Модуль «Кіріспе. Табысты кəсіпкердің бизнес-ойлауын жəне дағдыларын дамыту» КƏсіпкердің бизнес-ойлау негіздері «Сіз өзіңізді салыстыру керек жалғыз адам -өткен өміріңіздегі өзіңіз



бет8/16
Дата16.02.2024
өлшемі220.21 Kb.
#492173
1   ...   4   5   6   7   8   9   10   11   ...   16
Бизнес бастау

Сипаттамасы
Грант немесе несие алу үшін бизнес-жоспар қажет. Бизнес-жоспарға қойылатын талап қаржыландыруды ұсынатын қаржылық (немесе мемлекеттік) мекемеге қойылады. ЕХӘҚМ-нің ЖҚО 400 АЕК (1 225 200 теңге) мөлшерінде грант алу үшін Бизнес-жоспар белгіленген нысанға сәйкес жасалады, ол 5 тармақтан тұрады:
1. Сауалнама деректері
2. Қаржыландыру жоспары (мақсатты пайдалану)
3. Өндірілетін өнімнің/көрсетілетін қызметтердің тізбесі
4. Кірістер мен шығыстар жоспары
5. Маркетинг жоспары
Дайын бизнес-жоспармен бірге грант алуға өтінім business.enbek.kz. порталы арқылы беріледі.
Сипаттамасы
Атамекен МҚҰ, Аграрлық несие корпорациясы АҚ, ЕДБ-да жеңілдікті кредит алу алдында бизнес-жоспар жасалады. Қаржы мекемесі бизнес-жоспарды қарайды, оның негізінде бизнес-жобаның өміршеңдігі бағаланады. Несие комитетінің шешімі сізге несие беру-бермеу және қандай шарттармен дұрыс жасалған бизнес-жоспарға байланысты.
Атамекен МҚҰ, АНК АҚ, ЕДБ үшін бизнес-жоспардың нысаны шамамен бірдей, бірақ қаржы мекемесінің орналасқан өңіріне, бизнестің ерекшелігіне және банктердің өздеріне байланысты жекелеген тармақтар бойынша елеусіз айырмашылықтар болуы мүмкін. Енді біз фронталды тиегіштің қызметтерін көрсету бойынша жоба мысалында бизнес-жоспар құру туралы айтып береміз.
Бизнес-жоспарды жазу, әдетте, жалпы ақпараттан басталады, онда: 1) сауалнамалық деректер, 2) мақсатты пайдалануын көрсете отырып қаржыландыру мақсаты, 3) қарыз сомасын, мерзімін, сыйақы мөлшерлемесін, қарызды өтеу кезеңділігі мен тәсілін, жеңілдік шарттарын (бар болса) көрсете отырып, кредит алу шарттары, 4) кредит туралы ақпарат қамтылады 5) кепілмен қамтамасыз ету жөніндегі деректер.
Модуль 4. «Бизнес-жоспарлау»

«АТАМЕКЕН» МҚҰ, АНК АҚ, ЕДБ ЖЕҢІЛДІКПЕН НЕСИЕЛЕНДІРУ

ҮШІН БИЗНЕС ЖОСПАР ҚҰРУ

Атамекен МҚҰ, Аграрлық несие корпорациясы АҚ, ЕДБ-да жеңілдікті кредит алу алдында

бизнес-жоспар жасалады. Қаржы мекемесі бизнес-жоспарды қарайды, оның негізінде бизнес-
жобаның өміршеңдігі бағаланады. Несие комитетінің шешімі сізге несие беру-бермеу жəне

қандай шарттармен дұрыс жасалған бизнес-жоспарға байланысты.


Атамекен МҚҰ, АНК АҚ, ЕДБ үшін бизнес-жоспардың нысаны шамамен бірдей, бірақ
қаржы мекемесінің орналасқан өңіріне, Бизнестің ерекшелігіне жəне банктердің өздеріне
байланысты жекелеген тармақтар бойынша елеусіз айырмашылықтар болуы мүмкін.

Енді біз фронталды тиегіштің қызметтерін көрсету бойынша жоба мысалында бизнес-


жоспар құру туралы айтып береміз.

Бизнес-жоспарды жазу, əдетте, жалпы ақпараттан басталады, онда: 1) сауалнамалық


деректер, 2) мақсатты пайдалануын көрсете отырып қаржыландыру мақсаты, 3) қарыз
сомасын, мерзімін, сыйақы мөлшерлемесін, қарызды өтеу кезеңділігі мен тəсілін, жеңілдік
шарттарын (бар болса) көрсете отырып, кредит алу шарттары, 4) кредит туралы ақпарат
қамтылады 5) кепілмен қамтамасыз ету жөніндегі деректер.
1. ЖАЛПЫ БАСТАПҚЫ ДЕРЕКТЕР МЕН ШАРТТАР
Жоба туралы жалпы ақпарат
1.1. Кəсіпорын туралы жалпы ақпарат
ЖК атауы
Жобаның бастамашысы
ЖСН
Отбасылық жағдайы
Білім
Жұмыс орны
Жұмыс өтілі
Ай сайынғы орташа табысы
Қызмет түрі
Тіркелген жері
Нақты тұратын жері
Отбасы құрамы: (жұбайы (зайыбы), балалары (жасы)
жəне асырауындағы өзге де адамдар)
Телефон
1.2. Қаржыландыру мақсаты.
Осы жобаның мақсаты «Фронталды тиегіш қызметтерін көрсету» жобасын іске асыру үшін
қарыз қаражатын тартудың орындылығын экономикалық негіздеу болып табылады.
Жобаны іске асыру үшін жеке кəсіпкерге 7,2 млн.теңге сомасына фронталды тиегішті сатып
алу талап етіледі. Ол үшін жеке кəсіпкер 7,2 млн.теңге сомасында қарыз қаражатын тартуды
жоспарлап отыр.

Қаражатты пайдалану бағыты Саны Бағасы, тг Сома, (тенге)


Фронталды тиегіш 1 7 200 000 7 200 000
Барлығы: 1 7 200 000 7 200 000
1.3. Жобаны қаржыландыру көздері мен құрылымы.
Жобаны іске асыруға жеке кəсіпкер 7,2 млн. теңге қарыз қаражатын салуды жоспарлап
отыр, оны (қаржы мекемесі көрсетіледі) алуды жоспарлайды.
1.4. Несиелеу шарттары.
Қарыз сомасы 7 200 000 теңге
Қарыз мерзімі 60 ай
Сыйақы мөлшерлемесі 6 %
Кредиттің нысаналы мақсаты Негізгі құралдарды сатып алуға арналған
инвестициялық шығындар
Негізгі борышты өтеу мерзімділігі ай сайын, 6 айға кейінге қалдыру ұсынылады
Өтеу мерзімділігі % ай сайын, 6 айға кейінге қалдыру ұсынылады
Қарыз бойынша қамтамасыз ету
No Сипаттама Иесі Кім болып келеді Бағалау құны
1
2
Кепілдің жалпы сомасы, теңге:
1.5. Несиені өтеу көздері.
Несиені өтеу фронталды тиегіштің қызметін көрсетуден алынған кірістер түріндегі ақшалай
қаражаттың түсуінен жүзеге асырылады.
Бұдан кейін институционалдық бөлім бар, онда кəсіпорынның жағдайы туралы, визит
карточкасынан бастап, кəсіпорынның негізгі бағыттары, басқару құрылымы, қолда бар
кадрлар, мүлік, Инфрақұрылым, кəсіпорынның несие тарихымен аяқталатын ақпарат беру
керек.
2. ИНСТИТУЦИОНАЛДЫҚ БӨЛІМ
2.1. Кəсіпорынның визит карточкасы
ЖК атауы
Тіркелген күні:
ЖСН
Жобаның бастамашысы (ТАƏ)
Телефон
Заңды мекен-жайы
Нақты мекен-жайы
Жеке кəсіпкер Ақмола облысы, Целиноград ауданы, Талапкер кентінде тіркелген жəне ағымдағы
қызметін жүзеге асырады.

2.2. Кəсіпорын қызметінің негізгі бағыттары.


Жеке кəсіпкер фронталды тиегіш қызметтерін көрсетуге маманданған.
Фронталды тиегіш - əмбебап өздігінен жүретін арнайы техника, əртүрлі материалдарды
қармауға, тиеуге жəне тасымалдауға, сондай-ақ карьерлік жəне жер қазу жұмыстарын орындауға
арналған шөмішті тиегіштің бір түрі. Дизайн ерекшеліктері оған кез-келген көлденең бетінен
шөмішке теруге мүмкіндік береді. Фронталды жүк тиегіш жүктерді тасымалдауға, əртүрлі
жабдықты қысқа қашықтыққа сүйреуге қабілетті. Тиегіштің негізгі жұмыс жабдығы көтергіш
жебенің соңына бекітілген шөміш болып табылады. Сондай-ақ, бірқатар модельдер үшін
ауыстырылатын жабдықтар қарастырылған (кран ілмектері, қаздар, шанышқылар, əртүрлі
сыйымдылықтағы шелектер, бір жүк шанышқылары, бөренелерге арналған тұтқалар, қар
соққыштар, екі жақты шелектер жəне т.б.). Жебеге қатысты жұмыс органның бұрылу
гидравликалық цилиндрлер бұрылу, тартым жəне білік арқылы жүзеге асырылады.
Фронталды тиегіштің қызметтері құрылыста, жол жұмыстарында, тұрғын үй-коммуналдық
жұмыстарда, тау-кен жұмыстарында пайдаланылады. Арнайы техниканың арқасында жұмыс
процесі жеделдетіліп, оның сапа көрсеткіштері артады.
Бір уақытта көптеген тапсырмаларды орындай алатын тиегіштер: шұңқырларды қазу,
топырақты тығыздау, тиеу-түсіру жəне т. б.

2.3. Кəсіпорынды басқару құрылымы. Персонал. Өндірістік база.


Кəсіпорынды басқаруды жеке кəсіпкер жүзеге асырады. Онда арнайы техника қызметтерін
орындау жəне есеп беруді бақылау функциялары жатыр. Фронталды тиегішті басқаруға арналған
сертификат бар.
2.4. Жеке кəсіпкердің кредиттік тарихы
Жеке кəсіпкердің несие тарихы таза. Мұны несие тарихы туралы есеп дəлелдейді.
Əрі қарай, сіз нақты не сатып алынатынын көрсете отырып, қарыз қаражатын
мақсатты пайдалануды шешуіңіз керек - сатып алынатын жабдықтың толық сипаттамасы.
Несиені алғаннан кейін дəл осы бөлімде көрсетілген жабдықты сатып алу керек екенін ескеріңіз.
Əйтпесе, ол қарыз қаражатын мақсатсыз пайдалану деп түсіндіріледі. Сатып алынған
жабдықты көрсету кезінде ақпарат көзіне сілтеме арқылы нарықтық бағаларды көрсетуді
ұмытпаңыз. Сілтемелерді OLX, Satu.KZ жəне т.б. енгізуге болады. Бұл бөлімде жоба
бастамашысының жеке қатысуы жəне қызметтен түсетін инвестициялық тəуекелдер де
көрсетіледі.
3. ИНВЕСТИЦИЯЛЫҚ БАҒАЛАУ
3.1. Қарыздың мақсатты пайдаланылуының талдамасы.
Қарыздың барлық сомасы фронталды тиегішті сатып алуға пайдаланылады. Алдыңғы жүк
тиегіштің болжамды моделі: XCMG LW300F
Техникалық сипаттамасы:
- 2013 жылдан жоғары емес
- Шөміш көлемі 1,8 куб. м
- Жалпы салмағы 10 т

- Жүк көтерімділігі 3 т


- Жерді тазарту 0,405 м
- Түсіру биіктігі 2,892 М
- Қозғалыс жылдамдығы 10-35 км/сағ
- 120 кН тарту күші
- Үзілуге күш салу 11,8 т
- Жұмыс органының максималды биіктікке көтерілу жылдамдығы 5,7 сек
ОЛХ арқылы іздеу осы сипаттамаларға сəйкес фронталды жүк тиегіштердің ұсынысының
болуын көрсетеді:
Арнайы техника Сілтеме

https://www.olx.kz/d/obyavlenie/prodam-


dvuhkubovyy-pogruzchik-xcmg-lw300f-srochno-
IDlDyhu.html#e2454be2bb

https://www.olx.kz/d/obyavlenie/prodam-


pogruzchiki-xcmg-lw300fn-
IDkYTK9.html#e2454be2bb

https://www.olx.kz/d/obyavlenie/pogruzchik-


lw300-IDlxhJa.html#e2454be2bb;promoted

3.2. Кəсіпорынның жобаға жеке қатысуы.


Ағымдағы қызметке қажетті операциялық шығыстар жеке кəсіпкердің өз қаражатына
қамтамасыз етіледі.

3.4. Инвестициялық тəуекел.


Инвестициялық тəуекел авариялық арнайы техниканы сатып алу мүмкіндігімен
байланысты. Осы тəуекелді барынша азайту мақсатында жүк тиегішті сатып алу осы мақсаттарға
тартылатын техникалық маманның техникалық байқауынан кейін ғана жүргізіледі.
Маркетинг - бұл сіздің өніміңізге немесе қызметіңізге деген сұраныс
қанағаттандырылмағанын дəлелдеуіңіз керек өте маңызды бөлім. Сондай-ақ, сіз өзіңіздің
өнімдеріңізді тұтынушыларға қалай сататындығыңызды көрсетуіңіз керек, сонымен қатар
нарықтық талдауды көрсетуіңіз керек.

4. МАРКЕТИНГ


4.1. Кəсіпорын өнімдерінің ассортименті мен сипаттамасы.
Көрсетілетін қызметтердің негізгі түрлері:
- тиеу-түсіру
- қазаншұңқырларды қазу
- топырақты тығыздау
- қарды тазалау жəне т. б.
4.2. Негізгі тұтынушылар.
Негізгі тұтынушылар:
- жол жұмыстары саласында жұмыс істейтін фирмалар;
- құрылыс компаниялары;
- тұрғын үй-коммуналдық шаруашылығы;
- жеке тұлғалар.
4.3. Маркетинг стратегиясы
Компанияны өтелімділікке қол жеткізе алатын алғашқы клиенттерді бизнесті ашқанға дейін
жəне арнайы техниканы сатып алғанға дейін табу керек. Бірақ əлеуетті тапсырыс берушілердің
базасын қалыптастыру үнемі қажет. Салалық анықтамалықтар, ЖКС, құрылыс
компанияларының, ДСУ жəне осы техниканы жалға алуды қажет ететін басқа да ұйымдардың
тізбесі.
Сондай-ақ, ұсыныстар БАҚ-та жəне интернет желісіндегі мамандандырылған форумдарда
жарнамалық хабарландырулар арқылы жоспарланады.
Бұл бөлімде тауарлар мен қызметтерді құру процесі сипатталады, маусымдық
ауытқулар туралы, нормативтерді көрсете отырып, шығыстардың құрылымы туралы
ақпарат келтіріледі. Бұл бөлімді жазу маркетингке негізделген жəне технология мен бизнестің
ерекшелігін білуді қажет етеді. Осы бөлімдегі ақпарат кірістер мен шығыстардың болжамын
жəне ақша қаражаттарының қозғалысын болжауға қызмет етеді.
5. ЖОБАНЫ ІСКЕ АСЫРУ
5.1. Табыс болжамы

Фронталды тиегіш қызметтері

Көрсеткіштер

Бір
сағаттың


бағасы,
теңге*

Күніне
сағат


саны,
сағат

Айына
жұмыс


күндерінің
саны,
күндер

Айына жұмыс


сағаттарының
саны, сағат

Түсім, теңге

қаңтар 7 000 6 21 126 882 000
ақпан 7 000 6 21 126 882 000
Наурыз 7 000 7 22 154 1 078 000
сəуір 7 000 8 23 184 1 288 000
мамыр 7 000 9 24 216 1 512 000
маусым 7 000 9 24 216 1 512 000
шілде 7 000 9 24 216 1 512 000
тамыз 7 000 9 24 216 1 512 000
қыркүйек 7 000 8 23 184 1 288 000
қазан 7 000 7 22 154 1 078 000
қараша 7 000 6 21 126 882 000
желтоқсан 7 000 6 21 126 882 000
Барлығы: 14 308 000
* Шын мəнінде, баға жұмыстың көлемі мен сипатына, сондай – ақ жылдың уақытына байланысты
келісілген болады – қысқы уақыт бағасы төмен, жазғы уақыт-баға жоғары. Есептеулерді болжау
үшін орташа жылдық баға-7000 теңге / сағ.
** Жоспарлы-алдын ала жөндеу айына 4 күнді құрайды.
5.2. Шығындар болжамы

Көрсеткіштер

Трактордың
бір сағаттық
жұмысы үшін
отын шығыны,
литр

1 литр үшін


отын бағасы,
теңге / литр

Жылуын жəне


қозғалысын ескере
отырып, трактордың
бір айдағы жұмыс
сағаттарының саны,
сағат

Отынға
арналған


шығындар,
теңге
қаңтар 7 250 147 257 250
ақпан 7 250 147 257 250
Наурыз 7 250 176 308 000
сəуір 7 250 207 362 250
мамыр 7 250 240 420 000
маусым 7 250 240 420 000
шілде 7 250 240 420 000
тамыз 7 250 240 420 000

қыркүйек 7 250 207 362 250


қазан 7 250 176 308 000
қараша 7 250 147 257 250
желтоқсан 7 250 147 257 250
Барлығы: 4 049 500
Шығыстардың сапалық жəне сандық көрсеткіштері
No Шығындар баптары Шығындар
жиілігі

Сомасы, мың


теңге
1 Техникалық қызмет көрсету Айына 1 рет 35 000
2 Тəждерді ауыстыру Айына 1 рет 50 000
3 Шығын материалдары жəне жөндеу Айына 1 рет 75 000
4 Шинаны ауыстыру Жылына 1 рет 1 400 000
5 Арнайы техниканы сақтандыру Жылына 1 рет 20 000
6 Көлік салығы Жылына 1 рет 30 000
7 Амортизация Айына 1 рет 120 000
8 Жалақы шығындары Айына 1 рет 200 000
9 Социальные отчисления Айына 1 рет 6 300
10 МƏМС Айына 1 рет 4 000
11 Əкімшілік шығындар Айына 1 рет 30 000
12 Басқа шығындар Айына 1 рет 30 000
Ескертпе:
- Техникалық қызмет көрсету пайдаланылған мотосағаттар негізінде жүргізіледі. Жеке
кəсіпкердің болжамы бойынша ТҚК ай сайын жүргізіледі.
- Ай сайын шелек тістерінің тəждерін ауыстыру қажет. Бір тəждің бағасы шамамен 10 000 теңге,
шелекте 5 тіс бар. Осылайша, тəждерді ауыстыруға жұмсалатын жалпы шығын 50 000 теңгені
құрайды.
- Шығын материалдары мен жөндеу жұмыстарына жұмсалатын шығындар айына 75 000 теңгені
құрайды.
- Жыл сайын барлық төрт автобус өзгереді. Бір шинаның құны 350 мың теңге.
Мұнда сіздің бизнесіңіздің барлық қаржысы жазылған. Сіз төлейтін барлық салықтар. Соңында
пайда белгіленеді-сіз бұл туралы қанша ақша табасыз. Бұл болашақ бизнес туралы түсінік
береді, сіз күніне, айына, жылына немесе 10 жылға қанша аласыз.
6. ЖОБАНЫҢ ҚАРЖЫЛЫҚ НƏТИЖЕЛЕРІ
Жеке кəсіпкер қызметін салық есептілігінің оңайлатылған нысаны бойынша жүзеге асырады.
Сондықтан жалпыға бірдей белгіленген жүйе бойынша салық есебін жүзеге асыратын
субъектілер үшін заңды түрде бекітілген нысандар бойынша ішкі бухгалтерлік есептілік
жүргізілмейді.
6.1. Кірістер мен шығыстар туралы есеп, мың теңге
Көрсеткіштер Іске асыру жылдары Барлығы

2022 2023 2024 2025 2026

Барлық түсім 14 308 14 308 14 308 14 308 14 308 71 540

Фронталды тиегішті жалға


беруден түсетін кіріс 14 308 14 308 14 308 14 308 14 308 71 540
Барлық шығыстар 12 067 11 985 11 889 11 793 11 697 59 429
ЖЖМ шығындары 3 471 3 471 3 471 3 471 3 471 17 355
Техникалық қызмет
көрсету

420 420 420 420 420 2 100


Тəждерді ауыстыру 600 600 600 600 600 3 000
Шығын материалдары
жəне жөндеу

900 900 900 900 900 4 500


Шинаны ауыстыру 1 400 1 400 1 400 1 400 1 400 7 000
Арнайы техниканы
сақтандыру

20 20 20 20 20 100


Көлік салығы 30 30 30 30 30 150
Амортизация 1 440 1 440 1 440 1 440 1 440 7 200
Оператордың
(жүргізушінің)жалақысына
арналған шығындар

2 400 2 400 2 400 2 400 2 400 12 000


Социальные отчисления 76 76 76 76 76 378
МƏМС 48 48 48 48 48 240
Жарнамаға арналған
шығыстар

120 120 120 120 120 600


Əкімшілік шығындар 360 360 360 360 360 1 800
Басқа шығындар 360 360 360 360 360 1 800
Өтеу % 422 340 244 148 52 1 206
Салық салынғанға
дейінгі пайда 2 241 2 323 2 419 2 515 2 611 12 111
ЖТС, 3% 70 73 75 78 296
Таза пайда 2 241 2 254 2 347 2 440 2 533 11 815
Сатудың рентабельділігі,
% 15,7% 15,8% 16,4% 17,1% 17,7%
6.2 Ақша қаражатының қозғалысы туралы есеп, мың теңге

Мақалалар Жобаны іске асыру жылдары Барлығы

2022 2023 2024 2025 2026

I. Есепті кезеңнің басындағы


қолма-қол ақша

0 2 881 4 975 7 162 9 442

II. Операциялық қызметтен
ДС қозғалысы 0
Ақшаның түсуі 0
Өнімді, жұмыстарды,
көрсетілетін қызметтерді
өткізуден түскен кіріс (түсім)

14 308 14 308 14 308 14 308 14 308

71 540

Операциялық қызметтен


түсетін барлық ағын 14 308 14 308 14 308 14 308 14 308 71 540

Ақша қаражатының шығуы

0

Жеткізушілермен жəне


мердігерлермен есеп айырысу 7 651 7 651 7 651 7 651 7 651 38 255
Жалақы бойынша есеп
айырысу 2 400 2 400 2 400 2 400 2 400 12 000
Салықтар жəне міндетті
төлемдер бойынша төлемдер 154 223 226 229 232 1 064
Банк кредиттері бойынша %
өтеу

422 340 244 148 52 1 206

Операциялық қызметтен
жалпы шығыстар

10 627 10 614 10 521 10 428 10 335 52 525

Операциялық қызметтен
түскен таза ақша ағыны

3 681 3 694 3 787 3 880 3 973 19 015

III.Инвестициялық
қызметтен ДС қозғалысы

0

Қолма


-қол ақша түсімдері

0

Негізгі құралдарды сату



0

Инвестициялық қызметтен


түсетін жалпы түсім

0

Қолма


-қол ақшаны кəдеге
жарату

0
Жабдықты сатып алу 7 200 7 200


Инвестициялық қызметтен
жалпы шығыс

7 200 7 200

Инвестициялық қызметтен
түскен таза ақша ағыны

-7 200


-7 200

IV.Қаржылық қызметтен


ДС қозғалысы

0

Қолма


-қол ақшаның түсуі

0
Банктен несие алу 7 200 7 200


Грант алу

0

Қаржылық қызметтен


түсетін жалпы түсім 7 200 7 200
Қолма
-қол ақшаны кəдеге
жарату

0

Банктік қарыздарды өтеу


(негізгі қарыз) 800 1 600 1 600 1 600 1 600 7 200
Қаржылық қызметтен
жалпы шығу

800 1 600 1 600 1 600 1 600 7 200

Қаржылық қызметтен
түскен таза ақша ағыны

6 400


-1 600

-1 600


-1 600
-1 600

0
Таза ақша ағындары 2 881 2 094 2 187 2 280 2 373 11 815


V. Қорытынды қолма
-қол

ақша


2 881 4 975 7 162 9 442 11 815

6.3 Жобаның инвестициялық көрсеткіштері


Дисконт мөлшерлемесі r 10%
Таза келтірілген құн NPV (мың теңге) 7 161,47
IRR Ішкі табыстылық нормасы (%) 44%
PI кірістілік индексі 1,99
Өтеу мерзімі (жылдар) 2
Дисконтталған өтеу мерзімі (жылдар) 3
Осы құжатта берілген ақпараттың дұрыстығын растаймын.
Мен несиенің шарттарымен танысып шықтым жəне олармен келісемін.
Мен жалған ақпарат беру несие беруден бас тартуға əкелетінін түсінемін.


Достарыңызбен бөлісу:
1   ...   4   5   6   7   8   9   10   11   ...   16




©dereksiz.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет