Үлы Отан соғысының батыр- лары Талғат Бегелдинов пен Сағадат н үрмағамбетовке, Ба- уыржан Момыиіүлы мен Ра- хымжан Қошқарбаевңа, ңаһар- ман партазандар Әди Шәріпов пен Тоңтағали Жәнгелдинге
Енді өздеріңнің топтарыңа барыңдар. Демалың- даР> Деді. Екі бала штабтан аяқтарын баяу басып тығып кетті
жүктеу/скачать 0.57 Mb.
|
- Бұл бет үшін навигация:
- Вася, Синявскийді атпа, тұра тұр. Атпауга б йырамын! — деп дауыстады анадайдан отряд команді рі. «Бұйырамын» демесе, Болатовтың тоқтамайтынь;
| Енді өздеріңнің топтарыңа барыңдар. Демалың- даР> Деді. Екі бала штабтан аяқтарын баяу басып тығып кетті.
Сол күні кешке Мария Николаевна Абраменконы азат етуге партизандар тобы жолға шыңты. Ел орынға отырған кез. Тас жолдың екі жағына бөлініп орналасқан халық кегін алушылар қаһарына мініп жатыр. Село жаң тып-тыныш. Ешбір үйдің тере- зесінен шам жарығы көрінбейді. Шәуілдеген ит те үр- мейді. Николай Михайлович ауыр күрсінді. Ол осы селода туып өскен. Осы селода қуанышты жастық шағын өткізген. Осы селода үйленіп, осы селода бірін- ші рет бала сүйген. Осы селода селолың совет председа- телі болып қызмет істеген. Талай думанды кештерді өзі басгап, өзі таратңан. Енді, міне, сол село шетіне жасырынып келіп бас көтермей бұғып жатыр. Өз ңо- лымен салған үйін фашистер өртеп жіберген. Сүйген жары жандармдар қолында, осы селода, осы селода Викторы — жалғыз ұлы тағы бар. Бірақ оның ңайда екенін де білмейді. Селоға жіберген барлаушылар әлі қайтып оралған жоқ. Николай, болар іс болды. Әрине, Марияның халі бәрімізге де аянышты, бәріміздің де қабырғамыз қа- йысады. Бірақ барлығы да Отан үшін. Бәріміз де Отан үшін бел шешпей жүрміз. Отан үшін ңұрбан болуға бәріміз де әзірміз. Сен байқа, Иван Кузьмичтің сөзін есіңе сакта. Асығыстық жасап орынсыз жерде мерт болып кегпе,— деп ескертті оның оң жағында жатқан топ командирі Василий Клопов. Николай Михайлович біраз үнсіз жатты да: Вася, Витяны өзіміздің адамдар жасырған шы ғар. Оған ңам жемеймін. Марияны ойласам жаным күйзеледі. Ол ауыр азап шекті ғой. Әрине, мен оган сенбейді емеспін, сенемін. Ол ешкімді ұстап бермейді. Өлсе адал өледі. Бірақ күндіз-түні ұрып-соғу, азаптау- ға оны қимаймын,— деді Абраменко даусы сәл ді- рілдеп. Сөйтіп жатңанда барлауға кеткен Иван Гаман мен Серік те келді. Мария апайды азғын Андрейдің үйіне түсіріпті. Екі сағаттай жауап алыпты. «Ешкімді білмеймін. Бұл селода ешкімнің партизандармен байланысы жоқ» де геннен басқа ештеңе айтпапты. ¥рып-соғыпты, онда да айтпапты. Сонсоң зорлап арақ ішкізіпті, бірақ сонда де ешбір бөтен сөз айтпаса керек. Ңазір селодан бері шығады. Ржищев түрмесінде жатқан тұтқындармен беттестіріп жауап алмаң деседі. Алып келе жатңан не- міс офицерінің жанында төрт неміс солдаты, он полн- цай және Миронов аудандың полициясының бастыгы Синявский бар көрінеді. Жиыны он алты. Ал Витядан әлі хабар жоқ. Ольга Карповна мен Григорий Романо- вичке жолыңтым. Олар іздестіріп жатырмыз, оған қам жемеңдер дейді,— деп баяндады Гаман барлау нәти- жесін. Жарайды, Иван Кузьмичке баяндаңдар да, орындарыңа барыңдар,— деді топ командирі барлау- шыларға. Серік пен Иван жолдың сол жағына шығып көрінбей кетті. Вұл сапарға Клопов тобымен бірге от- ряд командирі Иван Кузьмич Примактың өзі де кел- ген еді. Ол жолдың сол жағына орналасқан пулемет- шінің жанында болатын. Енді бір жарты сағаттан соң машина моторының гүрілдеген даусы естіліп селодан бері шыққан кезде, оның жарығы да көрінді. Машина Македон — Ржищев тас жолымен селодан өрге қарай көтерілетін. Машина үсті-үстіне газ беріп, ауыр жүріп келе жатыр. Демек, жүгі де ауыр. Тосңауылға, міне, жақындап та ңалды. Клопов отряд командирінен оқ атуға рұқсат сұрап, ңол фонарын сол қолына ұстап, оң қолындағы кепкесімен жау көріп қалмас үшін фонарьдың алдыңғы жағынан ңалқалап, қызыл жарыңпен белгі берді. Отряд коман- дирі «тоқтай гұр» дегендей, көк жарықпен жауап бер- ді. ЕндіҮі бұйрықты Иван Кузьмичтен күткен Клопов сол жақтан көз айырмады. Машина елу-алпыс метрдей келгенде гаиа отряд командирі қызыл жарықты жарқ еткізді де, оның жанындағы пулемет «дегтяревтен» оқ боратып қоя берді. Жолдың оң жағынан да, сол жа- ғынан да оқ атылып түн тыныштығы бұзылып кете барды. Машина табандап барып тоқтады да, жарығы өшкен жоқ. Әрине, оң мотор мен машина қорабының үстінде түрегеліп тұрған жендеттерді қамти атылған. Сол сәтте: Болатов, алға! — деп айқай салды Клопов. Жол- дың жиегінде жатқан үш партизан алға ұмтылғанда, Абраменко да орнынан атып тұрды. Біраң оны Клопов шап беріп ұстай алып жібермеді. Сөйткенше болмай маіпина маңынан оқ атыла бастады. Машинаға қарай ұмтылған үшеуі де көзсіз ер жігіттер еді. Алдарында атылған оқтан тайсалмады. «Мен жаралымын» деп үшеудің бірі — Виктор құлап түсті. Оны екінші парти- зан еүйемелдеп жатқанда Вася Болатов айқай сальщ машиканың жанына тебініп жетіп барды. Оның тай еалмастан жетіп барғанынан зәресі ұшып кеткен жен деттердің ешқайсысы оқ ата алмады. Болатовтың со’ қолындағы гранатты көргенде, машина жанында жат қан үш полицай қолдарындағы винтовкаларын тастаі қолдарын көтерді. Ашу кернеген Болатов: «Неге оі атасыңдар? Сендер партизан отрядының қоршауында сыңдар! — деп тебініп барып, оң қолындағы «ТТ пнстолетімен үшеуін үш басты. Ол жолдың оң жагын дагы жырада жатқан екі жендеттің де жандарын жа һынамға жіберді. Ең батыр достарының бірі оққа ұш қан соң. Болатов ешнәрсеге қарамады, жауды оңды солды жайпай берді. Өзінің арпалыс кезіндегі әдет бойынша күні бұрын дайындап алған пистолет обойма сын бірінен соң бірін босатып, босаганын қалтасын сала берді. Ол енді машинаға қайта оралды. «Мені ат паңыз? Мен тілмаш едім»,— деп мүсіркенді машин астынан бір әлсіз дауыс. «Шық бері! — деп тебінд оған Болатов. Ол қолындағы пистолетін тастай беріп орнынан тұрып екі қолын көтерді. «Тілмаштықтан бас қа жұмыс таппадың ба, тілмаш болсаң, о дүниеде д> тілмаштық жаса»,— деп оны да атып салды. Баск партизандар ұзап қашқандарын құртып жүрген бол- керек. Әр түстан мылтық атылады. Сол сәтте: «Прг мак, мен Синявскиймін. Мені атпаңдар. Мен сендерг бәрін айтамын»,— деп дауыстады машина үстінен бі реу. Енді Болатов қарғып машина үстіне шықты. Ңс лын көтеріп тұрған адам «мені атпаңыз, мен сіздерг көмектесемін»,— деп безек қақты. «Сен азғыннан кі і көмек сұрайды? Мен саған көмекті көрсетермін қа зір!» — деп, Болатов пистолетін көтере бергенде: — Вася, Синявскийді атпа, тұра тұр. Атпауга б йырамын! — деп дауыстады анадайдан отряд команді рі. «Бұйырамын» демесе, Болатовтың тоқтамайтынь; і білетін Примак: «Бұйырамын, атпа!»—деп тағы ай- қай салды. Енді атуға болмайтынын сезген соң ашу кернеген Болатов әлгі жауыздың беліндегі пистолетін белбеуінен сыпырып алды да, қолындағы пистолетініп қырымен оны бастан бір салып машинадан құлатмп жіберді. Осының барлығы көзді ашып-жұмғанша бо.т ған оқиға. Машинаның алдыңғы жағыида ыңырсып жаралы жатқан Марияны Ёолатов енді ғана көрді.
жүктеу/скачать 0.57 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
|