Маркетинг
жүктеу/скачать 458.5 Kb.
|
- Бұл бет үшін навигация:
- Маркетинг түрлерінің жіктелуі және оларды қолдану аумағы.
- Мүмкінд iктерге орай әдic (қолда бар қаражаттарға байланысты
- 3. Бәсекелестермен теңдестік (паритет) әдici
- «Мақсаттар мен міндеттер» әдісі
- 6. Инвестиция қайтарымдылығы.
- 6.1 Жарнаманың экономикалық тиімділігі
| Синхромаркетинг – құбылмалы (жүйелі емес) сұраныс кезінде пайдаланылатын маркетинг түрі. Синхромаркетинг сұраныстың маусымдық және басқалай құбылуынан пайда болады. Мысалы, қызмет көрсету саласындағы маусымдық тауарларға сұраныс, нарық коньюнктурасындағы циклдік өзгерістер. Сұранысты тұрақтандыру үшін шығарылатын өнімнің қызметін саралап, икемді бағалар мен жылжытудың тиімді әдістерін пайдалану қажет.
Толық құнды немесе оңтайлы сұраныста қолдаушы маркетинг қолданылады, оның міндеті – тұтынушылар талғамы жүйесінің өзгеруін ескере отырып, сұранысты қолдау. Шектен тыс сұраныс кезінде, оның деңгейі фирманың өндірістік мүмкіндіктері мен тауарлық ресурстарынан асып түссе, демаркетинг қолданылады. Мұндай жағдай фирмаға өте қолайлы, өйткені ол тауарды жоғары бағамен сатуға, өндірісті ұлғайтуға мүмкіндік береді. Бірақ тауар нарықта аз болғандықтан, тұтынушының компанияға деген көзқарасы теріс болуы мүмкін. Сондықтан демаркетингтің мақсаты – шектен тыс сұранысты уақытша төмендету. Мұндай жағдайда бағаны жоғарылату, жарнаманы қысқарту, басқа фирмалардың өндірістік қуаттарын пайдалану сияқты маркетингтің негізгі құралдарын қолдану қажет. Иррационалды сұраныс денсаулыққа зиян, қоғам көзқарасы тұрғысынан алғанда орынды, ұтымсыз өнімдерде болады (наша, алкоголь, шылым, порнография). Мұндай жағдайда қарсы әрекет етуші маркетинг қолданылады, оның міндеті – бағаны күрт жоғарылату, насихатқа сүйеніп, оларды пайдалануды шектеу жолымен адамдарды зиянды өнімдерді тұтынудан бас тартуға сендіру. Міне осылайша, Қазақстан экономикасында нарықтық экономикаға тән маркетингтің барлық түрі біртіндеп дамуда. Өнеркәсіптік маркетинге қарағанда, тұтынушылық маркетинг, стратегиялыққа қарағанда, жедел маркетинг, макромаркетинге қарағанда, микромаркетинг кең қолданыс тапқан. Маркетинг түрлерінің жіктелуі және оларды қолдану аумағы.
6 Өнімді жылжыту бюджетін есептеу әдістері Маркетинг бюджетi - маркетинг жоспарының табыс, шығын және пайданың жоспары мөлшерін көрсететін бөлімі. Оны есептеу үшiн жалпы маркетинг бюджетiн есептеуде қолданылатын әдiстер пайдаланады. Бұл әдiстердiң бiр де біреуі түпкiлiктi жетiлген емес. Тәжiрибеде маркетингтiк бюджеттi анықтаудың әр түрлі әдiстерi пайдаланылады, бiрақ олардың бiрде-бiреуi әмбебап (универсальный) емес. Мүмкіндiктерге орай әдic (қолда бар қаражаттарға байланысты). Бiрiншiден, өндiрiске қажеттi қаражатгар бөлінедi, содан қалғаны жылжыту мақсаттарына жоспарланады. Бұл әдiстiң кемшiлiктерi: - тауарды нарықта жылжытуға жеткiлiктi назар аудармайды; фирманың мақсаттары мен шығындары apасында байланыстың жоқтығы; жылжыту мақсаттарына қаражаттың жетпей қалу қаупi бар. 2. Өсім әдісі. Бюджет алдыңғы өткен мезгiлдердегi келін түскен түсiмнiң көбею немесе азаю пайыздарын есепке ала отырып, бекiтiледi. Бұл әдiстiң артықшылықтары: өсімді анықтау жеңілдігі; бұрын болған жетicтiктердi және келешекте болатын даму беталыстарын (тенденцияларын) ескеpyi. Оның кемшiлiктерi: - бюджет мөлшерi мақсатпен байланыстырылмайды; оны анықтауда интуицияның рөлі зор. 3. Бәсекелестермен теңдестік (паритет) әдici. Бұл әдіс бәсекелестердiң маркетинг шығындарын ескерудi талап етедi, Оны қолданудың қиындылығы - мүддесi мен нарықтағы позициясы жақын бәсекелестi табу. Бюджет көлемі бәсекелестердiң әpeкеттеріне қарай көбейедi немесе азаяды. Әдiстiң артықшылықтары: бұл нарыққa бейiмделген әдiс; жылжыту шығындарының нақты шектерiн анықтайды. Кемшiлiктерi: бәсекелестiң iзiн басу әдiсi; бәсекелестердiң маркетинг шығындарын анықтаудың қиындығы; салыстыруға алынған бәсекелестер бюджетiнiң тиiмдi болмауы. «Сатудан түсетін үлес». Ең танымал әдiс. Маркетинг бюджетi өткiзуден түсетін түciммeн байланысты болады. Смета сату көлемiнiң белгiлi бiр үлесi ретiнде бекiтiледi. Бюджет көлемi өткен жылғы немесе келешекте болатын өткізy көлемiнiң белгiлi бiр пайызы арқылы анықталады. Кәсіпорын үшін пайыздың көлемi дәстүрлi болып табылады немесе маркетологтардың ой-сезiмi (интуитивтi) бойынша бекітіледi. Артықшылықтары: қарапайымдылығы; өткiзу көлемi мен жылжытудың өзара байланыста болуы. Кемшiлiктерi: мaқсаттармен байланыстың болмауы; өткiзу көлемі азайған жағдайда маркетингке кететін шығындар ерiксiз төмендейдi және өткiзу көлемi ұлғайған мезгiлде шығын жоғарылайды. «Мақсаттар мен міндеттер» әдісі нақты қалыптасқан мақcaттap мен мiндеттер жүйесiн анықтауды және оларды жүзеге асыратын ресурстарды есептеудi кажет етедi. Бұл - басқалардан әлдеқайда артықшылығы бар прогрессивтi әдiс. Мысалы, компанияның маркетингтiк мақсаттары - тұтынушылардың ақпараттануын - 70%-ға, ал тұрақты тұтынушылар санын - 20%-ға өcipy болып табылады. Әдістің артықшылықтары: шығындардың мақсат пен мiндетке сәйкес жоспарлануы; кәсiпорынның табысты немесе шығынды бағалау мүмкіндігі. Кемшiлiктерi: нақты мақсаттарды белгiлеу қиындығы; есептеудi жүзеге acыpyдағы еңбек сыйымдылығы және уақыт шығынының көптігі. 6. Инвестиция қайтарымдылығы. Маркетингтің әр түрлі шараларына кеткен шығындарының пайдасы есептеледі. Мұнда шығындарды қай бағытта қолданған тиімді болады: жаңа тауарды енгізуге ме, жарнама шығындарына ма, өткізуді ынталандыруға ма, дербес сауда жүргізуге ме, осыны анықтау қажет. Маркетинг қызметтерінің пайдалы бағытына сәйкес қаражаттардың мол жұмсалуы жоспарланады. Жарнама бюджетін жоспарлауда мынадай факторлар ескеріледі: ТӨЦ-тің кезеңі. Танымал тауарлармен салыстырғанда жаңа тауарды жарнамалау үшін үлкен жарнама бюджеті қажет. Сату көлемі жоғары үлесті қамтитын сауда маркалары, үлес салмағы төмендерге қарағанда көп қаражатты талап етеді. Мұндай жағдайда, «сатудан түсетін үлес» әдісі қолданылады. Жарнама және кедергілер. Бәсекелестік жоғары нарықта бәсекелестерден озып шығу үшін тауар өндіруші өзінің маркасын «естірте» айқайлап, жарнамалауға тура келеді. Тауарлардың біртектілігі. Өзінің тауарлық категориясында маркалар ұқсас (сыра, сусын, кір жуғыш) болған жағдайда басқалардан ерекшелену үшін үдемелі жарнаманы қолданады. Компанияның тұрақты тұтынушылары болған жағдайда жарнаманы жиі қайталаудың қажеті жоқ. Бюджеттің мөлшері көп болғанымен, ол кейде жарнама науқанының тиімді болуына кепілдік беомеуі мүмкін. Жарнама өте тартымды, қонымды және тұтынушыға түсінікті болса, ол тиімді болады. 6.1 Жарнаманың экономикалық тиімділігі Жарнама науқанын өткізбей тұрып және оны өткізгеннен кейін, оның тұтынушыға әсерін анықтау қажет. Жарнаманың тиімділігін бағалаудың әдістері коммуникативтік психологиялық, коммерциялық (сандық) болып бөлінеді. I. Тиiмдiлiктi бағалаудың коммуникативтiк әдісінің түрлері: 1. Тiкелей бағалау. Бiр топ тұтынушыларға жарнаманың балама нұсқалары ұсынылып, олардың әрқайсысына баға беру сұралады. 2. Қоржынды тексеру. Тұтынушылар жарнама хабарларын тыңдайды, содан соң олардан жарнама мазмұнын айтып беруiн сұрайды. Есте қалған жарнама хабары тиімді болып есептеледi. 3. Зертханалық. Арнайы құралдарды пайдалану арқылы жарнаманың тартымдылығы өлшенедi (жүрек қағысы, көз қарашығының үлкеюі т.б.). 4. Нарықты тестiлеу. Нарықты арнайы тестiлеу арқылы жарнаманың өткiзу көлемiнiң өcyiнe ықпалын тигiзгендігі немеее тигiзбегендiгi анықталады. Бұл әдiс қымбатқа түсетiндiктен сирек қолданылады. Алғашқы eкi әдiс жарнама жасау алдында жиі қолданылады. П. Жарнаманың психологиялық тұрғыдан тиiмдiлігі нарық үлесi (Үн), жүрек үлесі (Үж), дауыс улесi (Үд) және маркаға оң көзқарасы (L) арқылы анықталады: Тж = Үн * Үж* L; Ш. Жарнаманың коммерциялық тиiмдiлiгiн бағалау әдістері сандық әдітep деп аталады: 1. Жарнама шараларына дейiнгi және одан кейiнгi сату көлемдерiн салыстыру. Мұнда жедел мәлiметтер мен бухгалтерлiк есептер қолданылады. Оны бақылау жарнама өткеннен кейiн ғана өткiзу көлемi бiрден ұлғайса мүмкін болады. 2. Экспериментальды әдicтi қолдану үшiн бiрнеше сынақ нарықтары алынады, олардағы фирманың сату көлемi бiрдей болуы керек. Нарық үш бөлiкке бөлiнiп, бiрiншiсiнде - жарнама шығындары белгiлi бiр пайызға азайтылады, екіншiсiнде - тура сондай пайызға көбейтiледi, үшiншiсiнде - жарнама шығындары өзгерiссiз қалдырылады (бұл бақылаушы көрсеткiш). Сату көлемдерiнiң өзгеру нәтижелерi жарнамa тиiмдiлiгi болып табылады. IV Жарнама тиiмдiлiгiн мынадай сандық тұрғыдан бағалауға болады: Тж = (А2 – А1) х 100% А1 Мұндағы: А1 - жарнама шықаннан кейiнгi тауар айналымы; А2- жарнама жүргiзгенге дейiнгi тауар айналымы. Жарнама науқанының тиiмдiлiгiн зерттеу өте қиын. Жарнамадан басқа сату көлемiне тауар сапасы, бағасы, оған қол жететiндiгi, имиджi әсер етедi. жүктеу/скачать 458.5 Kb. Достарыңызбен бөлісу:
|