Қостанай мемлекеттік педагогикалық институты Жаратылыстану-математика факультеті
жүктеу/скачать 1.59 Mb. Pdf көрінісі
|
|
Ч. Дарвиннің эволюциялық теорясы . XVII ғасырдың соңын- да Англияда өндірістің дамуы шикізат қорын ұлғайтуды талап етті. Өнеркәсіп пен ауыл шаруашылығы қарқынды дами бастады. Қол- тұқымдар мен іріктемелер шығару үшін селекциялық жұмыстарды дамытуға ерекше көңіл бөлінді. Өсімдіктердің - жеміс-жидек, бақша өсімдіктерінің жаңа іріктемелері алынды, Ғылым саласындағы жетіс- тіктер: А.М. Бутлеровтың органикалық қосылыстардың құрлысы туралы теориясының шығуы (1861ж); Д.И. Менделеевтің химиялық элементердің периодтық жүйесін жариялауы (1869ж); ағылшын геологі Ч. Лайельдің геологиялық өзгерістер ерекше апаттың әсерінен болмай, климат және өсімдіктер мен жануарлардың әсерінен болатының дәлелдеу т.б. Омыртқалы жануарлар ұрығының дамуын зерттеудің нәтижесінде құстар мен сүтқоректілердің ұрығында желбезек қанайналымының болатындығы анықталды. Балықтар, құстар, сүтқоректілердің туыстық жақындығы мен сүтқоректілердің арғы тегінің суда тіршілік еткендігінің дәлелденуі де ғылымдағы жетістік болды. Жаратылыстанудың әр саласынан (геология, палеонтология, биогеография, эмбриология, салыстырмалы анатомия, цитология және т.б.) жиналған материлдар «табиғат өзгермейді» деген көзқарасты жоққа шығарды. Ч. Дарвин іліміне «Бигел» кемесімен саяхат жасағанда жинаған экспедициялық материалдары да көп пайдасын тигізді. Ч. Дарвин эволюциялық теорияны бірінші болып ашпағанмен эволюция - өзгергіштіктің қатар жүруінен болатын құбылыс екеніндігін дәлелдеді. Ол тек табиғаттың табиғи заңының әсерінен дамитының түсіндіріп, эволюциялық процесті бірінші болып дәлелдеп берді. Ч. Дарвин түрлер арасындағы ұқсастық пен айырма- шылықтардың және тірі организмдердің әртүрлілігінің себептерін ашуды алдына мақсат етіп қойды. Әсіресе Галапагос аралының өсімдіктері мен жануарларының түр құрамы қатты қызықтырды. Өсімдіктерден – кұрделігүлділер тұқымдасының 20 түрін жинады. Осы аралда құстардың 25 түрі мекен ететіндігін анықтады. Таушымшықтардың 13 түрін байқады. Галапагос аралдары Оңтүстік Американың батыс жағалауларынаң 700 км қашықтықта жатқандық- тан құстардың түрлерінің 85%-ы аралдан басқа жерде кездеспейді. Аралда үш апта болып, таушымшықтардың негізгі өзгеріске 107 ұшрағаны тұмсықтары екеніне көз жеткізді. Тұмсықтарының өзгеріске ұщырау себептері қорек түрлеріне байланысты деген тұжырымға келді. Шыққан тегі бір болғанмен қоректің түріне байланысты тұмсықтарының өзгеруін мына мысалдан білуге болады. Мысалы, егер тұмсығы жуан болса – қатты тұқыммен, жіңішке ұзын болса – жеміс-жидектермен, біз тәрізді үшкір болса – жәндіктермен және гүл шірнесімен қоректенгендіктен өзгерген. жүктеу/скачать 1.59 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
|