Класификациясы:
1)Біріншілік вирусты
а) Арбовирусты маусымдық: көктем-жаздық (кенелік, шотландық), жаз-күздік энцефалиттер (масалық, американдық Сент-Луис, австралиялық Муррея, жылқы энцефаломиелиті);
б) Маусымы толық анықталмаған біріншілік вирустық (Коксаки және ЕСНО) энцефалит (герпес және тұмау вирустарынан, құтыру ауруынан болатын энцефалиттер)
2)Екіншілік вирусы
Параинфекциялық энцефалиттер мен энцефаломиелиттер (қызылша, шешек, қызамықтанболатын эцефалиттер т.б.)
Вакцинациялық энцефалиттер мен энцефаломиелиттер
Миелинсіздіретін энцефалиттер (лейко және панэнцефалит, шашыранды склероздың балаларда кездесетін түрлері)
Ревматизм және басқа коллагенездерден болатын энцефалиттер
Туберкулостатикалық энцефалиттер
3)Микробтық және рикециялық
Біріншілік энцефалиттер (нерв жүйесінің сифилисі, бөртпе сүзектен болатын энцефалит).
Екіншілік энцефалиттер (стафилококктық, стрептококктық, маляриялық, токсоплазмоздық т.б.)
Клиника: конвульсиялар, паралич, сөйлеу және қозғалыстарды үйлестіру қиындықтары, сондай-ақ психикалық бұзылулар. Кейбір науқастарда сананың нашарлауы, ұйқысыздық, кеңістік пен уақытта бағдардың бұзылуы, ойлау мен есте сақтау проблемалары байқалады.
Емі: Патогенетикалық терапия бірнеше бағытты қамтиды:
сусыздандыру және церебральды ісінумен күресу (маннитол 10-20% ерітінді ішілік 1–1,5 г/кг; фуросемид ішілік немесе бұлшықет ішіне 20-40 мг; ацетазоламид);
десенсибилизация (хлоропирамин, клемастин, дифенгидрамин);
гормоналды терапия – сусыздандыратын, қабынуға қарсы, десенсибилизациялаушы әсерге ие, сонымен қатар бүйрек үсті безінің қыртысын функционалдық сарқылудан қорғайды (преднизолон 10 мг/кг/тәу, 4-5 күн ішінде импульстік терапияны қолдана отырып; дексаметазон көктамыр ішіне немесе бұлшықет ішіне 16 мг/тәу. әр 6 сағат сайын 4 мг);
микроциркуляцияны жақсарту (к/і изотоникалық декстран ерітіндісі);
антигипоксанттар (этилметилгидроксипиридин сукцинаты және т.б.);
гомеостазды және су-электролиттік тепе-теңдікті сақтау (парентеральды және энтеральды тамақтану, декстроза, декстран, калий хлориді);
ангиопротекторлар (гексобендин + этамиван + этофиллин, винпоцетин, пентоксифиллин және т.б.);
жүрек-қан тамырлары бұзылыстарын емдеу (жүрек гликозидтері, вазопрессорлар, камфора, сульфокамфокаин, глюкокортикоидтар);
тыныс алуды қалыпқа келтіру (тыныс алу жолдарының өткізгіштігін сақтау, гипербарикалық оксигенация, оттегімен емдеу, қажет болған жағдайда, трахеостомия немесе интубация, механикалық желдету);
мидың метаболизмін қалпына келтіру (витаминдер, малдың ми қыртысының полипептидтері, пирацетам және т.б.);
қабынуға қарсы препараттар (салицилаттар, ибупрофен және т.б.)
Этиотропты терапия
Вирустық энцефалиттің этиотропты терапиясы вирусқа қарсы препараттарды - вирустың репликациясын тежейтін нуклеазаларды қолдануды қамтиды. Интерферон альфа-2, ауыр жағдайларда рибавиринмен бірге тағайындалады. РНҚ және ДНҚ вирустық энцефалит үшін тилоронды қолдану тиімді. Кортикостероидтар (метилпреднизолон) тамыр ішіне 10 мг/кг дейін импульстік терапияны қолдану арқылы 3 күн бойы қолданылады.
Профилактика: Мүмкіндігінше кене және маса энцефалитімен жұқтырудың алдын алатын профилактикалық шаралар ықтимал инфекция аймақтарында тұратын және/немесе жұмыс істейтін адамдарды профилактикалық егу болып табылады. Кене энцефалитіне қарсы стандартты егу 3 вакцинаны қамтиды және 3 жыл бойы тұрақты иммунитетті қамтамасыз етеді.
Жүйке жүйесінің дамуының ақауларының себептері.
Жүктілік кезеңінде вальпроаттарды қолдану және аналарда фолий қышқылының жетіспеушілігі, гипоксин, сәулелік энергия, ішімдік (хинин, гидантоин және басқалар), дәрілік препараттар, коксак, цитомегалиялық вирустардың әсері деп болжалданып, қарапайым герпес, адамның иммундық тапшылығы дәл белгіленген қызылша вирусы нақты экзогендік факторлар болады. Гендік мутациялардың да анық маңызы бар: хромосомалық ауруларда ақаулардың көпшілгі дерлік ереже сияқты кездеседі. Ақаудың дамуы алғашқы феталды қоса, барлық эмбироналдық кезең ағымындағы зақымданған агенттің ықпалына байланысты. Ақаудың ең ауыр түрлері жүйке түтігінің пайда болу барысында болған зақымданудан туындайды (жатырішілік өмірінің 3-4 аптасында).
Гидроцефалия: классификация, клиника, диагностика, емі.
Гидроцефалия (мишемен) — бас суйек куысында ми-жұлын сұйықтығы көлемінің көбеюі.
Туа біткен және жүре пайда болған болып бөлінеді:
Жүре пайда болған: 1) жұқпалы (хабарлама гидроцефалиясының ең көп тараған себебі);
2) постгеморрагиялық (коммуникациялық гидроцефалияның екінші жиі кездесетін себебі):
3) субарахноидальды қан кетуден кейін
4) қарыншаішілік қан кетуден кейін (мұндай науқастардың 20-50% үдемелі гидроцефалия дамиды);
5) көлемді бассүйекішілік процестер кезінде қайталама:
6) ісік емес (артериовеналық ақаулар, кисталар)
7) ісік (ми-жұлын сұйықтығы өзекшелерінің бітелуі нәтижесінде – мишықтың, төртбұрышты цистернаның ісіктері. III немесе бүйірлік қарыншаның ісіктері;
8) жұлын-ми сұйықтығының артық өндірілуі нәтижесінде – плексус папилломалары, өрім карциномасы, плексус менингиомасы
9) жұлын ісіктерімен біріктірілген
10) операциядан кейінгі (шамамен 20% балалардың артқы бас сүйек шұңқырының ісіктерін алып тастағаннан кейін шунтты хирургиялық араласуды қажет етеді).
Достарыңызбен бөлісу: |