КІРІСПЕ 6
тарау. КƏСІПОРЫНДА ШЫҒЫНДАРДЫ БАСҚАРУДЫҢ ТЕОРИЯЛЫҚ НЕГІЗДЕРІ 9
Шығындар мəні, шығындарды басқарудың мақсаты
жəне міндеттері 9
Шығындарды басқару функциялары 12
Шығындарды басқару қағидалары 15
Бақылау сұрақтары жəне тапсырмалар 17
тарау. ӨНДІРІС ШЫҒЫНДАРЫНЫҢ ЖІКТЕЛУІ 18
Өндіріс шығындары мен өнімнің өзіндік құны.
Өнімнің өзіндік құнының мəні, түрі 18
Өнімді өндіру жəне өткізу шығындарының жіктелуінің
негізгі белгілері жəне түрлері 21
Экономикалық элементтері бойынша шығындарды
топтастыру негіздемелері мен мазмұны 23
Калькуляциялық баптар бойынша шығындар топтамасының мақсаты мен мазмұны 25
Бақылау сұрақтары жəне тапсырмалар 28
тарау. ӨНДІРІС ШЫҒЫНДАРЫН ЖОСПАРЛАУ
ЖƏНЕ БЮДЖЕТТЕУ 30
Шығындарды жоспарлау міндеттері мен түрлері 30
Шығындарды жоспарлау əдістері 32
Шығындарды басқару жүйесіндегі бюджеттеудің мəні 37
Бюджет түрі жəне бюджетті құру əдістері 41
Бақылау сұрақтары жəне тапсырмалар 46
тарау. ӨНІМНІҢ ЭКОНОМИКАЛЫҚ ӨМІРЛІК ЦИКЛІНІҢ КЕЗЕҢДЕРІ БОЙЫНША ШЫҒЫНДАРДЫ ҚАЛЫПТАСТЫРУ 47
Өнімнің өмірлік циклінің құрылымы мен параметрлері арасындағы байланыс 47
Өнімнің өмірлік циклі кезеңдері бойынша шығындардың
құрамы 50
Өнімнің өмірлік циклі кезеңдері бойынша шығындарды
анықтау жəне нормалау 52
Бақылау сұрақтары жəне тапсырмалар 56
тарау. МАРКЕТИНГТІК ШЫҒЫНДАРДЫҢ ҚАЛЫПТАСУЫ 57
Кəсіпорынның маркетингтік қызметіндегі шығындардың ерекшеліктері 57
Кəсіпорынның маркетингтік шығындарының құрамы 61
Кəсіпорынның маркетингтік қызметі шығындарының
деңгейіне əсер ететін факторлар 72
Маркетингтік қызметіндегі шығындардың мөлшерін
жəне мақсаттылығын анықтау 82
Бақылау сұрақтары жəне тапсырмалар 87
тарау. САПА ШЫҒЫНДАРЫ ЖƏНЕ САПАНЫ ҚАМТАМАСЫЗ ЕТУ АЯСЫНДА ФУНКЦИОНАЛДЫҚ-ҚҰНДЫҚ
ТАЛДАУ (ФҚТ) 88
Сапа шығындарының түсінігі жəне олардың жіктелуі 88
Функционалдық-құндық талдау (ФҚТ) мəні жəне пайда
болу тарихы 92
Функционалдық-құндық талдауды (ФҚТ) жүргізу тізбегі 97
Бақылау сұрақтары жəне тапсырмалар 101
тарау. ҚОРЛАРДЫ БАСҚАРУ КЕЗІНДЕ ШЫҒЫНДАРДЫ ОҢТАЙЛАНДЫРУ 104
Кəсіпорын қорларының түрі 104
Материалдық-өндірістік қорларды есепке алу жəне
бағалау əдістері 108
Материалдық-өндірістік қорларды тиімді басқару 112
Шығындарды төмендету кезінде логистиканың рөлі.
Қорларды басқарудың халықаралық тəжірибесі 115
Тапсырыстың үнемді мөлшерін анықтау 118
Бақылау сұрақтары жəне тапсырмалар 121
тарау. ӨНДІРІСТЕГІ ШЫҒЫНДАР ЕСЕБІ НЕГІЗІНДЕ ШЫҒЫНДАРДЫ БАСҚАРУ 122
Бухгалтерлік (қаржылық) жəне басқару (өндірістік)
есебінің салыстырмалы сипаттамасы 122
Шығындардың басқарушылық (өндірістік) есебінің
мəні мен жүйесі 126
Жанама (жалпышаруашылық жəне жалпыөндірістік)
шығындарды бөлу 128
Бақылау сұрақтары жəне тапсырмалар 132
тарау. ШЫҒЫНДАРДЫ БАСҚАРУ ЖҮЙЕСІНДЕГІ КАЛЬКУЛЯЦИЯЛАУ 133
Өнімнің өзіндік құнын қальқуляциялау мəні жəне əдістері 133
Объект бойынша калькуляциялау əдістерінің сипаттамасы 136
Нақты жəне нормативтік өзіндік құнның шығындарын есепке
алу əдістерінің сипаттамасы. Стандарт-костинг жүйесі 142
Толық өзіндік құнды (абсопшен-костинг) жəне толық емес
өзіндік құнды (директ-костинг) калькуляциялау 145
Өзіндік құнды мақсатты басқару. Таргет-костинг жəне
кайдзен-костинг. 150
Бақылау сұрақтары жəне тапсырмалар 152
тарау. ШЫҒЫНДАРДЫ ТАЛДАУ 153
Кəсіпорынның шығындарын талдау мəні мен мазмұны 153
Экономикалық элементтер бойынша шығындарды талдау 155
Калькуляция баптары бойынша өнімнің (жұмыстың,
қызмет көрсетудің) өзіндік құнын талдау 158
Өнімнің (жұмыстың, қызмет көрсетудің) 1 теңгесіне
шаққандағы шығындарды талдау 161
Бақылау сұрақтары жəне тапсырмалар 164
тарау. ШЫҒЫНСЫЗДЫҚТЫ ТАЛДАУ 165
Шығынсыздықты талдау мəні. «Шығын – өндіріс
көлемі – пайда» өзара байланысты талдау шарттары 165
Шығынсыздық нүктесі жəне оны есептеу əдістемесі 167
Операциялық тұтқаның мəні 174
Бақылау сұрақтары жəне тапсырмалар 177
тарау. ШЫҒЫНДАРДЫ СТРАТЕГИЯЛЫҚ БАСҚАРУ 178
Шығындарды стратегиялық басқару мəні мен ерекщеліктері 178
Құндылықтар тізбегінің тұжырымдамасы жəне оны қолдану 182
Стратегиялық позициялау тұжырымдамасы 185
Шығындарды құрайтын факторлар тұжырымдамасы 190
Бақылау сұрақтары жəне тапсырмалар 194
БИБЛИОГРАФИЯЛЫҚ ТІЗІМ 195