«Мәдени мұра» Мемлекеттік бағдарламасының кітап сериялары
Солтүстік беті /БК. ІІ. 1–16/
жүктеу/скачать 2.89 Mb. Pdf көрінісі
|
| Солтүстік беті /БК. ІІ. 1–16/
1. [............] табғачтың он жеті мың əскерін алғашқы күні қырдық. Жаяу əскерін екінші күні қуып қырдық. [..............] жиылып барды [..........]. 2. [..........] рет аттандым. Отыз сегіз жасымда қыста қытайға (кидан) қарсы аттандым. Отыз тоғыз жасымда жазда татабыға қарсы аттандым .[...............]. 3. Мен. .[.............] өлтірдім. Ұлын, қатынын, жылқысын, барын алдым. [.....] бағындырып халқын 4. Халық . . . . [. . . . . ............... ] қатынын жоқ қылдым 5. аттанып [. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. . . . . . . . . . . . . . . . . . .....] 6. соғыстым [. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. .] үшін 7. бердім. Алып ерлерін өлтіріп балбал қыла бердім. Елу жасымда татабы халқы қытайға (кидан) бағынды. . . . [. . . . .. . . . .] Төңкер-тауда. . . . . .[ . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ] 8. Қу-сеңүн бастаған төрт түмен /қырық мың/ қол келді. Төңкер-тауда шабуылдап жауладым. Үш түмен /отыз мың/ қолды қырдым. Бір [. . . . . . . . . . . ] болса [. . . . .] талқандадым. Татабы [............................]. 9. қырылды. Үлкен ұлым ауырып қайтыс болды. Қу-сеңүннің балбалын тігіп (тұрғызып) бердім. Мен он тоғыз жыл шад болып отырдым. Он тоғыз жыл қаған [тағында] отырдым. Ел тұтдым. Отыз бір жасымда . . .... . .[. . . . . . . . . . . . . . .] 10. Түркіме, халқыма осынша игілік жасадым. Бұнша иелік етіп Əкем-қаған ит жылы оныншы айдың жиырма алтысында ұша барды. Доңыз жылы бесінші айдың жиырма жетісінде киелі орнын жасаттым. Бұқұқ-тұтұқ [...............................] 11. ханы Лисун Тай-сеңүн бастаған бес жүз адам келді. Сəнді қыш ыдыстар, алтын, күміс есепсіз əкелді. Киелі орынға жұпар [ағаш] (бəйтерек) тігіп (отырғызып) берді. Шынар ағашын өздері отырғызды. 12. Осыншама халық құлағын, шашын кесті. Жақсы өздік атын (бəсіресін), қара бұлғын, көк тиынын /құндыз/ есепсіз шашып таратты 13. Тəңір текті Тəңірі жаратқан түрік Білге қаған [менің ] сөзім. Əкем Түрік Білге қаған [тақта] отырғанда түріктің қазіргі бектері арттағы тардуш бектер, Күүлі-чор бастап ұласқан шад, апалар, бектер; өңіре төлес бектер, апа тархан 14. бастаған, ылғи шад, апалар, бектер; бұл. . . [. . . . . . .]. . . Таман-тархан, Тұй-ұқұқ бойла баға-тархан, ылғи бұйрықтар (қолбасшылар), [. . . . . . . . ]. . . . Орда бұйрығы (қолбасшысы) Себіг Күл-еркін бастаған ылғи қолбасшылар – осыншама бүгінгі бектер Əкем-қағанға ер теңі (үзеңгілес; арқа сүйер, сүйеніш) болды. 15. Ер теңін [ол] мақтан етті. Бүгінгі түрік бектерін, халқын мақтан етіп, марапаттады, сый-сыяпат ұсынды. Сонысы үшін Əкем- қағанның мүсін тасын, киелі орнын түрік бектері, халқы дайындап əкелді. Өзіме мұнша. . .[. . . . . . . . . . . . . . ]. . . . 16. Білге қаған бітігін (жазуын) Иоллығ-тегін мен жаздым. Осыншама барықты, мүсіндерді түрік Білге қағанның аталығы (ұстазы) Иоллығ-тегін мен бір ай төрт күн отырып жаздым. сін жасаттым.[. . . . . . . ..] |