Монография / Аида Сағынтаева, Әсел Қамбатырова, Лаура Қарабасова
жүктеу/скачать 2.17 Mb. Pdf көрінісі
|
| Толық ақпараттандырылу
толық ақпараттандырылған келісімді білдіреді, дегенмен іс жүзінде зерттеушілердің адамдарға ақпаратты толық (мысалы, статистикалық дерек- терді өңдеу) жеткізуге мүмкіндігі бола бермейді. Түсіністік Түсіністік қатысушылардың зерттеу үдерісінің күрделілігі- не, қауіптілігіне қарамастан оның мәнін толық түсінулерін танытады. Зерттеудің әлеуетті қатысушылары өздері қаты- сатын зерттеу жұмысын толық түсінуі үшін түрлі шарттар- ды қамтамасыз етуі қажет деген ұсыныстар бар. Мәселен, зерттеуші қандай да бір қиын жағдайға немесе зерттеу мақ- сатына байланысты зерттеу жобасына тек жоғары білімді адамдарды ғана тарта алады. Зерттеудің мақсатын, орын алатын тәуекелдерін және әдіс-тәсілдерін түсіндіру кезінде зерттеуші кеңесшілердің көмегіне жүгінеді немесе зерттеуді жобалауда оған қатысуға деген сұраныс пен шешім қабыл- даудың арасындағы уақыт аралығын қарастыра алады. 7.2-кесте Ақпаратты келісімнің төрт элементі (Cohen et al., 2011, 78-б.) 171 Назарбаев Университеті Жоғары білім беру мектебі Ақпаратты келісімнің негізгі мақсаты – жеке тұлғаны алдағы зерттеумен таныстыру үшін барлық мүмкіндіктерді қарастыру, оның ішінде зерттеу туралы барлық ақпаратты зерделеуге жеткілік- ті уақыт беру. Зерттеуші жеке тұлғадан зерттеуге қатысу жөніндегі өтінішіне байланысты «ақпаратты келісім» емес, «ақпараттан бас тарту» алуы мүмкін екенін, яғни зерттеу жұмысының тигізуі мүм- кін зияны жайында алдыңғы зерттеулерден оқып-танысқан адам- ның зерттеу жұмысына қатысудан бас тартуы мүмкін екенін есте ұстауы қажет (Cohen et al., 2011, 78-б.). Жоғарыда талқыланған әдеп принциптерінің негізінде (7.1.1 және 7.1.2-бөлімшелерді қа- раңыз) жеке тұлға зерттеу басталғаннан кейін де одан қатысудан бас тартуға немесе зерттеу жұмысынан шығуға құқылы. 8-тарауда сапалық зерттеуді ұйымдастырудың мысалдарын келтіру арқылы ақпаратты келісімнің құрылымын толығырақ қарастырамыз. жүктеу/скачать 2.17 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
|