Мың жылдықтар(от алу үйренген). Кейінгі палеолит б з. б. 40-12
Алтын Орда мемлекеті – ХІІғ
жүктеу/скачать 315.5 Kb.
|
- Бұл бет үшін навигация:
- Ақсақ Темір (Әмір Темір), - (Шын аты – Темірлан ). Ақсақ Темір 1336
| Алтын Орда мемлекеті – ХІІғ.
Астанасы Сарай-Бату (Сарай-Берке). Орыс князьдары алтынмен алым-салық төлеп отырған, князь атағын алу үшін Алтын Ордаға келіп алған. Алтын Ордада тілі де, діні де әр түрлі халықтар тұрған. Моңғолдар аз болған. ХІVғ. Моңғолдар түркіленіп, Алтын Орда халқы татарлар деген атау алған. Алтын Орда алғашында Моңғолиядағы ұлы ханға тәуелді болған. 1260ж. Моңғол империясы бірнеше ұлыстарға бөлініп кетті. Тек Батуды інісі Берке хан (1256-1266ж.) тұсында тәуелсіздікке қол жеткізді. Ал Мөңке хан тұсында өз атынан теңге щығара бастады. Алтын Орда Өзбек хан (1312-1342ж.) және Жәнібек хан (1342-1357ж.) тұсында гүлденіп, құдіреттілігі арта түсті. 1312ж. Өзбек хан Ислам дінін Алтын Ордадағы мемлекеттік дін деп жариялады. 1357-1380ж. аралығында таққа 20-дан астам хан отырды. Бұл кезең – ҰЛЫ ДҮРБЕЛЕҢ деп аталды, ол Тоқтамыстың келуі мен аяқталды. 1380ж. Куликова шайқасында орыс әскерлерінің басшысы – Дмитрий Донской, Алтын Орда басшысы Мамайды жеңген болатын. Кейін Тоқтамыс Алтын Орда билігін тартып алып, 1382ж. Мәскеуді өртеп жіберді. XV ғ. Ортасында Алтын Орда бірнеше мемлекеттерге бөлінген болатын: Әбілхайыр хандығы, Ноғай Ордасы, Моғолстан, Сібір, Қазан, Қырым, Астрахань хандығы. Ақ Орда мемлекеті ХІІІ-ХVғ. басы. Моңғол шапқыншылығынан кейін Қазақстанда пайда болған бірінші мемлекет Ақ Орда. Шығыс Дешті қыпшақтың аумағында ХІІІ-ХVғ. басында Ақ Орда мемлекеті өмір сүрді. Астанасы – Сығанақ қаласы. Териториясы Арал Маңы, Сырдың төменгі ағысы, Тобыл және Сарысу өзендерінің аралығы. Алғашқы ханы Сасы Бұқа. Ақ Орда Ерзен хан тұсында тәуелсіз хандық болып жарияланды. ХІV ғ. ортасында Ерзен мен Мүбәрәк қожа тұсында мемлекет күшейді. Ақ Орда Ақсақ Темір соққыларынан құлады. Ақ Орданың ыдырауы нәтижесінде – Ноғай ордасы мен Әбілқайыр хандығы құрылды. Ақсақ Темір (Әмір Темір), - (Шын аты – Темірлан). Ақсақ Темір 1336ж. туылып 1405ж. қайтыс болған. Ол түркіленген Моңғол тайпасынан – Барлас руынан шыққан Торғай Бектің баласы. Жас кезінде Темір көп хандарға қызмет етеді, қарақшылықпен де айналысқан. Кейін Хорезмшахы Хусейннің әпкесі – Ұлжан Тарханға үйленеді. Шыңғысханның ұрпағына Гурген күйеу бала болған. Сенімге кірген соң Хусейн оны қолбасшы етіп сайлайды. жүктеу/скачать 315.5 Kb. Достарыңызбен бөлісу:
|