«Мәдени МұрА» МеМлекеттік бАғдАрламасының кітАп сериялАры
жүктеу/скачать 1.63 Mb. Pdf көрінісі
|
- Бұл бет үшін навигация:
- 80. «Мұңлы қыз»
- 81. «Мұңлы қыз»
| 79. «Мұңлы қыз»
(ІІ нұсқа) Қол, аяғы кемтар қыз жастайынан кемтарлықтың бейне- тін көріп бұйығы болып өседі. өзі теңдес балалар қозы жайып, күр ке тігіп, өзен бойлай жүгіріп көбелек қуып дегендей бала- лық тың базарының ортасында жүріп, өскенде тауда кемтар қыз оның біріне де ілесе алмай қапада өмір сүреді. Балалық- тың база ры на ілесе алмаудан басталған қайғы өскен сайын өсе түспесе ор таймайды. өз теңдес қыз-бозбаланың бірі тұрмыс- қа шығып, бірі тұрмыс құрып, өз алдында түтін түтетіп, бала өсіріп отырғанда кемтар қыз баяғы сол күйі от басынан ұзап шыға алмайды, мұңнан сейілмейді. Сол қыздың құрбыларына қызықтай қа рап, өз мұңына қапалануын көрсеткен күй деседі. 80. «Мұңлы қыз» (ІІІ нұсқа) Бір байдың алпыс жасқа келгенде жастай отасқан бәйбіше- сі дүние салып шалқыған дәулетті, жиһазы келіскен үйі иен қалады. Бай төсек жаңғырту үшін бір кедейдің балам дегенде жалғыз қызына құдалық сөйлеседі. «Шал-екең алмайды, мал- екең алады»,—дегендей, байдың қалың малға атаған ақтылы қой, алалы жылқысын қимаған қыз әкесі жалғыз қызын байға тоқалдыққа береді. Әкенің қатігездігіне өзегі өртеніп, за ма ны- ның әділетсіздігіне күйінген қыз ұзатыла жатып: «Қара кер аттың 82 83 халық күйлерінің аңыздары тоқтығы-ай, жалынан ұзын шоқтығы-ай. Мені малға сатқаны әділеттің жоқтығы-ай»,—деп зарлаған екен. Қыз ұзатуға жиы- лып, қыз зарын естіп тұрған көпшілік «о, мұңлы, сорлы-ай!»— деп өкініседі. о баста қыз ұзату салтанатын күйге қоспақ болған күйші адамның іш-бауырын елжіреткен мына қайғылы халге іштей елжіреп, қыз зарына арнап, «Мұңлы қыз» күйін шертіпті. 81. «Мұңлы қыз» (ІV нұсқа) Ертеде өз заманында даңқы асқан керейдің бір байы қайтыс болады да, байдың асына ат аяғы жетер жердегі аяқ артар жалғыз аты бар кедей-кепсектен бастап, ұлы кәрінің бәрі жиы- лады. Асқа өзен бойын жағалата өңшең ақбоз үй тігіліп, қатар- қатар жер ошақ қазылады, қоралы қой, үйірлі жылқы сойылып, қымыз сел боп ағады. Аста бүткіл керейге байлығын танытуға талпынған байдың балалары дәулеттерін аямайды. Бірінші бо- лып келген аттың бәйгесіне ат басындай алтынға қоса, тоғыз ақбас атан жетектетіп, атанға бір қыз мінгізіп беретіндіктері ту- ралы бір жыл бұрын сарын айтады. осы сарын бойынша бірінші атқа жоғарыдағы сыйлықтарын береді. Ат бәйгесіне тігілген жетім қыздың зарына байланысты «Мұңлы қыз» күйі осылай шығыпты деседі. жүктеу/скачать 1.63 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
|