Мүәллиф: Руһуллаһ Мусәви Хумејни Нәшр едән: чап нөвбәсчи: Биринҹи Чап тарихи: 2008 Тираж: 3000
жүктеу/скачать 0.52 Mb.
|
Аллаһ зикриАллаһ зикри вә Аллаһ јолунда бир-бири илә дост олмағын бир нечә хүсусијјәти вардыр. Онлардан бири (вә ән бөјүјү) одур ки, бәндәнин Аллаһы јада салмасы сәбәб олар ки, Аллаһ да ону јада салсын. Аллаһ јолунда бир-биринә гаршылыглы мәһәббәт, Аллаһ севҝисинә сәбәб олар вә бу севҝинин дә нәтиҹәси пәрдәләрин арадан ҝөтүрүлмәсинә сәбәб олар. Бил ки, еј әзиз, мәһбубу јада салмаг вә мә’буду јад етмәклә кечинмәјин бүтүн тәбәгәләр үчүн чохлу нәтиҹәләри вардыр. Инсан әҝәр бүтүн һалларда вә гаршыја чыхан һадисәләрдә Һәгг-Тәаланы јад етсә вә өзүнү Мүгәддәс Затын гаршысында һазыр ҝөрсә, әлбәттә ки, өзүнү Онун разылығынын әксинә олан әмәлләрдән сахлајар вә нәфсинин өзбашыналығынын гаршысыны алар. Говулмуш Шејтанын вә нәфси әммарәнин әли илә олан бүтүн бу мүсибәтләрин һамысы Аллаһы вә Онун әзаб вә ҹәзасыны јаддан чыхартмаглыг үзүндәндир. Аллаһдан гафил олмаг, гәлбин гаралығыны артырыр, нәфс вә шејтаны инсана тәрәф јөнәлдир, фәсадлары артырыр. Аллаһы зикр етмәк вә јада салмаг үрәкләрә сәфа вә сигәл верир, Мәһбуб үчүн ҹилвәләндирир. Руһу сафлашдырыр вә халис едир. Инсаны нәфсин әсирлик бүховларындан азад едир. Хәталарын мәншәји вә писликләрин сәрчешмәси олан дүнја мәһәббәтини үрәкдән чыхарыр. Бәс еј әзиз, Мәһбубу зикр вә јад етмәк јолунда һәр һансы бир чәтинлијә дөзсән, јенә дә аздыр. Үрәји Мәһбубу зикр етмәјә адәт етдир. Бәлкә, Аллаһын истәји илә үрәјинин сурәти, Аллаһ зикринин сурәт ола.1 Һәгиги зикр илә, бәндә илә Һәгг арасында олан пәрдәләр вә һүзура мане олан шејләр арадан галхар вә үрәјин гәфләт, гәсавәт вә бәрклији ҝөтүрүләр. Уҹа мәләкут гапылары вә Һәггин лүтф вә рәһмәт гапылары, бу јолун јолчусунун үзүнә ачылар. Амма мүһүм будур ки, үрәк бу зикрдә дири олсун вә өлү олмасын вә өлүләрлә (өлү кими дириләрлә) үнсијјәтдә олмасын. Аллаһ Пејғәмбәри (с) бујурур: Әрәбдә дејилмиш ән доғру ше’р Ләбидин ше’ридир ки, дејиб:
Бә’зи зикр вә мәрифәт әһлиндән нәгл олубдур ки, һәр ҝеҹә вә ҝүндүз бир дәфә сәҹдәјә ҝетмәк вә чохлу: Ла илаһә илла әнтә субһанәкә инни күнтү мин әз-залимин3
Бәли о кәсләр ки, Һәгги таныјыр вә О Мүгәддәс Зата, үнс вә мәһәббәтләри вар, бу ҹүр әмәлләрин онлара һеч бир зәһмәт вә мәшәггәти јохдур. Мәһбуб илә үнсијјәт, онлара һеч бир јорғунлуг ҝәтирмир, мәхсусән О Мәһбуб ки, бүтүн мәһәббәт вә мәһбубијјәтләр Онун мәһәббәтиндән сәрчешмәләнир. Ариф Шираз дејир : Бизим үрәјимизә сығмыр Достдан башга бир кәс Һәр ики аләми вер дүшмәнә, бизә тәкҹә Дост бәс.1 Онлар ки, Достун мәһәббәт ҹамындан ичибләр, вә Онун вүсал һәјаты сујундан әбәди һәјат тапыблар, һәр ики аләми дүшмәнә лајиг билирләр. Онлар өз һаҹәт јүкләрини Доста тәрәф атыблар вә Онун Өзүндән башга һеч бир истәкләри јохдур. Һәгиги гиблә олан Ешг Ҹамалындан башга бир мәгсәдләри јохдур. Бәли, биз карлар вә корлар вә пәрдәләнмишләр, бүтүн мәгамлардан һејвани шәһвәтләр үчүн үрәјимизи хош етмишик. Сәадәт ҹүмләсиндән бир мигдар дәјәрсиз мәфһума үрәк бағламышыг вә өзүмүзү гане етмишик. Тәкҹә һәзрәти Достун лүтф вә мәрһәмәти әлимиздән тутуб, галын пәрдәләрдән вә дүчар олдуғумуз зүлмәтләрдән бизи чыхарар вә бизим үрәјимизә өз мәһәббәти илә һәјат бәхш едәр, бизи башгаларындан үзүб, өзүнә вәсл едәр.2 Инсаны сапынмадан горујан, Аллаһ зикридир. Инсан, Аллаһы јада салмагла сапынмалардан ҹаныны гуртарар вә хатирҹәмлик тапар. Хатирҹәмлик ки, тапылды вә Аллаһ зикри вә јады ки, олду бу һәмән вахдыр ки, инсан бу хитабын мүхатәби олар: -Еј мүтмәин нәфс ! (Рәвајәтдә вар ки, бу шәһидләр сәрвәри, имам Һүсејинә (ә) хитабдыр.1) Бу хитаб, о вахтдыр ки, сизә дејиләр: -Дахил олун мәним бәндәлијимә! Даһа «Аллаһын бәндәлијинә вә ја башга бәндәлијә» дејилмәз. «Мәним бәндәлијимә» хитаб олунмасы хүсуси бир инајәтдир. Јәни, Мүтәал Аллаһ хитаб едир ки, еј бәндә сән мәним өзүмүнсән, башгасынын јох ! Бу бәшәр һамысы онун өзүнүндүр.2 ТәгваТәгва, нәфси Аллаһын әмр вә гадағанлары илә мүхалифәт етмәкдән горумаг вә Аллаһын разылығына табе олмагдан ибарәтдир. Аллаһ Тәбарәкә вә Тәала, тәбәгәләрә бу нәзәрлә бахмыр ки, бу тәбәгә јухарыдыр, бу баш назирдир, бу сәрдардыр, бу нә билим нәдир. Аллаһ Тәбарәкә вә Тәаланын јанында бунлар ишдә дејил. Исламда тәкҹә тәгва өтүр. О кәсләрин ки, тәгвасы вар вә даһа чохдур, Аллаһ јанында онун әзизлији даһа чохдур. О ишчи ки, өз ишиндә тәгвасы вар, о баш назир ки, өз назирлијиндә тәгвалыдыр вә сијаси тәгвасы вардыр, о назир ки, етдији ишләрдә тәгвалыдыр, о Аллаһладыр. О дөвләт башчысы ки, тәгвалыдыр Аллаһладыр. Бунлар кәримдирләр, Аллаһ јанында әзиздирләр. Аллаһ еләмәмиш, әҝәр тәгва олмаса, Аллаһ јанында һамы мәнфидир. Ҹамаатда тәгва оларкән, онлар Аллаһ јанында кәрим вә әзиздирләр: انّ اکرمکم عند الله اتقاکم Һәгигәтән, Аллаһ јанында ән әзиз оланларыныз ән тәгвалы оланларыныздыр.1 Бу ајәдә, “әзиз” кәлмәсиндән һеч ким хариҹ олмур, һәр ким тәгвалыдырса о әзиздир. Пејғәмбәри Әкрәм (с) ҹамаатын ән тәгвалысы олдуғу үчүн ән әзиз иди. Әмир әл-мөминин (ә), Аллаһ Пејғәмбәриндән (с) сонра ҹамаатын ән тәгвалысы олдуғу үчүн ән әзиз оланы иди. Нәсәб вә сәбәб, ишә кечмир. Тәкҹә тәгва ишдәдир. Тәгвалы олун ки, бүтүн чәтинликләрә гәләбә едәсиниз.2 ТәвәккүлТәвәккүл, бүтүн ишләри саһибинә тапшырмаг вә Онун вәкаләтинә етимад етмәкдир. Инсанлар, Мүгәддәс Затын рүбубијјәтини танымагда мүхтәлиф вә фәрглидирләр. Сүннү төвһидчиләр фәгәт дилдә олараг, бәзән дејирләр: Аллаһын ишләри мүгәддәрдир вә һәр шеј онун дәхаләти иләдир. Һеч бир варлыг, Онун мүгәддәс ирадәси олмадан мөвҹуд ола билмәз. Амма, бу сөзү дејәнләр өзләри бу мәгамын саһиби дејилләр. Ҹамаатын бу дәстәси, (әҝәр биз дә онлар кими олсаг) тәвәккүл мәгамыны танымајыблар. Таныдыглары, тәкҹә сөздә вә бош иддиаларындадыр. Она ҝөрә дә, дүнја ишләриндә һеч бир сурәтдә Һәггә етимад етмирләр. Әҝәр бәзән бир сәбәб үзүндән, Һәггә тәрәф үз тутсалар вә ондан бир шеј истәсәләр дә, ја тәглид үзүндән, ја да еһтијат үзүндәндир. Чүнки, онда бир зәрәр тәсәввүр етмирләр вә мәнфәәт еһтималы да верирләр. Белә олан һалда онлардан тәвәккүл ији ҝәлир. Амма әҝәр заһири сәбәбләри мүвафиг ҝөрәләр, Һәгг Тәаладан вә онун дәхаләтиндән тамамилә гафил олалар, ҹамаатын бу дәстәсинин дүнја ишләриндә һеч бир тәвәккүлләри јохдур. Ахирәт ишләри барәсиндә тәвәккүлдән чох дәм вурурлар. Һәр һансы бир елм, мәрифәт, нәфси пакламаг, ибадәт вә итаәт ишләрини асан сајсалар, дәрһал Һәггә вә Онун фәзлинә етимад вә Она тәвәккүл етдикләрни ҝөстәрмәк истәјирләр. Истәјирләр ки, сә’ј вә әмәл етмәдән, “Аллаһ бөјүкдүр”, “Онун фәзлинә тәвәккүл етмишәм ” сөзләри илә ахирәт дәрәҹәләрини һасил етсинләр. Дүнја ишләриндә исә дејирләр ки, сә’ј, әмәл вә тәвәккүлүн Һәггә етимадла зиддијјәти вардыр. Ахирәт ишләриндә дә сә’ј вә әмәли Һәггин фәзиләтинә вә она тәвәккүлә зидд сајырлар. Бунлар нәфс вә шејтанын һијләләриндән башга бир шеј дејил. Чүнки, бунларын нә дүнја, нә дә ахирәт ишләриндә тәвәккүлләри јохдур вә һеч бириндә Һәггә етимад етмәјибләр. Лакин, дүнја ишләринә әһәмијјәт вердикләри үчүн, сәбәбләрә әл атыб, ондан асылырлар вә Һәггә вә Онун ишләрдә дәхаләтинә етимад етмирләр. Ахирәт ишләриндә исә әксинә олараг белә шејләрә әһәмијјәт вермәдикләри үчүн вә мәад ҝүнүнә һәгиги иманлары олмадыгларына ҝөрә, онун үчүн үзр ҝәтирирләр. Бәзән дејирләр, Аллаһ бөјүкдүр, бәзән дә Һәггә етимаддан вә шәфаәтчинин шәфаәт етмәјиндән данышырлар. Бунунла белә ки, онларын бүтүн бу заһири әмәлләри вә дедикләри дил лағлағасынлан вә сәнасыз сурәтдән башга бир шеј дејил вә һәгигәти јохдур.1 О ҝүн ки, нечә мәрһәләдән кечдикдән сонра сәни атанын сүлбүнә чәкдиләр вә чиркин бир зәррә идин; сәни һансы гүдрәт әли ананын бәтнинә һидајәт етди вә бу ваһид бәсит маддәни ким бу тәәҹҹүблү шәкилә салды? Һансы ибадәт вә хидмәтләринлә инсанлыг сурәтинә (шәклинә) лајиг олдун? Бүтүн бу заһири вә батини немәтләри һансы ҹиддијјәтлә газандын? Сәнин һансы истәк вә ҹиддијјәтләринлә бәтн (ана бәтни) аләминин тәрбијәләри тамам олду, бу дүнја сәһнәсинә һидајәт олдун?! Һансы габлијјәт вә әмәлинлә, өз һәмнөвүнү парчалајан, үрәји бәркимиш вә дашлашмыш инсаны сәнә гаршы меһрибан вә шәфгәтли етди ки, бүтүн миннәтлә сәни зәһмәт, әзијјәт вә чәтинликлә дүнјаја ҝәтирдикдән сонра, сәни ағушунаалыб, бөјүтсүн?! Бу рәһмәт вә рәһманијјәт ким тәрәфиндәндир, һансы истәк вә чалышганлыгла буну газанмысан? О чиркли ганы, ким сәнин үчүн дүнјаја ҝәлмәздән габаг ләтиф сүдә дөндәрди ки, сәнин зәиф мә’дән үчүн ән мүнасиб хөрәкдир? Мәхлуг, һансы ҹиддијјәт вә чалышына ҝөрә бу һазырлыглары ҝөрдү? Еј әзиз! Һансы ләјагәт, ҹиддијјәт вә чалышына әсасән, илаһи вәһјин назил олмасына лајиг олдун? Ән бөјүк илаһи рәһмәтләр вә рәббани немәтләр; дүз јола һидајәт немәти вә сәадәт јолуна һидајәтдир. Һансы газанҹ вә әмәллә, ја һансы ләјагәт вә ибадәтлә бу бөјүк немәт бизим үчүн верилди? Һансы кечмиш хидмәтләримизә әсасән, бөјүк пејғәмбәрләрин вүҹудуна вә Аллаһын кәрамәт сүфрәләринә лајиг олдуг? Саја ҝәлмәјән вә һәддинә һеч бир рәгәмин ҝүҹү чатмајан, заһири вә батини илаһи немәтләрин һансы бириндә бәндәләрин ја башга мәхлугларын дәхаләти вә шәрикчилији вардыр? Еј пәрдәләнмиш инсан ки, Аллаһын сонсуз немәтләриндә гәрг олмусан, рәһими вә рәһмани рәһмәтләрдә батмысан вә өз Немәт саһибини итирмисән, инди ки, бөјүмүсән вә јахшыны писдән сечә билирсән, һансы гуру отдан јапышыб вә чүрүк ағаҹа сөјкәнмисән?! Бу ҝүн ки, ҝәрәк дүшүнҹә илә илаһи рәһмәт вә немәтләрдә зәиф мәхлугдан бир шеј истәмәкдә әл узатмағыны гысалдасан вә Аллаһын үмуми вә хүсуси лүтфләринә нәзәр етмәклә, ајағыны Ондан гејрисинин евиндән кәсәсән вә Аллаһын рәһмәтиндән башга һеч бир әсаса сөјкәнмәјәсән; инди сәнә нә олуб ки, өз Немәт Саһибиндән гәфләт едиб, өзүнә вә өз әмәлләринә сөјкәнмисән вә Аллаһа белә ҝизли ја ашкар шәрикләр гошмаға дүчар олмусан? Һәгг Тәаланын мәмәләкәтиндә, Мүгәддәс Затын өзүндән башга бир иш ҝөрә билән тапдын, ја һаҹәтләри гәбул едән башга бирисинин сорағыны тутмусан, ја Аллаһын рәһмәт әлини гыса билирсән, ја Онун сәндән вә еһтијаҹларындан гафил олдуғуну дүшүнүрсән, ја Онун гүдрәт вә сәлтәнәтини мәһдуд ҝөрүрсән, ја Ону пахыл билирсән? Инди бир анлыға ағыр јухудан ајыл. Икилији кәнара гој вә төвһид нуруну өз үрәјинә чатдыр вә «ла һөвла вә гуввәтә илла биллаһ»1ы руһунун дәринликләринә оху, инс вә ҹиндән олан шејтанларын әлини Һәгг мәмләкәтиндә дәхаләт етмәкдән кәс вә тамаһ ҝөзүнү, зәиф вә чарәсиз мәхлугдан чәк! Аллаһ Тәала, Әнфал сурәсиндә мө’минләрин вәсфиндә бујурур: «Иман ҝәтирәнләр јалныз о кәсләрдирләр ки, Аллаһын ады онларын јанында чәкиләркән, үрәкләринә горху чөкәр вә Аллаһын ајәләри онлара охунан заман иманлары артар вә өз Аллаһларына тәвәккүл едәрләр... Онлар һәгиги иман ҝәтирәнләрдирләр».2 Мүтәал Аллаһ, бу ајәдә һәср јолу илә бујурур ки, мө’минләр тәкҹә бу нечә хүсусијјәтә саһиб оланлардыр вә онлардан башгалары мө’мин дејилләр. Јенә, о ҹүмләдәндир ки, мөминләр өз Рәббләринә етимад вә тәвәккүл едәрләр вә өз ишләрини она тапшырарлар вә Онун Мугәддәс Затына үрәк бағларлар. Бәс о кәсләр ки, өз үрәкләрини бир башгасына верәләр вә Ондан башгасына етимад едәләр, өз ишләриндә үмид ҝөзләри башгасында ола, өз ишләринин ҝенишләнмәсини Һәггдән башгасындан истәјәләр, онларда иман нуру вә иманын һәгигәти јохдур. Башга ајәләрин дә мәзмунундан истифадә олунур ки, инсан иман мәртәбәсинә чатмајынҹа тәвәккүл мәгамына наил ола билмәз.1 2 жүктеу/скачать 0.52 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
|