ВладимирПетрович, турасын айтыңызшы, жа- рық дүниені қайта көруіме үміттенуге бола ма? — деп сұрадым.
Әрине болады, бірақ өте күрделі операция жа- салады. Ол операцияны ойдағыдай жасау үшін көз құ- рылысыңды, сырқатыңды екі-үш күн зерттеу керек. Әрине, бұл ауру әлі медицина ғылымы емдеу әдісін шешпеген ауру. Бұл — көздің қарашығының өрме- гіндегі қауіпті ауру. Мұны емдеуді кешеуілдетуге болмайды. Қиын, өте қиын операция, тым болма- ғанда, өміріңіз бен бір көзіңізді сақтап қалудыц жағдайын ойластырамыз. Сіз де осыған келісуіңіз ке- рек,— деді.
Сол сагаттан бастап, филатовшылар менің көз сыр- қатымды зерттеумен болды. Екі рет ете күрделі опера- Ция жасалганнан кейін көзім жазылды. Дүние жүзіне әигілі совет галымы Филатовтың және оның жақын шәкірттері В. Е. Шевалев, С. Ф. Кальфа, Д. Г. Бушмич. С. А. Баркам, И. Б. Ершкович, В. В. Скородинскаяның колынан жазылып, жарық дүниені көрген бақытты мыңдаған адамдар сияқты менің де көз жанарым қай- тадан жарқ етті.
Қаланың оңтүстік-шығыс шетінде, Ңара теңіздің биік жағасында үш этажды сәнді үлкен үй тұр. 1939 жылы салынып біткен бұл үйге 1936 жылы ұйым- дастырылған «Академик Филатов атындағы көз ауруы- ның эксперименттік институты» көшіп келіп орналас- қан болатын. Соғысқа дейін бұл институтта 175 койка, 8 лаборатория бар еді. Институтты кеңейтуге фашист басқыншылары кедергі жасады. Соғыс уақтында ин- ститут коллективінің жартысы Ташкентте, жартысы майданда жұмыс істеді. Институттың доценті В. Е. Ше- валев бастаған мамандар Одессаны қорғауға қатысты. Соғыстан кейін үкімет қаулысы бойынша, институт қайтадан Одессаға көшіп келді. Партия мен үкімет институтты қалпына келтіруге көп қаражат бөлді. Пар- тияның тікелей тапсырмасымен институт кеңейтіліп, творчестволық жұмыс істей бастады. Қазір институтта аурудың түрі бойынша 8 бөлім, 16 лаборатория, тағы бірнеше ғылми бөлімдер жұмыс істейді, жарты мың- нан артық адам жатып емделеді. Академик Филатовтың есебі бойынша дүние жүзін- де қарашықгы қайта қондыру операциясын жасауды қажет ететін 5 миллионнан артық ауру адам бар екен. Міне, осы аурудан мүгедек болып жүрген адамдарды емдеп жазу жолында институт аса зор жұмыстар істей- ді. 1950 жылдың август айына дейін институт 2400 опе- рация жасады, бұл дүние жүзінде 130 жыл ішінде жа- салған операциядан асып түседі. Егер Филатовтың және оның шәкірттерінің бүкіл Совет Одағы бойынша жасаған операциясын қоссақ, онда 5000 операциядан асады. Институтқа кең-байтақ совет елінің әр тарапынан, тіпті шетелдерден де емделуге аурулар келеді, соның барлығы да институтқа соқыр болып қайғылы келсе, онда емделіп, жазылып қуанып қайтады.
