Отарланы Омар Ноталаны жазгъан Аслан Дауров Музыка редактору Этчеланы Музафар
жүктеу/скачать 3.21 Mb.
|
- Бұл бет үшін навигация:
- Лакъырда таулу жыр
- СОВЕТ ВЛАСТЬ ЭМ ГРАЖДАН УРУШ БЛА БАЙЛАМЛЫ ЖЫРЛА Азатлыкъ жыр
- Атабийланы жырлары
- Большевикле келелле
- САБИЙЛЕГЕ ЖОРАЛАННГАН ЖЫРЛА Бешик жыр
- Азаматгерий - ханкъушум
- 1 (Танцевальная)
Эки къатынлы Къызланы сюйдюрмез жаш а болмаучем, Барыучем ныгъышларына, О, махтанчакъды деп сиз айып этмегиз, Устаем къылыкъларына. Болуучед къызладан бек гурмуклары, Сёз бермей, эрнин чюйюрген, Ийнакълап къысылсам, жунчуп къалыучед Къатымда урчукъ ийирген. Ууакъ ышара, кёзбау кёз къыса, Биринчи къатын алгъанем, Ариу сёз айта, кёлюн жапсара, Экинчиге жол салгъанем. Аны да алып, юйге келгенлей, Бир сагъыш тюшдю эсиме, Экиси бла да зауукъ жашайма деп, Бир палах алдым кесиме. Ал кезиуледе тура тургъанем, Къалай болса да кечине, Ахырында тартына башладым Кирирге юйню ичине. Бир-эки айны жашай турдула, Кюндешлик отну жандырмай, Ай, андан сора айтып башладыла Бедиш сёзлени къалдырмай. Бири сермеди темир къысхачны, Бири да бир кесеу башны, Ай, сени жауунг эшитмеге эди Аладан чыкъгъан къаргъышны! Ауара болдум, башым къатышды, Ай, не этерими билмедим. Ах, мындан эсе, къыз къолу тутмай Къалсам да къолай эд дедим. Бири къапчыкъ дей, бири гажи дей, Секирип ёрге турдула. Ай, мен арагъа кире тебирегенлей, Кезиулеп, мени урдула. Кесеуден учхан жилтин кесекле, Ой, башым бла ётелле. Жилтинле кюйдюрген кийимлерим а Кюйген ийис этелле. Палахдан къачып, эшикге чыкъдым, "Жаханим сизден толсун!" - деп, Башымы къысып, кёп сагъыш этдим, "Энди не мадар болсун?" - деп. Эшик аллында къайдан чыдатсын Къычырыкъ, бедиш сёзлери? Къаугъагъа тохтап, къарай башлады Орамны озгъанны кёзлери. Айланып кирдим ачы къаугъагъа, Тёзюп болмай биягъы, Къулакъ жаным бла оза башлады Алгъын къатынымы тыягъы. Эки къатынны бир юйге жыйып, Бёркюмю алчи кийгенем, Юч ай да озмады, бухарны ташлап, Башымы энишге ийгенем. Жаш тенглериме тилеп айтама, Сиз эки къатын алмагъыз! Эки кюндешни бир юйге жыйып, Ауара болуп къалмагъыз! 
Гелефейле Гелефейлеге мен жыр этгенме, Бирин бирине тутдуруп, Кесим гелефейни къоюп келгенме, Ундурукъ тюбюне букъдуруп. Ибрахим хужу, ол тели гяуурду, Гелефейлени башлары, Къалмай гелефейле болуп къалдыла Ол Хабаз элни жашлары. Мында усталагъа бюсюремей, Идрис Кёнчегин партнойгъа элтгенди, Гелефейине бир къарайым деп, Хамит чыгъанагъа кетгенди. Амин гелефейин кёре турады, Бухчагъын атасына тутдуруп, Хамит чыгъанадан чыгъып келеди, Ой, хуржунларын жыртдырып. Мариям гелефейни тап этед, дейле, Къолларын Аллах ургъанлай, Ол жарлы Хамит айланады, дейле, Олтуралмай, ёре тургъанлай. Амин гелефейи бла келе келип, Орамны хунасын бузгъанды, Аны эштгенде уа, Байкъулланы Идрис Кёнчегин чардакъгъа сызгьанды. Мокъаланы Къазий жиляп келеди, Амин хунамы ойгъанд деп, Аминни атасы уа акт этеди, дейле, Ол гелефейни къойгъанды деп. Биягъы, къуллукъчула, жыйылыгъыз, Тюбюнден оноучула жетдиле, Сизден гелефейлеге жокъ эсе оноу, Элни хунасыз этдиле. 
Лакъырда таулу жыр Ол малчылагъа къара къанла жаугъанды - Къызла окъугъанланы сюелле. Эндиги къызланы несин айтасыз, Тобукъдан кёнчек киелле. Тобукъдан кёнчек киелле была, Тюплери бир къат чындайла. Эндиги жашланы жыргъа усталары Жырланы шатык жырлайла. Къызла орамлада алай жюрюйле, Ой, кичи бла тамата. Тюкен келгенликге, тюшге болмай къалады Пудра была помада. Ол пудраны алай сюртмегиз, Бузулур кёзюгюз, къашыгъыз. Сиз бойнугъузну алай ачсагъыз, Жиляннга ушайды башыгъыз. Къызла орамда алай жюрюйле, Жашла кеслерин къуугъанча. Капот жыйрыкъла деп да бир жыйрыкъла киелле, Къанжыгъагъа къапчыкъ буугъанча. Ала орамлада алай жюрюйле, Жашла кеслерин сюйгенча. Айыпларын айтсанг а, алай чочуйла, Гергъогъ' а къадырын тюйгенча. 
Гоккан Ой, да, гоккан, гоккан дейле Кийик эчкини уа маркъа улагъына, Къулакъ сыргъачыкъла, тейри, Ариу жарашалла эки къулагъынга. Орус ингиликле, тейри, Ариу жарашалла эки жыягъынга. Ой, да, сиз да неле айтасыз, Къара тенгизлени уа Ала чабагъына! Сюйген тенг къызлары, тейри, Жюрюучю уа болдула да Тургъан къабагъына. Къобан къара суула, тейри, Танылыб'а энелле да Акъ тамагъынг бла. Тауукъ балачыкъла, тейри, Жюуюлдеб'а ётелле да Аякъ балагъынг бла. Ой, да, гоккан, гоккан дейле, Ой, да, гоккан дейле да Алтын а тауукъгъа. Сени да алсам, батар эдим Ой, дуниялада да керти да зауукъгъа. Ой да, гоккан, гоккан дейле, Ой да, гоккан дейле да Акътамакъ баппушха. Сени да алсам, барыр эдим Къырымшаухаллагъа уа Тюзюнлей болушха. Беш бармакъ хонча дейди Къаз боюн, гогуш, Акътамакъ баппуш. Сурахай Зурият, дейди, Инчкебел Уркъуят, Ариуду Татлыхан, Къараякъ Дайхады, дейди, Мени сюйгеним а Тынчды, ногъайлы. Айтып айталмайла, дейди, Бу ногъайлыны керти да тынчлыгъын, Эки чий сапын кетералмайла, кетералмайла Къараякъ Дайханы, дейле, Эки аягъында да тыкыр къышлыгъын. Жайлыкълагъа ёрлеп чыкъдым, Анда буу ёлтюрдюм агъач садакъ бла. Ыйыгъынг жетгинчи, бетсиз, Амманы башын нек жаргъаненг Боза къалакъ бла? Анда мен а, мени кюнюм а, дейди, Амма манга чапханед да Жамчы таракъ бла. Эчкибашлары суу ташыйдыла Ючлю гылыу бла. Бирси къызларын Хорасан хорлайды Жюрек жылыуу бла. Эчкибашлары уа, дейди, суу ташыйдылада Тегей арба бла, Хорасанны семиртедиле была Жёгетейде Базар алма бла. 
СОВЕТ ВЛАСТЬ ЭМ ГРАЖДАН УРУШ БЛА БАЙЛАМЛЫ ЖЫРЛА 
Азатлыкъ жыр Тёшегибиз ташдан болду, нар болду, Жууургъаныбыз кёкден акъгъан къар болду, Эй! Дуниябыз къабыр кибик тар болду. Хей, хей, хей, хей, тар болду. Ой, кебинсиз къалгъан жарлы ёлгенле Кетедиле, бу дуниягъа термиле. Эй! Кёз къапларын къанатлыла кемире. Хей, хей, хей, хей, кемире. Аталагъа бугъоу-сынжыр салалла, Жашларыбыз къазауатха баралла. Эй! Жарлы анала жиляй-улуй къалалла. Хей, хей, хей, хей, къалалла. Дуниябыз къарангыды, туманды, Биз бир бирни бек тутайыкъ къолундан. Эй! Бош болурбуз ит патчахны зорундан. Хей, хей, хей, хей, зорундан. Халкъ блады халкъ батырны къарыуу, Залимликге къайнап чабад сарыуу. Эй! Кёз жуммайын, таукелд аны барыуу. Хей, хей, хей, хей, барыуу. Къыйынд, жашла, жаугъа барыр жолубуз, От жандырсын патчахлыкъгъа къолубуз. Эй! Аны ууатсакъ, эркин болуп, солурбуз. Хей, хей, хей, хей, солурбуз. 
Атабийланы жырлары Тюбюнден келген, он да, туманла Ма Айламаны, ой, къырында, Эштирге сюйгенле тынгыласынла Атабийланы жырына. Атабийлагъа баргъан заманда Бир бек бай эди эллери. Атабийланы ариу а къызланы Сейир инчге эди беллери. Тюбюнден келген большевик аскер Шаулухталада тыйылды. Мен кёрген Атабийланы хорларгъа Коммунист партха къыйынды. Ой, тютюн этмей, алай кюелле Мамайны ташлы юйлери. Къая башына чыгъып къарайды Кичинау деген бийлери. Ол къая артына чыкъгъанды бюпон Кютюню чарыкъ ызлары. Коммунистле бла уруш этедиле Атабийланы къызлары. Атабийланы къызлары ол кюн Патронташла сайлайла, Тёбентин келген а ол тогъуз милицаны, Жесирге тутуп, байлайла. Ол бийикледе, башлада ол кюн Ма эримеген буз жокъду, Атабийланы уа ичинде ол кюн Шарипадан батыр къыз жокъду. Шарипа батыр къыз болгъан эди Сары бухарын бермезге, Аякъларын тиреп тохгагъан эд Ол Бызынгыгъа кирмезге. Аякъларыбызны бир аман кеселле Къарангы къолну ташлары, Уруш этерге уста кёреме Атабийланы жашлары. Атабийланы жигит а жашлары Агъач таланы сайлайла, Тюбюнден келген большевиклени Экисин бирге байлайла. Илишан ата турабыз Къая башында жютюге, Бизни не хатабыз жетген эди Атабийланы Кютюге? Айланч-къыланч кёре эдим Ур мийикни жоллары, Пулемёт бургъанлай, ушкок аталла Кичинауну къоллары. От чакъдырып, баш кётюртмеген Къызылланы пулемётлары. Ушкокдан атып бузду аны затворун Атабийланы батырлары. Быстыр жууа келген эдик Чаты тюзюнде къундушха. Большевикле, гюнях айтмагъыз Зарият бла Жумушха. Жангыз чапханлай, чыгъып кетген эдиле Ур мийикни ёрюнден. Букъгъан къызыл кёнчекни сюйреп чыгъардыла къызла Атабийланы тёрюнден. Кичинау, кетип, аууб'а чыкъгъанса Къарангы къолну башына. Француз окъну къоюб'а бараса Ма Алляканы къашында. Харип Алляка еле турады, Узун санларын узатып, Ой, къызыл къаны барады аны, Кюннюм а сууун къызартып. Кичинау миннген орус алаша Ёрге айланып жортады. Мамай атакагъа уста чабады деп, Зока улу Хасан къоркъады. Утху къалабызны тешигинде Къурутур эдик ызларын. - Биз ачымадыкъ, жууугъубуз да бард, - деп Кичинаугъа Кютю къоймайды. Жесирден а жибертед кери Тутулгъан ол душманны. Жыл жарым жокъ эд жюрюген тёре Усхуряа къырал тамгъаны. Алдап къайтдыла бизге Биягъы аскер къуугъун. Кютю бла Кичинауду дейле - Ол Деникинни жууугъу. Ой, къойнумдагъы француз ушкок Манга нёгерлик этмезми? Алты айны уруш а мен этсем эди, Да бу къазакъ аскер жетмезми? Ой, къойнумдагъы француз ушкок Манга нёгерлик этмеди, Алты айны уруш а мен этгенликге, Ол къазакъ аскер жетмеди. Алай бомбомётла былай урдула, Ой, Ур мийикде жютюге. Нечик аман кюнле алай келген эди Атабийланы Кютюге. Атабийланы жыйып урдула, Алты камерни толтуруп, Онгсуз къартлары - Тертара бла Къачыу къалдыла Межгит аллында олтуруп. Усхур элинде ёгюз союлад, Келигиз да, аны кёрюгюз. Ит Оразай жиляйды: -Тууар шорпадан беригиз. Атабийлагъа биз барлыкъ эдик, Ач сабийчиклери жиляйла. Эки жарылсынла ит райкомчула - Быдырлары тоймайла. Къырал кюч бла зор кетдиле Къанауатла-дарийле, Жерибизни сыйырып къойдула Къашхатаучу парийле. Атабийладан сыйыргъанлары Сени къарт атанга жюк болсун. Зока улу Хасан, Игикъул улу Къаншау, Хажимуратлай, тюп болсун. Аякъларыбызны бир аман кеселле Ма Ур мийикни ташлары, Динлери ючюн уруш эте элле Атабийланы жашлары. Холам тарда батыр ишлени Унутмагьыз болушун. Баш эркинлик ючюн жан аямагъан Этер халкъны жумушун. 
Большевикле келелле Большевикле келелле, ой, орайда, Ёзенледе цепь болуп, ой, орайда. Кадетлени хорларбыз, ой, орайда, Биз аладан кёп болуп, ой, орайда. Бийле умут этелле, ой, орайда, Халкъны жегип турургъа, ой, орайда, Къара халкъны сыртына, ой, орайда, Темир чыбыкъ урургъа, ой, орайда. Болса да, жеталмалла, ой, орайда, Этген муратларына, ой, орайда, Тауда орун къоймайбыз, ой, орайда, Кадетлени барына, ой, орайда. Къайры къачып барасыз, ой, орайда, Аман къоркъакъ чанкала, ой, орайда? Сизни къутхаралмалла, ой, орайда, Ингилизли танкала, ой, орайда. Жел ургъанча, къачалла, ой, орайда, Къоркъакъ кюмюш къашхала, ой, орайда. Халкъ, чыгъып, алгъыш этед, ой, орайда, Биз, большевик жашлагъа, ой, орайда. Энди алгъынча тау бийле, ой, орайда, Халкъны жегип сюрмезле, ой, орайда, Ала, къайтып, ёмюрде, ой, орайда, Тау эллеге кирмезле, ой, орайда. Къызыл байракъ къызартханд, ой, орайда, Минги тауну бузларын, ой, орайда. Къара тенгиз жутханды, ой, орайда, Кадетлени ызларын, ой, орайда. 
САБИЙЛЕГЕ ЖОРАЛАННГАН ЖЫРЛА 
Бешик жыр Жукъла, кёз гинжичигим, Сен жукъугъа кетсенг а, Татлы тюшле кёре, кюле, Ишиме бош этсенг а. Бёлляу-бёлляу эт, кюнюм, Къатын алып кёрейим, Сен аурума, бауурчугъум, Сен жаша, мен ёлейим. Кёзчюклеринг нюр жана, Ёсюп, жюрюп кетерсе. Тау жигити болуп, мени Жумушуму этерсе. Алма терек тюбюнде, Суу тауушха тынгылай, Тынч-тынч жукълап къалчы, кёзюм, Мен да бешик жыр жырлай. Жукъу саулукъ береди, Жукъла, алтын тауугъум, Жукълап турсанг, эркелерме, Сенсе жашау зауугъум. 
Озай Ой, озай, озай, озай, Келгенбиз жаным, озай, Бир малчы къошдан, озай, Келмейбиз ачдан, озай. Ой, озай, озай, озай, Ой, озай, озай, озай Къапчыгъымда азыгъым, озай, Къолумда жерк къазыгъым, озай, Чыгъыгъызда кёрюгюз, озай, Бизге бир зат беригиз, озай! Ой, озай, озай, озай, Ой, озай, озай, озай. Чырды толу этигиз, озай, Андан юлюш этигиз, озай, Къууанч кюннге жетигиз, озай, Уялмасын бетигиз, озай. Ой, озай, озай, озай, Ой, озай, озай, озай. От башында тузугъуз, озай, Берекетли ашыгъыз, озай, Къатын алсын жашыгъыз, озай. Ой, озай, озай, озай, Ой, озай, озай, озай. Келинигиз жаш тапсын, озай, Ол да халкъгъа жарасын, озай, Берген - насыпха батсын, озай, Бермегенни - ит къапсын, озай. Ой, озай, озай, озай, Ой, озай, озай, озай. Жюнлю болсун къоюгъуз, озай, Жарыкъ болсун тоюгъуз, озай, Семиз тууар союгъуз, озай, Бизге юлюш къоюгъуз, озай. Ой, озай, озай, озай, Ой, озай, озай, озай. Уллу кессенг - манга кес, озай, Гитче кессенг - бармакъны кес, озай, Сау къалыгъыз, кетейик, озай, Хоншу юйге ётейик, озай. Ой, озай, озай, озай, Ой, озай, озай, озай. Ойнай, кюле, келгенбиз, озай, Алгъыш эте кетебиз, озай, Озай жырны жырлайбыз, озай, Энтта къайтып келирбиз, озай! Ой, озай, озай, озай, Ой, озай, озай, озай. 
Баппахан Бап-бап-баппахан, Баппа-баппа-баппахан! Юй тюбюнде сары теке, Сандыракъгъа барыр теке. Жигейчиги жары теке, Ашагъаны тары теке, Ичгенчиги боза теке, Текелени оза теке. Таш юсюне мине теке, Къош ичине кире теке, Бурма теке, тура теке, Къая ранда тура теке. Агьач къабукъ къыра теке, Жашчыкъланы ура теке, Чырпы бюксем, къыркъа теке, Ачыулансам, къоркъ атеке. Дыгъы этейим, "дыгъ" этейим, Сени оюннга тюзетейим, Сакъалынгдан салдырайым, Исламейге бардырайым. 
Азаматгерий - ханкъушум Азаматгерий сора - ханкъушум, Ой, ханкъушум, Ханкъушуму миннген аты тор атды, Ой, тор атды, ой, тор атды, ой, тор атды. Ол жауларын кёз кёрмезча къоратды, Ой, къоратды. Юй аллында алтын терек орнатды, Ой, орнатды, ой, орнатды, ой, орнатды. Тюп тамыры Ташлы сыртдан къарайды, Ой, къарайды. Баш чопалы жулдузланы санайды, Ой, санайды, ой, санайды да, ой, санайды. Азаматгерий - мени хан атлым, Хан атлым. Азаматгерий мени къанатым. Ой, къанатым, ой, къанатым, ой, къанатым. Хан атлымы миннген аты - сары атды, Ой, сары атды. Арбазында алтын терек орнатды, Ой, орнатды, ой, орнатды, ой, орнатды. Тюп тамырын Ташлы сыртдан къаратды, Ой, къаратды. Баш чопалына жулдузланы санатды, Ой, санатды, ой, санатды, ой, санатды. Чапырагъы къарыш жарым болаед, Ой. болаед. Салкъынында жюз минг атлы солуед, Ой, солуед, ой, солуед, ой, солуед. Азаматгерий - мени ханкъушум, Ой, ханкъушум, Азаматгерий да - ханкъушум, Ой, ханкъушум, ой, ханкъушум, ой, ханкъушум. Ол а кеси къуюп къойгъан алтынды, Ой, алтынды, Элни ичинде жарыкъ кёллю батырды, Ой, батырды, ой, батырды, ой, батырды. 1 (Танцевальная) 
2 
Жол оюну Алты, алты, эки-тёрт Келип, бизни кёрюп кет. Айда, айда тенгли сай, Алты, алты, эки-тёрт Келип, бизни кёрюп кет. Айда, айда тенгли сай, Кимди бизде энди бай? Ой-ра, ори-ра, ой! Аз да къалтырама сен, Кел да, бизде онгну кёр, Эки-эки, тёрт-алты, Бизде барды кёп макъы. Ач эшикни, хылибай, Чабырынгы гымых кий. Эки-эки, беш-алты, Чапды теке бек къаты. Амма, манга баппу бер, Чабып, сууну бурайым, Къынгыр-мынгыр биз бла Кёнчегими жамайым. Алты, апты, эки-тёрт, Келип, бизде ойнап кет. Бек арыгъан болмасанг, Тирмен суугъа кесгич эт. Жылкъы къулакъ, суу аякъ - Дарманды аны оту. Къаза, къаза кет да тенг, Аны тюбюн эзме сен. Золку кибик, жюзаякъча, созула, Къысха келдинг ызымдан. Ариу айтса, къозула, - Эки-эки, тёрт-алты, Ойра, ори-ра-ой!  жүктеу/скачать 3.21 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
|