Мың жылдықтар(от алу үйренген). Кейінгі палеолит б з. б. 40-12
Қаңлылар мемлекеті б.з.б. ІІІ ғ
жүктеу/скачать 315.5 Kb.
|
- Бұл бет үшін навигация:
- Ғұндар мемлекеті. Б.з.б. Іғ. – б.з. Іғ. Б.з. қарсаңында және І
| Қаңлылар мемлекеті б.з.б. ІІІ ғ.
Қаңлы тайпалық бірлестігі құрылды . Астанасы Битянь қаласы. Халқының саны-600 мың, оның 120 мыңы әскерлер болған. Территориясы Қаратау жотасынан Сырдарияның орта ағысына дейінгі жерлерді мекендеген. Шаруашылығы – мал шаруашылығы, аң аулау, балық аулау қосалқы шаруашылық болған. Сонымен қатар қолөнерде дамыған. Қаңлылар туралы Қытай деректерінде жазылған. Археологиялық ескерткіштері – Көк-Мардан елді мекені. Қаңлылардың зерттелген қорымы – Мардан-Күйік. Ол Отырар жазирасында орналасқан. Қабірдің бетіне әртүрлі бейнелер ойылған – Мөр табылған. Мөрдің бетіне абыздар мен басшылар бейнеленген. Бұл мөрлер Ираннан әкелінген. Ғұндар мемлекеті. Б.з.б. Іғ. – б.з. Іғ. Б.з. қарсаңында және І ғасырда Еуразияның ұлан байтақ даласында, соның ішінде Қазақстан жерінде маңызды оқиға болған, бұл оқиға тарихта – халықтардың ұлы қоныс аударуы деген атпен белгілі. Ғұндар Атиланың (Еділ) басшылығымен Еуропаға дейін жаулап алған болатын. Соңында Венгрия жеріне барып тұрақтады. Ғұндардың жойқын шабуылы батысында - Рим империясын құлатуға,ал шығысында - Қытай қорғанын салды - руға бірден-бір себепкер болды. Ғұндар өз заманында жолындағы халықтарды талқандап,ұлы қоныс аударуды тудырды. Ғұндар Қазақстан жеріне Орталық Азиядан б.з.б. Іғ. соңы мен б.з.Іғ. келді. Ғұндар туралы Қытай деректерінде жазылған. Б.з.б. ІІІғ. Ғұндардың басшысы болып Мөде Шанью келді. Ол батыста Үйсіндерді, шығысында Қытайды талқандап, алым- салықты төлетіп отырды. Ғұн мемлекеті қуатты дәрежеге көтеріліп, Тибетке және Хуанхе өзенінің орта ағысына дейін бағындырып қол астында ұстаған Ғұндардың басшыларын Шанью деп атаған. Шанью Қытайды бағындырып Сұлу ханшасын әйелдікке алып, кейін мемлекет әлсіреді. Б.з.б. 55ж. Ғұн мемлекеті ыдырап, оңт. және солт. болып 2 бөлініп кетті. 1. Оңт. Ғұндар Хань империясына бағынған. 2. Чжи-Чжи бастаған солт. Ғұндар өз тәуелсіздігін сақтаған. Ол Таластың бойына қала салдырған. (Қазақстанға І-ші қоныс аударуы). Ғұн тайпалары – ежелгі түрік тілінде сөйлеген. Ғұндардың екінші қоныс аударуын Чжи-Чжи басқарған. Ғұндардың Қазақстан жеріне екінші рет қоныс аударуы 93 жылдан басталды. Олар жолындағы тайпаларды бағындырып, оңт. Орыс даласына, одан әрі Дунайға дейін жеткен. Ғұн тайпалары 24 руға бөлінген. Оларда жылына 3 рет жиналыс жасалып, құрбандық шалынды. Мал шаруашылығы ғұндар өмірінде ерекше орын алған. Негізгісі – жылқы мен қой. Әскердің негізін – атты жауынгерлер құрады. жүктеу/скачать 315.5 Kb. Достарыңызбен бөлісу:
|