Модуль «Кіріспе. Табысты кəсіпкердің бизнес-ойлауын жəне дағдыларын дамыту» КƏсіпкердің бизнес-ойлау негіздері «Сіз өзіңізді салыстыру керек жалғыз адам -өткен өміріңіздегі өзіңіз
жүктеу/скачать 220.21 Kb.
|
| Сипаттамасы
Тәуекелдерді бағалау - кез келген бизнес-жоспарда өте маңызды бөлім. Бизнес-жоспарды әзірлеу кезінде көптеген адамдар бұл кезеңді жіберіп алады. Ешкім жамандық туралы ойлағысы келмейді. Бұл үшін тәуекелдерді бағалау сияқты процедура қажет. Сіздің бизнесіңізде қандай қауіптер бар екенін түсінген кезде, олардың пайда болу ықтималдығын азайтуға болады. Бизнесті аша отырып, сіз кез-келген жағдайда кем дегенде ақша мен уақытты тәуекел етесіз. Сондықтан тәуекелдер мәселесіне үлкен жауапкершілікпен қарау керек. Тәуекелдер есептеледі, ойластырылады және талданады. Ол үшін бүкіл процесті зерттеу керек. Бизнесті ойланбастан және есептемей құруға болмайды. Барлық технологияны, сен қалай өндіретініңді және ол үшін не талап етілетінін, сен қандай сәттерге тап болатыныңды түсіну керек. Сақтандыру компаниялары көп. Сақтандыру туралы қазақстандық порталға кіріңіз, онда сақтандыру компанияларының тізімін, байланыстарын таба аласыз, сондай-ақ осы тақырып бойынша барлығын біле аласыз. No4 тəуекел. Бизнестің бəсекеге қабілеттілігінің төмендеуі Шығындарды азайту үшін өндіріс көлемін қате есептегенде тəуекел туындауы мүмкін. Мысалы, сіз тым көп өнім шығарсаңыз жəне ол қоймада қалады. Немесе сіз тым аз тауар өндіресіз, ал жалақы төлеу керек қызметкерлер тым көп. Бұл тəуекелді болдырмау үшін мамандардың көмегімен сауатты есептеулер жүргізу керек. Тоқаштарды белгілі бір жолмен пісіретінін айттыңыз делік. Сіз жабдықты сатып алдыңыз, бірақ барлық тəуекелдерді есептеген жоқсыз. Сіз бұл жабдықпен өнімнің бір түрін ғана жасауға болатынын есептеген жоқсыз. Егер сіз қандай да бір ингредиенттері бар тоқаштарды алғыңыз келсе - мұны көкнəр тұқымымен немесе осы жабдықтағы кептеліспен жасай алмайсыз немесе өндіріс процесінің өзін өзгертуіңіз керек. Егер сіз ассортиментті көбейтуді немесе өнімдеріңізді өзгертуді жоспарласаңыз, онда сізге əмбебап пеш қажет. Сол сияқты, сізге қандай жабдық қажет болатынын болжау керек. Сіз бүкіл процесті қарастырмаған шығарсыз. Сіз қалай пісіретініңізді ойладыңыз, бірақ желдету қажет екенін ескермедіңіз. No5 тəуекел. Брендке деген сенімді жоғалту Бұл тəуекел өнімнің сапасы нашарлаған кезде жүзеге асырылады, тұтынушы сіздің өніміңізді уландырады немесе бəсекелестер сізге қарсы ақпараттық соғыс жүргізеді. Бұл қатердің алдын алу үшін өндірісті санитарлық жəне зертханалық бақылауды күшейтуге, сондай-ақ халық тарапынан сіздің тауарыңыз туралы жағымсыз пікірлерге дер кезінде жауап беруге болады. No 6 тəуекел. Кадрларды тарту Сізде мансаптық ынталандырулар жəне мотивацияның басқа түрлері болмаған жағдайда, кəсіпорындағы психологиялық ахуал нашар жəне жалақы өспеген жағдайда қызметкерлеріңіз бəсекелеске баруы мүмкін. Егер сізде бонустар, дипломдар, үздік қызметкер атағы жəне мүмкін əлеуметтік пакет сияқты қызметкерлерді ынталандыру болса, тəуекелден аулақ болуға болады. Мысалы, компания шипажайда емделу ақысын төлей алады. No 7 тəуекел. Бəсекелестердің заңсыз күрес əдістері Кəсіпорындағы қауіпсіздікке көбірек көңіл бөліңіз. Дабыл, бейнебақылау, күзет орнатыңыз. Сонда адал емес бəсекелестер ластанған өнімдерді шеберханаңызға лақтыруы немесе сізге басқа жолмен зиян келтіру ықтималдығы аз болады. Сонымен қатар, бəсекелестеріңізбен достасыңыз. Олармен келіссөздер жүргізіңіз, кейде бір-бірімен соғысқаннан гөрі келісу оңайырақ. No8 тəуекел. Форс-мажор. Бұл болжау жəне есептеу қиын тəуекелдер. Мысалы, табиғи апаттар, ауа-райы жағдайлары, саяси жағдай, валюта бағамы. Менің тəжірибемде Ақмола облысындағы кəсіпкер жол бойындағы сервисті салып, оған ақша салды, содан кейін Астана – Петропавл басқа жолын салуды бастады жəне жол басқа маршрут бойынша кетті. Шын мəнінде, кəсіпкер осы бизнеске салған ақшаны қайтарған жоқ. Жаңалықтарды қадағалаңыз, қауесеттерді тексеріңіз. Бұл тəуекелдерді азайтуға көмектеседі. Мысалы, сіз ірі қара мал өсірумен айналысасыз жəне біреуден жақында күрт салқындау жəне боран болатынын естідіңіз, бірақ қазіргі уақытта күн мен оң температура жарқырап тұрса да, сіздің малыңыз мал қорасынан 50 км қашықтықта жайылымда серуендейді. Ауа-райы сайттарындағы ақпаратты, мысалы, Gismeteo-ны тексерген дұрыс. Егер ол расталса, малды тез арада базаға апарыңыз. Осылайша сіз өз табыныңызды сақтай аласыз. Бизнес-жоспардағы барлық тəуекелдерді талдай отырып, сіз өз жұмысыңызды едəуір жеңілдетесіз, өйткені сіз өзіңіздің бизнесіңіздің қандай қауіп-қатерлерді жəне олармен қалай күресуге болатындығын білесіз. Барлық қауіптерді тоқтату мүмкін болмаса да, оларды азайтуға болады. Сіз бастауыш кәсіпкерсіз және өзіңіз үшін қызмет саласын анықтадыңыз. Бизнесті неден бастауыңыз қажет? Маркетологтар нарықты зерттеуден деп жауап береді. Дәлірек айтқанда, екі негізгі нәрсені – мақсатты аудитория мен бәсекелестерді зерттеуден. Сізге маркетингтік зерттеу күрделі және қымбат нәрсе және сіз оны мамандардың көмегінсіз жасай алмайтын сияқтысыз ба? Олай емес. Нарықты зерттеу және клиентке не қажет екенін түсіну үшін сіз көп уақыт пен қаражатсыз өзіңіз жасай аласыз. Бүгін біздің сабағымыз маркетингтік зерттеулерге арналған. МАРКЕТИНГ ДЕГЕН НЕ? Маркетинг - бұл серіктестер мен клиенттердің др және обр мен удер жани е; Маркетинг - сізге не қажет екенін түсінуге көмектеседіклиентке және оған әдемі қаптамада беріңіз,оған ыңғайлы жерде, оған ыңғайлы бағамен; Маркетинг - бәрі де, бәрі де маркетинг; Маркетинг - бұл тұтынушы ( қанағаттандырылған қажеттіліктер) және компания (пайда) жеңіп алған кезде, философия мен бизнес. Маркетингтік зерттеулер – бұл нарықтық тенденцияларды анықтауға, сатып алушылар мен бәсекелестердің қалауы мен мінез-құлқын түсінуге бағытталған зерттеу нысаны. Барлық алуан маркетингтік зерттеулер ретінде жіктелуі мүмкін: • нарықты зерттеу-жынысы, жасы, орташа табысы, әлеуметтік шығу тегі, кәсібі және басқа факторлары бойынша оның мөлшері мен саралануын анықтау; • сатуды зерттеу-өткізу көлемі ұқсас аудандарды анықтау, олардың айырмашылықтарын зерттеу, сауданы ынталандыру және дамыту тәсілдерін бағалау; • тауардың тұтынушылық қасиеттерін зерттеу - өз тауарының қасиеттерін талдау, оны бәсекелестердің тауарларымен салыстыру, күшті және әлсіз жақтарын анықтау; • қолданыстағы тауарларды тұтынудың жаңа тәсілдерін іздеу; • жаңаларын құруды жоспарлаусондай-ақ оны сату шарттарының өзгеруі (мысалы, жаңа қаптаманың көмегімен); • жарнаманы зерттеу-жарнама тиімділігі мен оларды тарату құралдарын анықтау, жарнама стратегиясының тиімділігін талдау; • экономикалық талдау-сату бағасы меналынған пайда, өнімді шығару шығындары және оның көлемі және т.б. зерттеулер. МАРКЕТИНГТІК ЗЕРТТЕУ ДЕГЕНІМІЗ НЕ ? Маркетингтік зерттеулерді ұйымдастыру Маркетингтік зерттеулерді ұйымдастыру
Жұмыстың сипаты бойынша маркетингтік зерттеулер болуы мүмкін: • эпизодтық (бір реттік); • тұрақты. Маркетингтік зерттеулерді ұйымдастыру Өткізу орны бойынша маркетингтік зерттеулер: • Далалық-табиғи жағдайда, тікелей объектіде өткізілетін (тестингтер, сауалнамалар); • Кабинеттік — қолда бар есептік құжаттама негізінде объектіден алыста өткізілетін (қорлар деңгейі, өндіріс көлемі, тасымалдау шығыстары, жалақы, кадрлардың тұрақтамауы, баланстық есептілік деректері, тапсырыстар мөлшері, жекелеген тауарлардың құны және т.б.). Зерттеулер жүргізу Зерттеулер жүргізу маркетингтік зерттеудің бірінші кезеңінде ақпарат
Сіз бастауыш кəсіпкерсіз жəне қызмет саласын анықтадыңыз. Неден бизнесті бастау керек? Маркетологтар нарықты зерттеуден айтады. Дəлірек айтқанда, екі негізгі нəрсені – мақсатты аудитория мен бəсекелестерді зерттеуден. Сізге маркетингтік зерттеу күрделі жəне қымбат нəрсе деп ойлайсыз ба, сіз мамандардың көмегінсіз жасай алмайсыз ба? Олай емес. Нарықты зерттеу жəне клиентке не қажет екенін түсіну үшін сіз көп уақыт пен қаражатсыз өзіңіз жасай аласыз. Бүгін біздің сабағымыз маркетингтік зерттеулерге арналған. Маркетингтік зерттеу - бұл нарықтық тенденцияларды анықтауға, сатып алушылар мен бəсекелестердің қалауы мен мінез-құлқын түсінуге бағытталған зерттеу нысаны. Барлық алуан маркетингтік зерттеулер ретінде жіктелуі мүмкін: • нарықты зерттеу-жынысы, жасы, орташа табысы, əлеуметтік шығу тегі, кəсібі жəне басқа факторлары бойынша оның мөлшері мен саралануын анықтау; • өткізуді зерттеу-өткізу көлемі ұқсас аудандарды анықтау, олардың айырмашылықтарын зерттеу, сауданы ынталандыру жəне дамыту тəсілдерін бағалау; •тауардың тұтынушылық қасиеттерін зерттеу - өз тауарының қасиеттерін талдау, оны бəсекелестердің тауарларымен салыстыру, күшті жəне əлсіз жақтарын анықтау; бар тауарларды тұтынудың жаңа тəсілдерін іздеу; жаңа тауарларды құруды жоспарлау, сондай-ақ оны сату жағдайларын өзгерту (мысалы, жаңа қаптаманың көмегімен); •жарнаманы зерттеу-жарнамалардың жəне оларды тарату құралдарының тиімділігін анықтау, жарнама стратегиясының тиімділігін талдау; • экономикалық талдау-сату бағасы мен алынған пайда, тауарды шығару шығындары мен оның көлемі жəне т.б. арасындағы қатынасты анықтау. Зерттеудің жалпы мақсаты - экономикалық қызметтің сəттілігіне əсер ететін факторларды анықтау жəне оларды оңтайландыру жолдарын анықтау. Маркетингтік зерттеулерді ұйымдастыру Ұйымдастыру əдісі бойынша маркетингтік зерттеулер бөлінеді: • жеке зерттеу бөлімдерімен өткізілетін • үшінші тараптың мамандандырылған фирмалары өткізеді Бірінші жағдайда зерттеу құны төмен болады, ал құпиялылық жоғары болады (бастамашылар шеңбері тар жəне олардың барлығы Тапсырыс беруші компаниямен байланысты). Үлкен артықшылығы-аудиторлар зерттелетін жүйенің ішкі механизмдері мен технологияның ерекшеліктері туралы жақсы біледі. Алайда, бұл жерде зерттеушілердің адалдығы мен адалдығы үлкен рөл атқарады, өйткені көптеген жағдайларда олар анықтаған нақты көрініс қазіргі басшылыққа жағымсыз болуы мүмкін. Екінші жағдайда, талдаудың Жоғары сапасы қамтамасыз етіледі, өйткені ақпарат жинау жəне оны өңдеуді тұрақты негізде айналысатын, мамандандырылған білімі жəне байланысты салаларда зерттеу тəжірибесі бар мамандар жүргізеді. Сонымен қатар, бұл мамандар Тапсырыс берушімен ешқандай байланысы жоқ болғандықтан, олар бейтарап жəне басшылықтан тəуелсіз болады - бұл жағдайда жағымсыз болжамды жасыруға немесе басшыларға жағымды есеп жасауға негіз жоқ. Бірақ бұл тəсілмен зерттеушілер терең білімге ие болмауы мүмкін: зерттелетін өнімнің не екенін, оны қалай орналастыру жəне сату керектігін түсінбеу. Сондай-ақ, зерттеуге қатысатын үшінші тұлғалардың көптігіне байланысты олар алған ақпараттың ағып кету ықтималдығы артады. Жұмыстың сипаты бойынша маркетингтік зерттеулер болуы мүмкін: • эпизодтық (бір реттік) • тұрақты Эпизодтық зерттеулерде олардың нəтижесі жүйенің ағымдағы жағдайы туралы мəліметтер (кəсіпорын, сауда желісі...) жəне оны жақсарту бойынша ұсыныстар болып табылады. Осы нəтижелерді бергеннен кейін зерттеушілер басқа жұмыс түрлеріне ауысады. Тұрақты жұмыс кезінде зерттеушілер өз ұсыныстарын бергеннен кейін жүйенің күйін бақылауды жалғастырады. Бұл жағдайда олар өз ұсыныстарының орындалуын бақылайды, зерттелетін жүйенің өзгеру тенденцияларын бақылайды жəне қажет болған жағдайда түзетуші түзетулер енгізеді. Өткізу орны бойынша маркетингтік зерттеулер: • өрістік -табиғи жағдайда, тікелей объектіде өткізілетін (тестингтер, сауалнамалар) ; • кабинеттік — қолда бар есептік құжаттама негізінде объектіден алыста өткізілетін (қорлар деңгейі, өндіріс көлемі, тасымалдау шығыстары, жалақы, кадрлардың тұрақтамауы, баланстық есептілік деректері, тапсырыстар мөлшері, жекелеген тауарлардың құны жəне т.б.). Зерттеулер жүргізу Маркетингтік зерттеудің бірінші кезеңінде ақпарат жиналады. Құралдар ретінде пайдаланылуы мүмкін: • сауалнама — нысаналы топ өкілдерімен тікелей байланыста; • бақылау-зерттеу объектісімен тікелей байланыссыз деректерді алу; • эксперимент-зерттелетін жүйенің бір немесе бірнеше негізгі параметрлерін өзгерту жəне осы өзгерістердің объектіге əсерін бекіту; • имитациялық моделдеу-зерттеу объектісінің математикалық моделін құру жəне оның негізінде жүйенің жұмыс нəтижесіне əсер ететін факторларды анықтау; • сараптамалық бағалау əдісі-мамандардан (сарапшылардан) сұрау жəне олардың пікірлерін талдау. Осы кезеңде алынған бастапқы деректер Жалпы ғылыми əдістер мен статистикалық талдау құралдарын, қызмет көрсету теориясын жəне білімнің басқа салаларын (логика, математика, психология, əлеуметтану) қолдана отырып жалпыланады жəне талданады. жүктеу/скачать 220.21 Kb. Достарыңызбен бөлісу:
|