіру (Таблица→Всавить таблицу) командасын немесе стандартты аспаптар тақтасының Кестені кірістіру батырмасын басу керек. Кестені даярлаудың ең бір қарапайым жолы Кестені кірістіру батырмасын пайдалану. Мұнда бағаналар екі мәтін жолының толық ені мен бағаналар саны негізінде автоматты түрде бірден тағайындалады. Қажет болса, әрбір бағаналар енін мұнан кейін де өзгерте аласыз. Сонымен, алғаш рет кестені даярлау үшін төмендегі әрекеттер орындалады: -Даярланатын кестенің сол жақ жоғарғы шетіне курсорды алып бару. -тышқан тетігімен аспаптар тақтасындағы Кестені енгізу батырмасын басып, экранға шыққан кішкене кесте көрінісіндегі керекті торлар ұяларын тышқанмен белгілей отырып, оның батырмасын жібермей ұстап тұру керек.
-Керекті торлар санын бейнелеп алып, тышқан батырмасын жібереміз. Мәтіннің курсормен көрсетілген жерінде қажетті өлшемдегі кесте пайда болады. Лекция 8 Тақырыбы: Word объектілерін басқару тәсілдері Жоспар.
Пайдаланылѓан єдебиеттер: М.Ќ. Байжуманов Л.Ќ. Жапсарбаева “Информатика” Астана-2004 Е.Ќ. Балапанов, Б.Бµрібаев “Информатикадан 30 сабаќ”Алматы -1999
Microsoft Word оюъектісінің мәтінмен және бет пен өзара қарым –қатынасы. Мысалға 16-суретте графиктік объект құжат мәтініне кіріәстірілген. Графиктік объектілердің өздеріне тән қасиеттері болады. Ең бастысы олардың өлшемдері объектіні ерекшелеген кезде он ы қоршаған сегіз шаршы маркерлер пайда болады. Тышқан нұсқағышын маркерлердің біреуіне альп барсақ , нұсқағыш өзінің пішінін екі жаққа бағтталған жебелікке өзгертеді. Суреттің мөлшерін өзгерту үшін шаршы маркердің біреуін тышқан мен іліп альп, меңзерді жылжыта отырып қажетті мөлшерін тағайындап , батырманы 1босатамыз. Объектінің өзгеру масштабы қалып –күй жолында көрсетіліп тұрады. Кейбір объектілерде бұруды басқаратын маркерлері болады. Бұл маркерлердің піші ні ромб тәріздес сары түсті болады. Басқа қасиеттерін басқару үшін келесідей: *объектінің тегіне сәйкес аспаптар панелінде ( бұл панель объект ерекшеленген кезде пайда болады ); *объектінің жанама менюімен ашылатын Объектіні пішімдеу (формат объекті ) сұхбат терезесінде орналасқан қосымша құралдар қолданылады. Графиктік объектілерді пайдалану. Суретті енгізер алдында оның мәтінмен қарым-қатынасын сипаттап алу керек. Ол үшін объектіні пішімдеу (формат объекті ) сұхбат терезесінің Жағдай (Положение) қыстырмасында орналасқан құралдарды пайдаланамыз: *мәтінде (в тексте) нұсқасын өлшемдері кішірек, мәтіннің символдарына шамалас графиктік объектілерге қолданады. Бұл жағдайда объект мәтіндік жолға графиктік символ ретінде енгізіліп, б±дан былай мәтін мен бірге жылжып отырады;
Суреттердіњ бір-бірімен ќарым-ќатынасы Егер бір бетте бірнеше графиктік объектілер орналасса онда олар өзара байланыста болады. Бұлардың қарым-қатынасын басқаруға болады. Бұл объектіоерге бірін –бірі бүркемелеугерұқсат етілген бе жоқ па деген сұрақ туындайды. Егер рұқсат ететін болсақ, онда Объектіні пішімдеу ► Жағдай► Қосымша► Объектінің жағдайы (Формат объекта► Положение ► Дополнительно► Положение объекта) жалаушасын орнатуымыз қажет. Объектінің өзара орналасуын басқару үшін келесідей амалдар орындалады:
Егер бір бетте бірнеше объекті берілсе, оларды топтастыру амалының көмегімен бір топқа біріктіреді де, содан соң қара пайым объектіні баптағандай баптайды. Бірнеше объектіні топтастыру үшін оларды ерекшелеп алу керек (бірнеше объектіні ерекшелеуді Shift пернесі басулы күйде орындайды). Кез-келген объектінің жанама менюінен Топтастыру ► Топтау(Группировка► Группировать) командасын таңдап алады. Топтастырылған соң оларды тұтас объекті ретінде сүйреуге болады .Егер объектілер тобына жаңа объект қосу қажет туса, онда объектілер тобын ерекшелеп альп Топтастыру ► Қайтатоптау (Группировка ► Перегруппировать) командасын таңдап алады. Егер бір бетте бірнеше объекті берілсе, онда олардың әрқайсысы әр түрлі қабаттарда орналасқан деп саналады. Объектілердің орна ласу реті олардың құрылу ретіне тікелей байланысты. Бұрынрақ құрылған объектілер кейін құрылған объектілерге қарағанда төменгі қабаттарда орналасады. Егер объектілір бірін-бірі бүркемелемесе, олардың орна ласу реті байқалмайды. Орналасу реті тек олар бірін-бірі бүркемелегенде ғана көрінеді. Объектілердің орналасу ретін олардың жанама менюіндегі Рет (Порядок) командасының көмегі мен басқарады. Мунда орналасқан құралдардың көмегі мен объектінің бір қабат төмен немесе бір қабат жоғары, алдыңғы планка немесе артқы планға шығаруға болады. Егер объектілер бірін-бірі бүркемелемесе, онда оларды өзара туралау құралы қажет болады. Объектілерді туралауды оларды топтастырмастан бұрын орындайды. Туралау амалына арналған құралдар меню жолында да, объектінің жанама менюінде де жоқ. Объектіні туралау үшін қосымша Сурет салу (Рисование) аспаптар панелі ашып аламыз (Түр (Вид)►Аспаптар панелі (Панель инструментов)►Сурет салу (Рисование)). Бірнеше объектілерді туралау үшін Shift пернесін басып тұрып ,оларды ерекшелеп аламыз. Сонан соң Әрекет (Действия ) батырмасының көмегімен Әрекет (Действие) ► Туралау /орнастыру (Выровнять/распределить) командасын орындаймыз. Туралаудың алты түрлі әдісі бар. Оның үшеуі көлденең туралау амалдары:
Үшеуі тігінен ту зету амалдары:
Объектілерді орналастыыру үшін қосымша Сурет салу аспаптар панелі пайдаланамыз (Түр►Аспаптар панелі ►Сурет салу ). Орналастыру амалының мақсаты ---объектілер арасында көлденең немесе тігінен бірдей арақашықтық тағайындау .Соған сәйкес Әрекет ►Туралау /орналастыру команда менюі Көлденеңінен орналастыру (Распределдить по горизонтали) және Тігінен орналастыру (Распределить по вертикали) деген екі бөлімнен тұрады. Лекция 9 Таќырыбы: Графиктік объектілерді пайдалану. Жоспар. 1. Диаграмма т±рѓызу. 2. Негізгі диаграмманы т±рѓызу. 3. Диаграмманыњ сыртќы т‰рін баптау.
М.Ќ. Байжуманов Л.Ќ. Жапсарбаева “Информатика” Астана-2004 Е.Ќ. Балапанов, Б.Бµрібаев “Информатикадан 30 сабаќ”Алматы -1999
Диаграммалар мєліметтерді бейнелеудіњ ењ ќолайлы ќ±ралы болып табылады. Кестелер сияќты диаграммаларды есептік ќ±жаттарда кењ ќолданыс тапќан. Диаграмма ќ±ру ‰шін Microsoft Graph 2000 ќ±ралы ќолданылыды б±л ќ±рал Word-тыњ сыртќы компонеттері болѓандыќтан, оныњ мєтєндєк редакторды орнатќан кезде арнаулы с±раныс арќылы орнатады. жүктеу/скачать 1.39 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
|