Мың жылдықтар(от алу үйренген). Кейінгі палеолит б з. б. 40-12
Қазақстан азаматтық қарсыластық кезеңінде (1917-1920ж.ж.)
жүктеу/скачать 315.5 Kb.
|
| Қазақстан азаматтық қарсыластық кезеңінде (1917-1920ж.ж.)
Қазақстанда Кеңес өкіметі ең алғаш орнаған қала Перовск (1917ж. 30 қазан). 1917ж. қазан айынан 1918ж. нурызына дейін Кеңес өкіметі Орынборда, Оралда, Жетісуда қарулы көтеріліспен, қалған аймақтарды бейбіт жолмен жеңді. 1917ж. 5-13 желтоқсанда Орынборда 2-ші жалпы қазақ сьезі өткізілді. Сьезі қазақ облыстарының териториялық-ұлттық автономиясын құру туралы шешім қабылдады, оны “Алаш” деп атады. 25 адамнан тұратын Алашорда үкіметінің басшысы болып Ә.Бөкейханов сайланды. 1918ж. мамыр, маусым айларында Петропавловск, Ақмола, Атбасар, Қостанай, Семей қалаларында Кеңес үкіметі құр. Ақ гвардияшыларды оңтүстікке өткізбеу үшін 1918 жылдың жазында, Ақтөбе майданы құрылды. Ақ гвардияшыларды Сібір жақтан оңт. қарай өткізбеу үшін Солт. Жетісу майданы құрылды. 1920 жылы наурызына дейін Қазақстан жері ақтардан тазартылды. Қазақстан 20-30 жылдарда. 1920ж. 26 тамызында қырғыз-қазақ АКСР-ін құру туралы декрет жарияланды. Ол РСФСР-дің құрамында болды, астанасы Орынбор қаласы болды. 1924 ж. қазақтар мекендеген Жетісу мен Сырдария облыстары Қазақ АКСР-нің құрамына қосылды. Астана Қызылорда қаласына көшірілді. 1925-1933 ж.ж. Қазақстан партия ұйымын Ф.Голощекин басқарды. Ол “Кіші қазан” идеясының авторы. Оның ойынша социалисттік революция қазақ ауылына соқпай, жанай өтті, онда большевиктердің ықпалы әлсіз, содықтан тап күресін өршітіп жаңа революция жасау қажет. Осы идеяны ол өзіне қарсы келген Т.Рысқұлов, С.Сәдуақасов, С.Сейфуллин, Қожанов, Мыңбаев сияқты қазақ ұлтының бетке шығарларын қудалау үшін пайдаланды. Қазақстандағы индустрияландырудың алғашқы құрылысы Сібір мен Орта Азияны жалғастырған Түркістан-Сібір (Түркісип) темір жолы болды. Оның құрылысы 1927ж. көкек айында басталып, 1930ж. көкегінде аяқталды. Ұзындығы 1445км. Индустрияландыру жылдарында Шымкент қорғасын зауыты, Ащысай полиметалл комбинаты салынып, Текелі полиметалл, Жезқазған мыс қорыту комбинатының, Өскемен қорғасын-мырыш комбинатының құрылысы басталды. Нәтижесінде Қазақстан түсті металдан өндіру жөнінен Одақ бойынша 2-ші орынға, мұнай өндіру жөнінен 3-ші орынға шығып, Қарағанды КСРО-ның үшінші көмір базасына айналды. Бірақ Қазақстандағы индустрияландыру тек шикі зат өндірі бағытында болды. Республиканың қазба байлықтары орталыққа тасылды. Мұнай, газ, металл өндіру, машина жасау, станок жасау, прибор жасау кәсіпорындары болған жоқ. Ресейден қазақстанға көшіп келушілер көбейді. 20-30 ж.ж. аштық пен миграция салдарынан 1939ж. Қазақстанда қазақтардың үлес салмағы 38% төмендеді. Қазақстанда ауыл шаруашылығын ұйымдастыру дөрекі әкімшілік шаралар қолданып, күшпен зорлау арқылы, республиканың ерекшеліктері ескерілмей, алдын-ала дайындықсыз жүргізілді. Жергілікті халықты күштеп отырықшыландыру етек алды. жүктеу/скачать 315.5 Kb. Достарыңызбен бөлісу:
|