Үлы Отан соғысының батыр- лары Талғат Бегелдинов пен Сағадат н үрмағамбетовке, Ба- уыржан Момыиіүлы мен Ра- хымжан Қошқарбаевңа, ңаһар- ман партазандар Әди Шәріпов пен Тоңтағали Жәнгелдинге
Сен не қазақ, не қырғыз шығарсың. Кім болсаң да сенің-ақ қолыңнан өлейік. Біз партизандарды, совет партизандарын іздеп жүрміз,— деді қазақша сөйлеп
жүктеу/скачать 0.57 Mb.
|
- Бұл бет үшін навигация:
- өліп кетті, көбін иттері талап өлтірді. Жау атса, жаралы болмай қарсы
| Сен не қазақ, не қырғыз шығарсың. Кім болсаң да сенің-ақ қолыңнан өлейік. Біз партизандарды, совет партизандарын іздеп жүрміз,— деді қазақша сөйлеп.
Е, солай демейсіңдер ме манадан бері. Жүріңдер менімен бірге,— деп олардың алдарына түстім. Екеуі орындарында тұрып қалды. Маған әлі де сенбей тұр- ған сияқты. Енді өздері шаршап жүргенде әурелемейін дедім де: Жүріңіздер. Чапаев атындағы партизан құрама- сы осы,— дедім қазақша сендіре сөйлеп. Екеуінің өң- дері жылып қуанып кетті. Ңуанғандарынан бірін-бірі құшақтай алды. Сондағы екеуінің үлкені осы Байұзақ еді де, жасгауы Шамиль деген тәжік жігіті болатын. Құрама командирі екеуін де менің отрядыма жіберді. Әдетте жаңа келген адамдарды бірінші рет қай отряд командирі кездестірсе соған жіберетін-ді. Бірнеше күн бойы екеуінің қуанышында шек болмады. Бір әредік- те екеуін шақырып алып жөн сұрадым. Ңаске, біздің көрмегеніміз жоқ,— деп бастады Байұзақ әңгімесін.— Согыста жүріп Умань қаласы тү- бінде тұтқынға түстік. Мына ПІамиль екеуміз ауыр жаралы едік. Бұл жас қой менен гөрі, жарасы тез жа- зылып кетті де, мен ұзақ уақыт бейнет көрдім. Бірақ ңиын-қыстау күндерде осы Шамиль және тағы басқа жолдастарым мені тастамады. Неміс таяғынан таса- лап, иттеріне талатпады. Талзй жаралылар жүре ал- май жендеттердің таяғынк г өліп кетті, көбін иттері талап өлтірді. Жау атса, жаралы болмай қарсы тұрып Отан үшін жау оғынаС*элсең арманың не?!. Бі- рақ жау жаралы тұтқындарды осылай жауыздықпен өлтірді!..— деп Бәкең көзіне жас алып тебіреніп кетті. Көзінің жасын сығып тастады да,— талай ер жігіттер тұтқында қалып қойды. Біз Шамиль екеуміз түнде ла- герьдің тікенек сым темірлерін қиып қашып шықтың. Сөз байласқан жігіттер неміс күзетшілері сезіп қойып шыға алмай қалды. Ңайран жігіттер осылай тұтңында қалып қойды. Екеуміз еңбектеп лагерьден оншақты метр шығысымен мылтық атылды. Біз жан ұшыры лагерьден қашықтай бердік, қашықтай бердік. ¥за шыққан соң «біздің де, аз уақыт болса да, татар дәм- тұзымыз бар екен» — деп екеуміз бірімізді-біріміз құ- шақтап сүйісіп жатырмыз. Ой, Ңаске, осылай тұтқын- нан әлдім-талдым дегенде құтылдық-ау, әйтеуір. Сонан «шығыс қайдасың» — деп тартып отырдық. Ойымыз майдан шебінен өтіп кетсек дейміз. Жүре-жүре Днепр өзеніне келіп тірелдік. «Майдан шебіне жете алмайсың- дар. Майдан шебіне жеткен күнде де онан аман өтіп кету қиын. Текке оққа ұшасыңдар. Өйткенше партизан отрядына барыңдар»— деген-ді айтты жергілікті адам- дар. Партизандар оп-оңай табыла қоя ма? Біраз қаң- ғырдық. Бір күні мына Шамиль «партизандар бізді қабылдамайды. Біз фашистердің тұтқынында болган адамдармыз. Партизандар қатарына қосылу үшін моиыньімыздағы айыбымызды ақтауымыз керек» — деді. Ңандай айып екенін түсініп отырсың ғой, Ңаске. Ол үлкен айып қой! Жауға берілу деген ең ауыр қыл- мыс қой! Біз ауыр жаралы болғандықтан, тұтқынға амалсыздан түстік. Бірақ оны кім біледі? Кім көріпті ол жағдайымызды? Осынау аласапыран уақытта — жау тылында кімді сендіре аламыз,— деп ойладың та, іске кірістік. Ең әуелі қолымызда ңару-жарақ бол- маған соң, шамамыз келетін әрекеттер жасадық. Жау- дың қырмандарын торыдық. Мая-мая астыңтарын өртедік. Молотилка, веялкаларын сындырдық. Село- лардағы жалғыз-жарым полицайларды аңдып мылтық- тарын тартып алып, қаруланып алдық. Сонан соң жол тартып, шетке шыққан фашистерді өлтіре бердік. Ңан- ша айтқанмен екеуден екеу жүре беру қиын екен. Осы аздаған ісіміз де партизандардың құлағына тиген шы- ғар. Партизан отрядына құр қол да бармаймыз. Бір бөлім қаруландыратын ңару-жараң апарсақ, бізді қа- былдар деп ойладық та, партизандарды іздедік. Парти- зандар орманның осы жерінде болады-ау деген жерге жақындағанда, қару-жарағымызды тықтық. Ңару-жа- рақпен жүруге қауіптендік. Әлде кімдерге кездесеміз деп ойладық. Ой, Ңаске, алғашында неміс киімін киіп тұрған саңшыларыңызға тап болғанымызда, шошынға- нымыз-ай! Не істерімізді білмей ңалдық. Мылтығымыз бар болса атысатын едік. Мылтықтарымызды тастап кеткенімізге де өкініп тұрмыз. Өлген жеріміз осы деп ойладық. Сөйтіп немістің жазалаушы отрядына тап болдың деп тұрғанымызда, полицай формасымен сен келе қалдың. Енді онан бетер мысымыз құрып бір- бірімізбен іштей қоштастық. Ешбір амалымыз қал- маған соң, саған айтқан сөзім сол ғана болды,— деп Бәкең кеудесін кере дем алды. жүктеу/скачать 0.57 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
|