Лекция Тағам өнімдерінің биоқауіпсіздігі
жүктеу/скачать 0.95 Mb. Pdf көрінісі
|
| Энергетикалық құндылық - тамақ өнімдерінің калориялығын бағалайтын
көрсеткіш, яғни биологиялық тотығу барысында макронутриенттерден босатылуы мүмкін энергия үлесі. Ол тағамдық өнімнің тағамдық құндылығын анықтайтын маңызды белгі болып табылады. Тамақтың құрамындағы күрделі заттардың қарапайым заттарға тотығуы мен ыдырауы кезінде өмір сүру процестерінде ағзаға энергия бөлінуде, және дәл осы тағам заттарындағы энергия адамның тағамға деген қажеттілігінің өлшемі болып табылады. Энергияны килокалорий (ккал) немесе килоджоул (кДж) түрінде көрсетеді. 1 ккал 4,18 кДж сәйкес келеді. Негізгі энергия көздерінің рөлі макронутриенттерге - ақуыздар, майлар мен көмірсуларға жатады. Энергетикалық құндылығы (құнарлылығы) бойынша Тамақ өнімдері 4 топқа бөлінеді: 1. Энергетикалық құндылығы ерекше: шоколад, майлар, халва-400900 ккал / г; 2. Энергетикалық құндылығы жоғары: ұн, жарма, макарон, қант-250-400 ккал / г; 3. Энергетикалық құндылығы орташа: нан, ет, шұжық, жұмыртқа, жұмыртқа ликері, арақ-100-250 ккал / г; 4. Энергетикалық құндылығы төмен: сүт, картоп, көкөністер, жемістер, сыра, ақ шарап - 100 ккал/г дейін. Адамның қалыпты өмір сүруі үшін макро - және микронутриенттердің белгілі бір арақатынасы қажет. Ағзаның қажеттілігін қанағаттандыру энергия көздерін (ақуыз, майлар, көмірсулар), алмастырылмайтын амин қышқылдарын, алмастырылмайтын жоғары май қышқылдарын, витаминдерді, минералды заттарды қамтитын негізгі тағамдық заттармен қамтамасыз етілуі тиіс.
|