Мың жылдықтар(от алу үйренген). Кейінгі палеолит б з. б. 40-12
Мезолит дәуірі –б.з.б. 12 – 5 мың ж
жүктеу/скачать 315.5 Kb.
|
- Бұл бет үшін навигация:
- Неолит дәуірі – 5-3 мың ж.
- Қола дәуіріндегі Қазақстан - б.з.б. 2-1 мың ж.
| Мезолит дәуірі –б.з.б. 12 – 5 мың ж.
Мезолит дәуірінде уланған немесе өртенгіш жебелер пайда болды. Бұл дәуірде ауа-райы жылынып, төрт мезгіл қалыптасқан. Жебелі садақ пен Бумеранг дүниеге келген. Қазба жұмыстары нәтижесінде садақтың доғал және домалақ ұштары табылған. Оларды терісі бағалы аңдардың, терісін бүлдірмей алу үшін пайдаланған. Мезолит дәуірінде адамдар балық аулау үйренген. Неолит дәуірі – 5-3 мың ж. Неолит дәуірінде Аналық рулық қауым (матриархат) қалыптасты. Ең ірі жаңалығы Неолит төңкерісі адамдар өн – діруші шаруашылықпен айналыса бастаған. Дән үккіштер Неолитке жатады. Неолит дәуірінде кетпенді ойлап тапқан. Бұл дәуірде адамдар аңдарды қолға үйрете бастаған, ең алғашқы ит үйретілді. Неолит адамдары саз балшықтан жасалған, отта күйдірілген мықты қыш ыдысы “Керамика” үйренген. ( Геометриялық өрнек пайдаланылған). Неолит дәуірінде тас қалақтардан сына дайындай білді. Оны жұмыр тастан жасаған. Неолит дәуірінде “Микролит” дайындауды меңгерген. Неолит адамдары енді жаппай отырықшылыққа көшу басталды, қыш ыдыстары жасалынды, кен кәсібі мен тоқмашылық қолға алынды. Өлген адамдарды өртеп, қабірге әшекей заттары мен тас қаруларын, тамақпен бірге қойылған. Солт. Қазақстандағы Железника ауылынан Неолит қабірі табылған. Мәйіт өртелінген (Кремация) түрінде садақ жебелерімен үш қыш ыдысымен табылған. Тас өңдеудің жаңа әдістері тегістеу, бұрғылау, ұнтақтау пайда болды. Неолит тұрақтары. 1. Арал өңіріндегі Сексеуіл тұрағы. 2. Қостанай облысындағы Ботай тұрағы. 3. Қарақұдық тұрағы. Неолит дәуірінде шығыс Қазақстаннан Үсті-Нарым ескерткіші табылды. Қола дәуіріндегі Қазақстан - б.з.б. 2-1 мың ж. Қола дәуірінде рулық қатынастар ыдырап, орнына қуатты тайпалық бірлестіктер пайда болды. Ең алғашқы қоғамдық бөлінісі мал шаруашылықтың егіншіліктен бөлінуі. Қола дәуіріндегі Яшма мен Кварциттен жасалған құралдар солтүстік шығыс Балқаштан табылған. Қола дәуіріндегі адамдар мыс пен қалайыны қосу арқылы , қола алуды үйренді. Қолда өсетін жануарлар саны көбейді. Сондықтан далалық өңірлерде шаруашылықтың жаңа түрі көшпелі шаруашылығына ауыса бастады. Аналық рудың орнына аталық отбасылық рулық қатынас Патреархат орнай бастады. Балқыту пештері Атасу өзенінің жағасынан табылған. Қола дәуірінде жайлауға көшу салты шықты. Қола дәуірінің ерекшеліктері. 1. Қола металургиясы. 2. Мал шаруашылығы. 3. Теселі егіншілік. Қола дәуірінің тұрағы Бейғазы Дәндібай, Атасу, Түгіскен, Арқайым. Қола дәуірінде жеке меншік пайда болды. Халық үшке бөлінді. 1. Жауынгерлер – қызыл. 2. Абыздар - ақ. 3. Қарапайым халық – сары, көк. Кен өндіру үш әдіспен алынды. 1. Кварцит қабаты – Омырау әдісі. (Жұмсақ кенді). 2. Қатты қабатты - отпен уату әдісі. (Қатты кенді , ІІІ –Vғ. Зергерлік өнер). 3. Кені көп қабатты – астын үңгіп қазу. (Металда көп қолданды). жүктеу/скачать 315.5 Kb. Достарыңызбен бөлісу:
|