Қостанай 019 ж. ӘОж 75/76 ббж 85. 15

58 
2
. ТАҚЫРЫП: АДАМ БАС СҮЙЕГІНІҢ ТҮРЛІ КӨРІНІСІ 
Жоспар: 
1. 
Құрылымдық бас сүйектің құрылымы
2. 
Бас сүйектің бөлшектерінің кеңістікте орналасуы. 
Негізгі түсініктер: анатомиялық құрылысы, бас сүйек.
1. Құрылымдық бас сүйектің құрылымы 
Адамның басын сызуға кірісер алдында бас сүйегінің анатомиялық 
құрылысымен танысу керек. Өйткені бас түрінің сипаты бас сүйегінің 
құрылысының ерекшеліктеріне байланысты. Беттің пластикалық сипатын 
анықтауда жеке төменгі жақ сүйегінің маңызды мәні бар. Ол денеден 
және жоғары қарай баратын екі тарамнан – оң және сол жақтардан 
тұрады. Әрбір тарам екі өскінмен – самай сүйегімен бірігетін буын 
өскінімен және самай бұлшық еті бекитін өскінімен бітеді. Дене мен 
тарам төменгі жақ сүйегінің бұрышын құрайды.
Бас сүйек екі генетикалық бөліктен тұрады. Біреуі ми деп аталады, 
оған маңдай және желкелі, аспалы, бұзау сүйектері кіреді. Екіншісі бас 
сүйектің бет бөлігі деп аталады және оған Жоғарғы және төменгі жақ, 
қаңқалы, мұрын сүйектері, қаңқалы өсінділер және т. б. жатады (сурет 
29). 
Бас сүйектің суретін салудың күрделілігі, жазықтықта көлемді 
көрсетуін талап етеді, қағаз бетіне көлемдік бейнелеу керек. Қағаз бетіне 
өлшемнен – ұзындық және биіктіктен тұрса. Сурет салу күрделі кезең 
болып табылады, орындағанда кезеңдерінде айқын мақсаттар шешіледі: 
1) 
Сурет салушы бас сүйегінің көрінісін құрамын түсініп игеру керек; 
2) 
Негізгі ережелерін сақтау; 
3) 
Жарық – көлеңкесін дұрыс анықтау. 
Сурет 29. Бас сүйегінің көрінісі 

59 
Көру және талдау, толық қабылдау, сонымен бірге қарым-қаты-
настарын, айырмашылықтарын бір-бірімен және айнала фонмен са-
лыстырудан түзеледі. Суретті сауатты салуды үйрену үшін көрген – 
байқаған нәрселерді қағаз бетіне суреттеме ретінде күнделікті бейнелеп 
отыру қажет. Түрлі өзгешеліктерін оқып білу және олардың көлемдерін 
айқындау. 

жүктеу/скачать 4.33 Mb.

Достарыңызбен бөлісу: