«Мәдениетте кәсіпкерлік және продюсерлеу» пәні бойынша практикалық сабағын өткізуге арналған әдістемелік нұсқау
жүктеу/скачать 3.46 Mb.
|
- Бұл бет үшін навигация:
- Студенттердің өзіндік жұмыстарына арналған тапсырмалар
- Практикалық тапсырмалар орындау кезінде студенттер төменде көрсетілгендерді меңгерулері керек
- 4-Тақырып. Шоу-бизнес: Қалыптасу тарихы мен мәдени бастаулары.
- Қысқаша теориялық мағлұматтама
- Трубадур қозғалысы
- Ежелгі Рим. Гладиаторлар шайқасы.
| Бақылау сұрақтары:
Индустрия термині нені білдіреді? Кітап шығару ісі мәдениеттегі кәсіпкерліктің секторына жата ма? Мәдениет саласын кәсіпкерлікпен қалай байланыстыра аласыз? Спорт индустриясына сипаттама берінің? Ойын-сауық пен индустрияның қандай байланысы бар? Студенттердің өзіндік жұмыстарына арналған тапсырмалар Қазіргі білім беру саласындағы кәсіпкерліктің маңыздылығын атап көрсетіңіз. Мәдениеттегі кәсіпкерліктің бір бағыты ретіндегі спорт саласының ерекшеліктерін талқылаңыз. Қойылымдық іс-шаралардың ұйымдастырылу ерекшеліктерін талдаңыз. «Мәдениеттегі кәсіпкерліктің бір бағыты ретіндегі көркемдік орталықтардың (арт-центр) ерекшеліктері» тақырыбында конспект жазу. Практикалық тапсырмалар орындау кезінде студенттер төменде көрсетілгендерді меңгерулері керек Кәсіпкерлік сөзінің мағынасы, мәдениет пен кәсіпкерліктің байланысы, кәсіпкерлікпен айналысудағы мәдениет саласының маңызы, өнер түрлерінен өнім жасаудың жолдары, өнер нарығы туралы түсінік қалыптастыру. 4-Тақырып. Шоу-бизнес: Қалыптасу тарихы мен мәдени бастаулары. Мақсаты: Шоу, шоу-бизнестің қалыптасу тарихымен танысу, түрлері мен ұйымдастыру ерекшеліктері жайлы мағлұмат алу. Міндеті: Шоу бизнес терминінің мағынасын ашу, тарихына мәдениеттанулық экскурс жасау, қазіргі кездегі ұйымдастырылу технологияларымен танысу. Сабақты жүргізу тәртібі: Дөңгелек үстел Қысқаша теориялық мағлұматтама: Алғашқы коммерциялық ойын-сауық іс-шаралары ежелгі әлемде өткізілді. Ежелгі Грецияда сүйікті ойын-сауық түрлері театр және спорттық жарыстар болды. Қойылымға жоғары сұраныс кәсіби ұйымдастырушылар мен орындаушылардың пайда болуына әкелді. Мысалы, хорег-драматургиялық жарыстарға хор дайындаған. Ежелгі Римде ең танымалы гладиаторлардың шайқасы болды. Гладиаторларды оқыту және оларды гастрольдерді ұйымдастырумен гладиаторлық мектеп иелері «ланистер» айналысты. Ежелгі әлемде ауқымды көріністердің дамуы тотализатор – букмекерлердің пайда болуына алып келді. Олар белгілі бір гладиаторлар командасының жеңуіне ставкаларды қабылдады, ұтыстың бір бөлігі осы командаларды қойған ланистерге жүрді. Антикалық өркениеттің жойылуымен оған тән ойын-сауық шаралары да жоғалды. Орта ғасырлық Еуропада христиан аскетизмінің культі қарапайым адамдардың қаңғыбас жонглерлер мен скоморохтардың сөз сөйлеуіне қарап езу тартуына қатаң тиым сала қоймаса да, «көңіл көтеру - қарапайым халыққа тән ұят күлкілі сипат»-дегенді бұқаралық санаға сіңірумен болды. ХІ ғасырдың соңында Францияда пайда болған Трубадур қозғалысы жаңа қоғамдық идеяны алып жүруші бола бастады. Тапсырыс бойынша музыканы жазу, әндердің жанрлық әртүрлілігі, жалдамалы әншілер, кезбе әртістер пайда болды. 18 ғасырда Франция мәдени-ойын-сауық орталығына айналады: варьете, кафешантандардың пайда болуы, көрсетілімдік өнердің қалыптасуындағы жаңа кезеңнің келгенін байқатты. XVIII ғасырда өте кең тараған дивертисменттер (фр. "divertissement" – көңіл көтеру, ойын – сауық) - әуелі жекелеген музыкалық пьесалар немесе ойын-сауықтық сипаттағы пьесалардың тұтас жинақтары ретінде танымал болса, ал кейінірек, XIX ғасырда бұл термин бірнеше өзге мағынаға ие болды-осылайша попурриге ұқсас музыканы атай бастады. Бұл спектакльдердегі қойылымдар, көбінесе балет, бірақ кейде вокалдық эпизодтар болды. 1881 жылы, ойын-сауық бағытындағы ән – би жанрлары қойылатын алғашқы көңіл көтеру орындары – кабаре ашылды. Оперетта танымал бола бастады. бастапқыда билермен, әнмен, комедиялармен және драмалармен өнер көрсеткен үй-жайлар – Мюзик-холлдар пайда болады. Біріншісі 1825 жылы Лондонда ашылды. XIX ғасырдың 60-шы жылдарында үкімет жеке бастаманы одан әрі шектеу туралы мәселе қойылған "жеке тұлғалардың сахналық қойылымдарға қатысты ісін" қарады. 1854 жылы эстрадалық-концерттік істің дамуын тежеген алғашқы мемлекеттік заңнамалық актілердің бірі болған "астаналардағы түрлі көпшіліктік көңіл-көтерулер мен көңіл көтеру мекемелеріне қатысты ереже" бекітілді. Осы құжатқа сәйкес, концерттерді, дивертисменттерді және өзге де эстрадалық қойылымдарды ұйымдастыруға монополиялық құқық қазыналық театрлар дирекциясына берілді. Тек 1882 жылы ғана концерттік-эстрадалық қызметте жеке кәсіпкерлікке шектеулер алынып тасталды. "Спецификалық бағыттағы" – "кафешантан эстрадасы" қойылатын эстрадалық театрлар пайда болады. Көрермен орындықтары мен креслолардың орнына жабық үстелдер қойылып, жеке кабинеттер жабдықтала бастады. Шантандар өз бағдарламаларын ерекше нөмірлер мен аттракциондардан, театрлардан, варьете мен мюзик-холлдардан салды. XIX ғасырдың соңына қарай монополизм кезеңін бастан кешіп, концерттік істі ұйымдастыру нарықтық қатынастар жолына өтті. XIX ғасырдың ортасында концерттік бағдарламамен қатар музыкалық-баспа қызметі дами бастайды. Музыкалық-баспа ісі ірілендіріле бастады. Ноталық-баспа ісі полиграфиялық ресімдеу техникасы бойынша әлемдік музыкалық басылымдарға жол берген жоқ. 1888 жылы неміс инженері Э. Берлинер граммофонды ойлап тапты. Одан әрі қазіргі шоу-бизнесте және музыкалық индустрияда осындай маңызды орын алады. Алғашқы граммофондар мен пластинкалар Ресейде 1897 жылда пайда болды, ал 1898 жылы музыкалық жазбалардың бірінші каталогы жарыққа шықты. ХХ ғасырдың басында мәдениет пен өнердегі маңызды құбылыс Сергей Павлович Дягилевтің мәдени жобалары болды. Олардың ұйымдастырылған балет қойылымдары коммерциялық табысқа ие болды. С.П. Дягилев басқаруды шығармашылық актісіне айналдыра отырып, осы тектес ең орасан зор экспозицияларды ұйымдастырушы ретінде танымал болды. XX ғасырдың басы ойын-сауық индустриясының қарқынды дамуымен сипатталады. Әсіресе музыкалық. Граммафонға жазу саласы белсенді дамыды. 1917 жылдан кейін, баспа ісі мемлекеттің қолына өтеді. Бұл концерттік қызметке де қатысты. Барлық жанрдағы әртістердің, соның ішінде эстраданың концерттік қызметін ұйымдастырумен айналысатын арнайы мемлекеттік мекемелер құрылды. "Госконцерт"," Союзконцерт"," Росконцерт", республикалық, облыстық және қалалық филармониялар, барлық күрделі концерттік өмірге басшылық еткен концерттік бірлестіктер аса орталықтандыру қағидаттарына сүйенді. Белгілі бір репертуарлық саясат болды. Мемлекет қаржыландыратын шалғай елді мекендерде әртістердің өнер көрсетуін қарастыратын елдегі концерттік-гастрольдік қызметтің мемлекеттік жоспары болды. 60-70-шы жылдары Отандық шоу-бизнестің дамуына рок-музыка үлкен әсер етті. "Beatles" ағылшын тобының ықпалымен ресми эстрадамен қатар, рок стилінде музыка орындаған топтар шыға бастады. Бұл бағыт "жастар музыкасы"деп аталды. Оның жария етілуі және үлкен сахнаға шығуы, сондай-ақ "магнитофондық мәдениеттің" өркендеуі осы салада кәсіпкерліктің пайда болуы мен дамуына алғышарттар жасады. Ескі құрылымның күйреуі 1989 жылы басталды, ал 1991 жылы мәдениет пен өнер саласындағы барлық құрылымдар жойылды. Жаңа концерттік әлем экономикалық қатынастарда құрыла бастады. Кеңес Одағының ыдырауымен 1964 жылдан бастап жұмыс істейтін "Мелодия" грам жазбасының монополиялық мемлекеттік фирмасы нарықта өз ықпалын жоғалтты. Шоу-бизнес бірте-бірте кеңес дәуірінің мұрасын толығымен басып шығарды. ХХ ғасырда дыбыс жазатын құрылғылар мен радио, содан кейін кино мен теледидар пайда болған кезде шоу-бизнестің қарқынды дамуы орын алады. Заманауи украин шоу-бизнес және кез келген басқа бизнес, бағытталған нақты тұтынушылардың, ештеңеге тәуелді емес, сондықтан қатты, ол сатып алу қабілетінің елде. Бұл ретте қаражатты қайта бөлу жабық рәсім болып табылады және заңнамада осы рәсімнің тұрақтылығы туралы ештеңе айтылмаған. Сонымен қатар, концерттік алаңдар мен тірі музыка клубтарының шектеулі санының проблемасы бар, бұл гастрольдік-концерттік қызметті қиындатады. Мысалы, Киевте концерттер негізінен спорт сарайында және "Украина" сарайында өтеді. Проблемалар арасында отандық шоу-бизнес субъектілерінің сапасыз жұмысы байқалады. Украинада продюсерлік институт жоқ деп айтуға болады. Және де әртістің концерттік-гастрольдік қызметі мөлдірлік пен заңдылығы жағынан алыс. Ақырында, эстетикалық ләззат пен экономикалық пайданы көздей отырып, бизнес пен өнерді сәтті біріктіру үшін шоу-өнімнің көркемдік – эстетикалық деңгейі ең маңызды құрамдас бөлігі болып табылатын бизнес-спецификалық сала екенін ескеру қажет. Украиндықтарда да, әлемдік шоу-бизнеске тән авторлық құқықтарды бұза отырып аудио - және бейнежазбаларды тираждайтын "қарақшылар" проблема болып отыр. Сонымен қатар, бүгінде кез келген музыканы интернеттен тегін жүктеуге болады, сондықтан лицензияланған өнімдерді таратуға маманданған компаниялар айтарлықтай шығынға ұшырауда. Ежелгі Рим. Гладиаторлар шайқасы. жүктеу/скачать 3.46 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
|