Министерство здравоохранения рк


Кіші қанайналым шеңберіндегі қанайналымының (перфузияның) бұзылысы



жүктеу/скачать 0.73 Mb.
бет2/5
Дата29.02.2016
өлшемі0.73 Mb.
#30257
1   2   3   4   5

Кіші қанайналым шеңберіндегі қанайналымының (перфузияның) бұзылысы


Өкпе қанайналымы мына жағдайларда төмендеуі мүмкін:

  • оң қарыншаның жиырылу қызметінің әлсіреуі;

  • жүректің сол бөлігінің жеткіліксіздігі және өкпеде қан іркілуі;

  • туа біткен немесе жүре пайда болған жүрек ақауларында (атриовентрикулалық қақпақшалардың тарылуы, өкпе артериясының тарылуы);

  • қан тамырлары қызметінің жеткіліксіздігі (сілейме,коллапс);

  • өкпе артерияларында қан қатпасының (тромб) құрылуы немесе эмбол тұрып қалуы.

Шығу тегі бойынша мынадай түрлерін ажыратады

  • Алғашқы, идиопатиялық өкпелік гипертензия

  • Салдарлық

  • гиперкинездік (өкпе ішілік қосылымдық, қос жарғақты қақпақша тесігінің тарылуы)

  • бітелулік (өкпенің обструкциялық және рестрикциялық аурулары, өкпелік артериит)

  • обструкциялық (өкпе артериясының эмболиясы, тромбозы)

  • вазоконстрикциялық (ұяшықтық гипоксия, гиперкапния, ацидоз, қантамыры межеқуатының эндотелий-тәуелді реттелуінің бұзылысы және эндотелин сөлденісінің , нитроксидтің  (NO)

Патогенезі бойынша өкпелік гипертензияны қылтамыралдылық, қылтамырсоңылық және аралас деп бөледі.


1. Қылтамыралдылық гипертензия. Артериолар мен қылтамырларда қан қысымының жоғарылауымен сипатталады (систолалық қысымның 30 мм с.б.б. және диастолалық қысымның 12 мм.с.б.б. жоғарылауы).

Ең жиі себептері.

  • Артериола қабырғасының тарылуы (мәселен, жан – дүниелік күйзеліс, өкпе қантамырларының эмболиясы, феохромоцитомада катехоламиндердің артық шығарылуы, ацидоз, дем алатын ауада оттегінің үлестік қысымының қауырт төмендеуі). Гипоксия вазоконстрикцияның күшті жайты болып табылады (вазоконстрикцияның негізгі дәнекерлері: катехоламиндер, эндотелин, тромбоксан А2).

  • Өкпенің майда қантамырларының бітелуі (мәселен, микротромбтармен, эмболдармен, гиперплазияланған эндотелиймен).

  • Өкпе ұяшықтарының қысылуы (мысалы, өспемен, ұлғайған лимфалық түйіндермен, жөтелдің жедел ұстамасы кезінде бронхтар мен өкпе ұяшықтарында жоғарылаған ауа қысымынан).
2. Қылтамырсоңғылық гипертензия. Қантамырларынан қанның сол жүрекшеге ағып кетуі бұзылуымен және артериялық қанның өкпеде жиналуымен сипатталады.

Ең жиі себептері: қос жарғақты қақпақша тесігінің тарылуы (мысалы, эндокардит нәтижесінде), өкпе көктамырларының қысылуы (мысалы,ұлғайған лимфалық түйіндері немесе өспемен), сол қарынша бұлшықетінің жиырылғыштық қызметінің әлсіреуі - сол қарыншалық жеткіліксіздік (мәселен, миокард инфаркты, гипертониялық ауру, миокардиодистрофия).
3. Өкпе гипертензиясының аралас түрі. Жиі қылтамыралдылық немесе қылтамырсоңғылық гипертензияның асқынуы және үдеуі салдарынан дамиды. Мысалы, өкпе көктамырларынан сол жүрекшеге қанның ағып кетуінің қиындауы (қылтамырсоңғылық гипертензияға тән) рефлекстік түрде өкпе артериолалары саңлауының тарылуына алып келеді (Китаев рефлексі, қылтамыралдылық гипертензияға тән).

Көріністері: сол қарыншалық немесе/және оң қарыншалық жүрек жеткіліксіздігінің көріністері (көктамырларда қанның іркілуі, ісіну, іш шемені және т.б.), ӨТС төмендеуі, гипоксемия және гиперкапния, ацидоз (тыныстық, созылмалы ағымында — аралас).

Кіші қан айналымы шеңбері гипотензиясы

Өкпелік гипотензия кіші қанайналымы шеңбері қантамырларында тұрақты түрде қан қысымы төмендеуімен сипатталады.
Ең жиі кездесетін себептері:

• Жүрек ақауларында қанның «оңнан солға» қосылуынан. Осы кезде веналық қан артериялық жүйеге “лақтырылады” (мысалы, Фалло тетрадасында өкпе артериясы қақпақшаларының жеткіліксіздігі кезінде).

• Әртүрлі себептерден дамыған гиповолемия (мысалы, ұзақ іш өту кезінде, сілеймелік жағдайларда, созылмалы қан жоғалту нәтижесінде).

• Жүйелік артериялық гипотензия (мысалы, коллапс немесе кома кезінде).
Ұяшықтардың желдетілуі (Vа ) мен олардың қанмен қамтамасыз етілуінің (Q) немесе вентиляциялық-перфузиялық арақатынастың бұзылуы (Vа / Q)

Vа / Q қалыпты жағдайда 1,0-ге жуық болады.

(Vа / Q) болуы қан келмейтін ұяшықтарда немесе қан нашар келетін ұяшықтарда желдетілудің болуын көрсетеді (дәрменсіз желдетілу). Бұл кезде артериялық гипоксемия байқалмауы мүмкін. Өйткені тыныстық бұлшықеттердің артық жұмыс атқаруынан тыныстық ауа көлемі, тыныс алу жиілігі және тыныстың минуттық көлемі жоғары деңгейде ұсталып тұрады.

(Vа / Q) қан қалыпты келетін ұяшықтардың желдетілмеуін көрсетеді (созылмалы обструкциялық бронхит, ателектаз және т.б.). Ол артериялық гипоксемияға әкеледі.

Сау ұяшықтардың теңгерілуінен, олардың желдетілуі жоғарылауы нәтижесінде, гиперкапния дамымайды.

Vа / Q>1

Vа / Q<1

Өкпе артерияларының жергілікті тарылуы

Жергілікті гиповентиляция



  1. Көрсетілетін құрал: тақырыптың мультимедиялық қойылымы

  2. Әдебиеттер

Негізгі

  1. Патофизиология: Ә.Н.Нұрмұхамбетұлы: Оқулық: Алматы, «Эверо» баспасы-2007 ж. 484-495-беттер.

  2. Литвицкий П.Ф. Патофизиология: Учебник: в 2 т. – М.: ГЭОТАР-МЕД, 2008. С. 382-386

  3. Патологическая физиология: Учебник п/р Н.Н.Зайко и Ю.В.Быця. – 2-е изд. – М.: МЕДпресс-информ, 2004. – С. 447-471.

  4. Патофизиология: Учебник для мед.вузов под/ред В.В. Новицкого и Е.Д. Гольдберга О.И. Уразовой- М.: ГЭОТАР-МЕД, 2 т., 2009.- С. 248-257, 260-266

  5. Патофизиология. Основные понятия: Учебное пособие под/ред А.В. Ефремова М.: ГЭОТАР-МЕД, 2008, С. 127-135

Косымша

  1. Патофизиология в схемах и таблицах: Курс лекций: Учебное пособие. Под ред. А.Н.Нурмухамбетова. – Алматы: Кітап, 2004. – С. 169-178.

  2. Патологическая физиология п/р А.Д.Адо, М.А.Адо, В.И.Пыцкого, Г.В.Порядина, Ю.А.Владимирова. – М.: Триада-Х, 2002. – С. 427-457

  3. Патофизиология: Учебник для мед.вузов под/ред В.В. Новицкого и Е.Д. Гольдберга - М.: Томск., 2006.-С.503-513

  4. Литвицкий П.Ф. Патофизиология: Учебник: в 2 т. – М.: ГЭОТАР-МЕД, 2003. – Т. 2. – С. 215-238.

  5. В.Ю. Шанин. Патофизиология критических состояний.- СПб: ЭЛБИ-СПб, 2003.- С.77-135.

6. Бақылау сұрақтары

1. Гиповентиляцияның обструкциялық және рестрикциялық түрінде сыртқы тыныстың көрсеткіштері қалай өзгереді?

2. Жоғарғы және төменгі тыныс жолдарының обструкциясы кезіндегі тыныс сипаты

3. АВ/МО коэффициенті 1,0-ден төмен болатын ауру түрін мысалға келтіріңіз.


№ 3 тақырып. Қанның газдық құрамының өзгерістеріне байланысты тыныс жеткіліксіздігінің түрлері (гипоксемиялық, гипоксемия-гиперкапниялық). Сыртқы тыныс бұзылыстарының жасқа байланысты ерекшеліктері .
Мақсаты: Тыныс жеткіліксіздігінің патогенезін меңгеру
Дәріс жоспары:

  1. Тыныс жеткіліксіздігінің түрлері.

2. Балалардағы тыныс жеткіліксіздігінің этиологиясы мен патогенезіндегі ерекшеліктер.
Дәріс тезисі

жүктеу/скачать 0.73 Mb.

Достарыңызбен бөлісу:
1   2   3   4   5



©dereksiz.org 2024
әкімшілігінің қараңыз
    Басты бет