Берілген басқару объектінің құрамы, әдістері және жағдайлары

Visual Basic-тегі Data объектісінің, басқа элементтер сияқты, стандарттық құрамдары, әдістер және жағдайлары болады. Мәліметтермен жұмыс істеуге арналған олардың бүтін қатарлар құрамдары, әдістері және жағдайлары болады. Яғни, оларды төмен жақта қарастырамыз.

Құрамдары: BOFAction

Егер BOF (beginning of file - файлдың басы) құрамдары True жинағында орнатылған болса, онда BOFAction кұрамдары Data объектісінің әрекеттерін анықтайды.

Синтаксисі: datal .BOFaction=value.

Value қасиеті екі альтернативтен алынуы мүмкін: MoveFirst или BOF.

Data объектісін құру кезінде BOFAction құрамы MoveFirst құрамы сияқты орнатылады. BOFAction қүрамын data l объектісімен басқару арқылы келесі түрлермен орнатуға болады:

data l .BOFaction= vbBOFActionMoveFirst, немесе

data l.BOFaction= vbBOFActionBOF. BOFAction құрамын орнату келесі кестеде көрсетілген Кесте 6.

Орнатылуы	Константа	Мағынасы
MoveFirst	vbBOFActionMoveFirst	0
ibof	vbBOFActionBOF	1

Кесте 6. BOFAction құрамын орнату

Connect: Data объектісінің құрамымен ашылатын, Connect құрылымы мәлімет базасының түрін анықтайды. Microsoft Access форматында мәлімет базасы ашылады.

Синтаксис: data 1. connect = string. Connect қүрылымының орнатылуы келесі кестеде көрсетілген Кесте 7.

Мәлімет базасының түрлері	Анықтамасы
MS Access	n . it 7
dBASE x	"dBASE x;"
Paradox x.x	"Paradox x.x;"
FoxPro x.x	"FoxPro x.x;"
Excel x.O	і "Excel x.O;"
Lotus WKx	"Lotus WKx;"
Text	"Text;"
Btrieve	"Btrieve;"
ODBC	"ODBC; DATA BASE-default data base; UlD=user; PWD=password; D SN=datasourcename; OGINTIMEOUT-seconds"

Кесте 7. Connect қүрылымының орнатылу

Connect құрылымын режимдік қолдану барысында келесі әрекеттер арқылы орындалады:

Data1.connect- "dBASE IV;" немесе

datal.connect- " FoxPro 3.0;". Database

Database құрылымы режимдік қолдану барысында Database объектісіне жіберу тәсілін қолданады, яғни ол Data объектісімен құрылады.

Синтаксисі: Set databaseobject = datal.Database.

Data объектісі Database объектісін DatabaseName, Exclusive, ReadOnly және Connect қүрылымдары арқылы құрады. Database құрылымының құрылымдары және әдістері болғандықтан, оны қосымшаларда қолдануға болады. Мысалы, Close немесе Execute әдістерін қолдануға болады.

DatabaseName

DatabaseName құрылымын қолдану мәліметтің негізін Data объектісі үшін алуға немесе орнатуға, сондай - ақ оның атын және орналасу жерін көрсетеді.

Синтаксисі: datal .DatabaseName=string.

String жолы MS Access және Btrieve мәлімет база форматындағы файлдың атын және оның ораналасу жерін анықтыйды. Егер файл - серверде орналасқан мәлімет базасы қолданылатын болса, онда қажетті файлға толық жол көсетілуі керек, мысалы:

\\SERVER\DATA\DATABASE.MDB.

DBASE, Paradox және тағы басқа форматтағы мәлімет базаларына string жолы файлға ғана жолды кұру керек. Ал ODBC мәлімет базасына бүл құрылым анықталмайды, өйткені барлық мәлімет базалармен байланысатын қажетті параметрлер Connect қүрылымы арқылы орнатылады. Егер жүмыс барысында DatabaseName құрылымын өзгертсек, онда өзгеріс жасап болған соң Data объектісіндегі Refresh әдісін орындаймыз.¹ Режимдік қолдану барысында DatabaseName құрылымының қолданылуын қарастырайық.Ол үшін:

1. 
   BIBLIO.MDB файлын құруға арналған проектіні ашамыз.
   
2. 
   DatabaseName құрылымы құратын Datal объектісінің құрамын өшіру.
   
3. 
   Форманың жүктелуі туралы келесі кодтарды қосу:
   Private Sub Form_Load()
   

End Sub

Data 1.Databasename - App.Path+"\DBASE\"-bDBName Datal.Refresh

операторалар

Мысалы, Click оқиғасы тышқанды шерткенде пайда болады: Private SUB command 1 Click () Print" жұмыс аяқталды" end End SUB

Форманың қасиеттері

Apperance 0.1- қасиеттің нәтижелері

Бұл қасиет форманың кеңейтілген графикалық түрін өзгертеді

Autorerrow false, true- егер бүл қасиет true деген мәнді алатын болса, онда

форманың бетіне графикалық операторлар арқылы сурет салуға болады.

Backcolor -форманың түсі

Borderstyle - форманың рамкасының түрін орнатады

Caption - формадағы жазуды орнатады.

Clipcontrols true false- екі мәні бар.

Системдік басқарушы элементтерді қосу қоспау қасиеттері

Control Box - формадағы 3 батырманы қосу, қоспау қасиеті.

Drawmode- графикалық оператормен салынатын суреттердің сызықтарының

түрін орнатады..

Drawstyle- графикалық суреттердің стилін орнатады.

Drawwidth -графикалық сызықтың қалыңдығы.

Enabled true false - форманың көрсету, көрсетпеу қасиеті.

Fillcolor - формадағы салынатын графикалық объектілердің түсі.

Fillstyle - түстің стилі

Font - шрифт.

Font Transparent true false - форманың жазуларының жартылай көрінуін

орнатады..

Fore Color - формадағы жазулардың түсі

Has dc true false -системдік параметр.

Height- форманың биіктігі.

Helpconteex ID - осы объектіге байланысты көмекші файлдағы анықтаманың

орналасуы

Icon - форманың иконкасын орнататын қасиет

Key Preview - клавишаның комбинацияларына жауап беру

Left - бұл қасиет көбінесе форманың бетіндегі объектілермен жүмыс істейді.

Нақты атқаратын қызметі объектілердің горизонталь бойындағы координаты.

Link Mode Link topic - арнайы системдік параметрді орнатады.

Max Button -формадағы екінші батырманы көрсету көрсетпеу режимін

орнатады

MDI Child - формадағы бірінші батырманы көрсету көрсетпеу режимін

орнатады.

Min Button - формадағы бірінші батырма.

Mouse Icon - бүл қасиет курсордың түрін орнатады.

Mouse Pointer -стандарттық курсордың түрлерін орнатады.

Oledropmode - системдік параметр

Palette - формаға палитраны орнататын қасиет

Picture - формаға суретті орнату қасиеті

Right to left -қарама қарсы қою

Scale Height Left mode top width - масштабтар

Show Intas kbar - форманы жүйелерінде панель задач - та көрсету, көрсетпеу

режимін орнататын қасиет

Start up Position - фоманың экран бетіндегі орналасатын орны.

Top - вертикаль бойы бойынша координатасы

Visible - форманың визуалды көрінуі көрінбеуі

Whats This Button - төртінші батырманы қосатын қасиет

Width - ширина

Window State - программа қосылған кездегі форманың режимі.

Visual Basic - тің арқасында, соңғы кезде ойыншық саналған Бейсик тілі программалау тілдерінің ең қарапайым және ең күштісі болды. Visual Basic қысқа мерзімде Windows - қа кәсіби деңгейлі интерфейсі бар қолданбалы жасауға мүмкіндік береді, бұл жағдай кәсіби программистердің оны пайдалануын жиілетіп, оның позициясын құрастырушылар бәсекесінде күшейте түседі [20].

Visual Basic программалауда алғашқы қадамдар жасап жүргендер үшін ерекше тартымды, Бірнеше түйінді сөз үйреніп, Windows - та жұмыс істеу дағдылары болса жеткілікті. Қолданбаның сыртқы көрінісін жасау үшін, Paint сияқты дайын объектілерді экранның қажетті орнына жай ғана тасымалдап отыруға болады.

Visual Basic программалау жүйесі Windows - тың барлық офистік қолданбаларына енгізілген, бұл жағдай ақпараттық технологияға ойшыл, шығармашылық тұрғыдан қарауға мүмкіндік береді.

Visual Basic программалау ортасы жасалынып жатқан қосымшаның көзбен шолушы қүрастырушысын, кодын жазбай - ақ, қарапайым графикалық модельдеу құралының көмегімен қалыптастыруға мүмкіндік береді.

Көптеген графикалық объектілерді жекелеген бөлшектерден жасап шығуға болады. Бөлшектерді таңдағанда олардан түрлі объектілер жинау мүмкіндігі өте маңызды екенін есте ұстау қажет. Графикалық редактор ортасында бөлшектерден объект құрастыруға болады, бірақ бұл мақсат үшін Visual Basic өте қолайлы.

Жоба - қолданбалы құрайтын файлдар жиынтығы. Дербес жүмыс істейтін қолданбаны жасау үшін Make Project As командасын пайдалануға болады. Бұл жағдайда ML ехе. Файлы жасалады. Енді бұл файлды Visual Basic - сіз Windows ортасында іске қоса беруге болады [6].

2.4 Data Control - объектісінің түсінігі мен оның маңызы

Бұл объектінің, яғни мәлімет базасымен жұмыс істеуге арналған. Data Control объектісінің көмегімен программалық код қүрусыз-ақ жай объектілер құруға болады. Ал бұл элементті қолдана отырып, өте мықты программалық кешендер, яғни мәлімет базасына арналған элементтер құруға болады (Data Access Objects немесе DAO).

Мәліметті басқару объектісі дегеніміз не?

Мәліметті басқару объектісі дегеніміз - бұл Visual Basic компоненті, яғни әр түрлі файлда сақталатын мәлімет базасына кіру жолы.

Жоғарыда көрсетілгендей, Data объектісін қолдана отырып, біз тез жұмыс істеуге арналған Windows приложенияны программалық код жазбай-ақ құруға болады. Мәлімет базасының программистсіз жұмыс істеуінің негізгі жолдары айта кетсек:

• 
  Мәлімет базасына (connect) қосылу.
  
• 
  Мәлімет базасындағы кестенің ашылуы.
  
• 
  Мәлімет базасының басқару элементімен байланысы формада орналасқан,
  (мысалы, поле редактирования), яғни оның көмегімен мәліметтерді көріп және
  өзгертуге болады.
  
• 
  Жаңа запись қүру, оларды өшіру және мәлімет базасьның мазмұнын жаңарту.
  
• 
  Мәлімет базасын жабу.
  

Сонымен қатар, мәліметтің негізгісі ретінде жай текстік файлдарды (txt өлшем бірлігімен) немесе мәлімет базасын қолдануға болады, сонымен қатар интерфейске кіру жолы бар Open Database Connectivity (ODBC). Мәліметті басқару объектісі Visual Basic 5 пиктограммасы "панели инструментов"- те көрсетілген [16].

Data объектісі тақырыптан және төрт кнопкадан тұрады, олар мәлімет базындағы записьтерді ауыстыруға немесе записьтерді теруге араналған. Тақырып ретінде тексті таңдаған қолайлы, яғни ол мәліметтің негізгі аты және онымен сіз жұмыс істей білуіңіз керек. Тақырып Data объектісінің Caption құрамымен анықталады.

Мәліметті басқару объектісін қолдану үшін, ең негізгі төрт жолды орындау қажет:

1. 
   Панели инструментіндегі Data объектісін таңдап, формаға қойып және керекті өлшемдерін орнату.
   
2. 
   Мәлімет базасының атын анықтау және Data объектісіндегі DatabaseName құрамын орнату.
   
3. 
   Data объектісіндегі RecordSource құрамының негізгі байланысын анықтау.
   
4. 
   Data объектісіндегі RecordsetType құрамындағы записьтердің түрлерін анықтау.
   

Сурет 8. Data объектісі

Data объектісінің кұрамын орнату: Бұл объектіні қосымша жұмыс (design time) кезінде, мәлімет базасының атын мәліметті басқару объектісінің терезесінен (Properties) орнатуға болады. DatabaseName қүрамын таңдаған кезде оң жақ терезеде көп нүктелі "кнопка" пайда болады.

Ал бұл көп нүктелі "кнопка" - ны басқан кезде, DatabaseName файлдарды көру терезесі ашылады, яғни бұл терезенің көмегімен қай мәлімет базасымен жүмыс істеу кректігін таңдауға болады. Егер сіз файлға кірудің толық жолын білетін болсаңыз, онда компьтердің клавиатурасын қолдана отырып, терезеге файлдың атын енгізуге болады Сурет 9.

С
урет 9. Мәліметтер базасын ашу.

Мәлімет базасындағы файлдың атын анықтағаннан кейін, сол терезеде мәліметтің құрамын анықтау керек. Мәлімет базасының қай кестесінен мәліметті any керек екенін Data объектісінің RecordSource кұрамымен анықтай аламыз. Кестенің атын компьютерлік перне арқылы немесе кестенің тізімінен алуға болады, ол терезе оң жақ бағанада орналасқан [20].

Егер мәліметті бірнеше кестеден анықтама үшін алу керек болса, онда запростың структуралық тілдерін қолдануға болады (SQL).

Енді "Запись" - тің жиынтығының түсінігін анықтау керек (Recordset). Мәліметті басқару объектісі тікелей мәлімет базасымен жұмыс істемейді, ол тек компьютер жадысында негізгі аймақты құрады, Data объектісі және мәлімет базасының файлы арасындағы буфер қолданылады. Бұл жады аймағында мәлімет базасындағы ақпарат сақталады. Берілген Recordset объектісі Data объектісінің RecordSource және RecordsetType құрылымымен анықталады. Егер мәліметтің негізі SQL тілінің көмегімен құрылған болса, онда «запись» -тердің жиынтығы мәлімет базасының жолдарынан тұрады. Recordset объектісі (Visual Basic-тің кез-келген басқа объектілері сияқты) нақты құрамдар мен әдістерден құралады. Visual Basic 5 болжамында «запись» - тердің жиынтығының бес түрі көрсетілген. Бірақ бұл түрлердің үшеуі ғана кең таралған: «запись» - тің динамикалық жиынтығы немесе динамикалық «запись»-тің жиынтық түрлері, «запись»-тің жиынтық түрлері және «запись»-тің статистикалық түрлері болып табылады. Олардың қысқаша түсіндірмесі келтірілген Кесте 8.

Мәліметті басқару объектісі динамикалық «запись»-тің жиынтығын қүрайды. «Запись»-тің жиынтығын қолдану өзінің әрекетімен кестені тікелей ашуға ұқсас болып келеді. Сонымен қатар компьютердің жадысында тек қана ағындағы «запись»-тер жүктеледі. Ал оны қолдану барысында, сіз тек қана бір кестемен жұмыс атқара аласыз, ал оны ашу кезінде толығымен кесте ашылады. «Запись» жиынтығының түрлерінің ішіндегі ең иілгіші болып динамикалық «запись» жиынтығы болып табылады. «Запись» жиынтығының динамикалық «запись» түрі мәлімет базасында ақпараттық сілтеме қатарларын құрады, яғни олар мәлімет базасындағы әр жолдың кілттік «поле»-ларын анықтайды.Бұл кілттердің көмегімен мәліметтердің жүктелуін тездетеді және қолданушылардың ортасында желілермен жүмыс ауыртпалығын төмендетеді. «Поле» Memo және OLE-объектіліерін қүрайтын «поле»-лар құрамын қолданғанша, олар жүктелмейді, мысалы, оларды экран бетіне шығару. Ал «поле» Memo және OLE-объектіліерін құрайтын динамикалық «запись», кестелермен және үлкен кестелермен жұмыс істеуге мүмкіндік береді [5].

Динамикалық «запись» жиынтығының кемшілігі индекстерді дүрыс қолданбауы. Әрбір динамикалық «запись»-тің жиынтығын өзгерту кезінде, оны қайтадан құру қажет. Кестелік және динамикалық жиынтыққа қарағанда, статистикалық «запись» жиынтығын қолдану барысында мәлімет базасындағы ( RecordSource Data объектісінің RecordSource құрамымен анықталған) барлық ақпараттар компьютер жадысына енгізіледі.

Статистикалык жиынтықтың берілгені мәлімет базасының бір немесе бірнеше кестелерінен тұрады, сонымен бірге мәліметтерді жаңарту мүмкін емес. Сондықтан, ол бастапқы кестені жаңартуды кажет етпейтін жағдайларда қолданылуы мүмкін, мысалы, белгілі бір «запись» - ті іздеу үшін немесе есеп беруді құру үшін. Статистикалық жиынтықтың «запись» - терінің құрамы жадыда орналасақандыктан, динамикалык немесе кестелік жиынтыққа қарағанда операция тез орындалады.

Объект - бүл «запись» - тердің жиынтығы, яғни Set операторының көмегімен Recordset кұрамының басқару объектісімен байланысы:

Set Datal.Recordset=NewRecordset

Сол жағдайда , орындау уақытына байланысты бір ғана мәлімет басқару объектісімен қүрылған «записъ» басқа мәліметті басқару объектісімен байланысуы мүмкін.

Set Datal.Recordset=NewRecordset Set Data2.Recordset^DataLRecordset

Ағымдағы «запись»: Егер кез-келген «записъ» жинағының берілгенімен операцияны программалап отырсаңыз, онда ағымдағы «записъ» - ке жол бар екенін ұмытпағаныңыз жөн (valid). Ал бүл шарт, мысалы, өшірілген «записъ» , яғни кез - келген жағдайда оған кірген кезде ол қатені көрсетеді. Бүл Data объектісінің құрамдары, BOFAction және EOFAction сияқты,ағымдағы запись-тің жағдайын бақылау үшін қажет, Recordset объектісінің BOF және EOF құрамдарын тексеру үшін программалық код құра аласыз. Бұл екі құрамдарды орнату ағымдағы «запись»-тердің жағдайын анықтайды. 2.2 кестеде Recordset объектісінің BOF/EOF құрамдарының толық жағдайлары көрсетілген Кесте 9.

Recordset объектісінің BOF/EOF құрамдары	Мағынасы
BOF және EOF False-ке тең	Ағымдағы «запись»-ке тек қана соңғы «запись» жинағын өшіргенде ғана программа орындалады.
BOF = True	Ағымдағы «запись» бірінші «запись» - тің алдында орнатылады. Ағымдағы «запись» - тің бағыттаушысына жол берілмеуі тиіс (invalid).
EOF = True	Ағымдағы «запись» соңғы «запись» - тен кейін орнатылады. Указатель текущей записи является недопустимым (invalid).
BOF және EOF True-re тең	«Записъ» - жинағында жол жоқ. Ағымдағы «запись»-тің бағыттаушысы орындалмайды (invalid).

Кесте 9. Recordset объектісінің BOF/EOF құрамдары

Берілген басқару элементтерінің байланысы. Visual Basic кұрамдарынан басқа, барлық басқару элементтер бірнеше құрамдардан тұрады, яғни олар арнайы мәлімет базалармен байланысуға арналған:

DataField - мәліметті басқару объектісімен қүрылған, полядағы записьтердің жинағын анықтайды.

DataSource - элементті басқарумен байланысатын берілген объектінің атын анықтайды.

DataChanged - басқару элементінде өзгеріс болғанын көрсетеді.

Сонымен қатар, байланысқан басқару элементін қосымшага қосу үшін,келесі жолдарды орындау керек:

1 «Панель инструментіндегі» басқару объектісін өзіңіздің экрандық маңызға апарып, керекті өлшемдерді орнатыңыз.

2 DataSource құрамын берілген басқару объектісімен байланыстыруын орнату.

3 DataField құрамдарының қажетті запись жинағының DataField құрамдарының байланысын орнату.

Басқа стандарттық басқару элементтеріне қарағанда, Visual Basic-те бірнеше арнайы басқару элементтерінің байланысы қолданылады:

Data-bound list box, Data-bound combo box, Data-bound grid.

Төменде мәліметтердің түрлері көрсетілген, олар басқару элементтерінің байланысында көрсетіледі Кесте 10.

Мәлімет базасына арналған жай қосымша. Берілген басқару объектілерін қолдану үшін және басқару элементтерін байланыстыру үшін, өте жай қосымшаны құруға болады. Ол үшін келесі жолдарды орындаймыз:

1. 
   Жаңа проект ашып, Caption құрамындағы Forml формасын "Аудио файлдар" – деп ауыстырыңыз.
   
2. 
   Datal объектісін «панель инструментінен» формаға апарып қойыңыз.
   
3. 
   Datal объектісінің қүрамын Caption құрамымен «институт» атына өзгертіңіз.
   

1. 
   Datal объектісінің DatabaseName құрамымен байланысын орнату, яғни мәлімет базасының толық жолы C:\VB5\BIBLIO.MDB.
   
2. 
   Datal объектісінің RecordSource кұрамын анықтау, келесі SQL-запросы сияқты:
   

Label 1. Саріtоn=Имя Textl.DataSource-Datal Textl.DataField=Title Lаbе12,Саріtоn~ Фамилия

Text2.DataSource=Datal Text2.DataField^Author Label3.Сарtіоn=Отчество TextS .DataSource^Datal Text3.DataField=Year Published Label4.Caption=Гoдрождения