Оңтүстік Қазақстан мемлекеттік фармацевтика академиясы Техникалық және орта кәсіби білім беру факультеті Терапия бакалавриат кафедрасы «ЖҰҚпалы аурулар курсымен ішкі ауру»

Ãèïåðãëèêåìèÿëûº êîìà.Äèàáåòòiê (ãèïåðãëèêåìèÿëûº, ãèïåðêåòîíåìèÿëûº, êåòîàöèäîçäûº) êîìà - ºàíòòû äèàáåòòi» ºàòåðëi àñºûíóû, îë èíñóëèííi» àáñîëþòòiê íåìåñå ñàëûñòûðìàëû æåòêiëiêñiçäiãiíåí áîëàäû. ̽íäàé êîìà ºàíòòû äèàáåò àóðóûíû» áàðûñûíäà¹û çàò àëìàñóûíû» á½çûëóûíû» ñû êåçå»i áîëûï òàáûëàäû. Ãèïåðãëèêåìèÿëûº êîìà ê¼áiíå èíñóëèíîòåðàïèÿíû» ºàæåòòi ì¼ëøåðäå åíãiçiëìåóiíi» í¸òèæåñiíäå, ºàíòòû äèàáåòêå 潺ïàëû àóðóëàð ºîñûë¹àí øàºòàðäà, ñîíäàé-ຠóàºûòûëû äèàãíîç ºîéûëìà¹àí æà¹äàéëàðäà äàìèäû. Ýòèîëîãèÿñû ìåí ïàòîãåíåçi. Ãèïåðãëèêåìèÿëûº êîìàíû» íåãiçãi ñåáåái-èíñóëèííi» æåòêiëiêñiçäiãi, ñîíû» í¸òèæåñiíäå òiíäåðäi» ãëþêîçàíû øû¹àðóûíû» á½çûëûï, áàóûðäà ãëèêîíåîãåíåç øàïøà»äàéäû, ãèïåðãëèêåìèÿ æ¸íå ãëþêîçóðèÿ äàìèäû. Ãîìåîñòàçäà¹û ¼çãåðiñòåð êîíòðèíñóëÿðëûº ãîðìîíäàðäû» (ÑÒÃ,ÀÊÒÃ, êàòåõîëàìèíäåð) äå»ãåéií ê¼òåðiï, îëàð äà êåòîàöèäîçäû ê¾øåéòåäi. Ãëþêîêîðòèêîèäòàðäû» àðòûº ì¼ëøåði ãèïîòàëàìóñ-ãèïîôèç-àäðåíàëäûº æ¾éåíi ºîçäûðûï, ãëþêîíåîãåíåçäi» áåëñåíäiëiãií àðòòûðàäû, ìàéëû ºûøºûëäàð äåïîëàðûíàí øû¹àäû. Îëàðäû» òîëûº òîòûºïàóû êåòîàöèäîç¹à àëûï êåëåäi. Êåòîí äåíåëåði àöèäîçäû» äàìóûí ½ë¹àéòàäû, ÿ¹íè á½ë êåçäå áåëîêòàð ìåí òiíäåðäi» ûäûðàóû ê¾øåéåäi, îëàð á¾éðåê àðºûëû á¼ëiíåòiíäiêòåí, êàëèé æ¸íå íàòðèéóðåç ïàéäà áîëàäû. Ñóòåãi èîíûíû» ê¼áåþi àöèäîçäû ½ë¹àéòàäû, ïîëèóðèÿ ìåí äåãèäðàòàöèÿíû» àëìàñóû á½çûëàäû.Êëèíèêàëûº ê¼ðiíiñòåði. Äèàáåòòiê êîìà áiðíåøå ñà¹àò áîéûíäà, êåéáið æà¹äàéëàðäà áiðíåøå ê¾í áîéû äàìèäû. Êîìà êåçiíäå ºàíòòû äèàáåòòi» áàðëûº áåëãiëåði àéºûíäàëàäû:àíîðåêñèÿ, º½ñó, æ¾ðåêòi» àéíóû ïàéäà áîëàäû. Àóûçäû», òåðiíi» º½ð¹àóû, ïîëèóðèÿ, ¸ëñiçäiêòi» ½ë¹àþû, àóûçäàí àöåòîí èiñi øû¹ûï, àðòåðèàëûº ºàí ºûñûìûíû» ò¼ìåíäåói, ñîë ñèÿºòû äåãèäðàòàöèÿíû» êëèíèêàëûº áåëãiëåði äå áàéºàëàäû.Êîìàäà æàòºàí íàóºàñòû» ò¾ði åðåêøå áîëàäû: áåòi áîçàð¹àí (íå àçäàï ºûçàð¹àí), ê¼ãåðó áîëìàéäû, åðíi ìåí òiëi º½ð¹àï, ºàáûðøàºòû, òåðiñi äå º½ð¹àº, ñàëºûí, ñåðïiìäiëiãi àçàÿäû.òûíûñû øóëû, òåðå», ñû êåçå»äåðiíäå-Êóññìàóëü òûíûñû ïàéäà áîëàäû. Áiðòiíäåï åñiíåí àéûðûëûï, ðåôëåêñòåð, äåíå ºûçóû ò¼ìåíäåé áàñòàéäû. Äåãèäðàòàöèÿ áåëãiëåði ê¾øåéiï, àðòåðèàëûº ºûñûì ò¼ìåíäåéäi. ÝÊÃ-äà ãèïîêàëèåìèÿ¹à ò¸í ¼çãåðiñòåð ïàéäà áîëàäû. Òîêñèêîçäû» ¸ñåðiíåí àñ ºîðûòó æîëäàðûíàí ºàí êåòåäi, íàóºàñ ºàí º½ñàäû, iø àóðóû ïàéäà áîëàäû.Áåëãiëåðiíå ºàðàé, äèàáåòòiê êîìàíû áiðíåøå ò¾ðãå á¼ëåäi: 1) àñºàçàí-iøåêòiê-ïåðèòîíèòòi», àïïåíäèöèòòi», ãàñòðîýíòåðèòòi» êëèíèêàñûí áåðåäi; 2) æ¾ðåêòiê-òàìûðëûº; 3) á¾éðåêòiê (îëèãóðèÿ, ãèïåðàçîòåìèÿ, àëüáóìèíóðèÿ); 4) ýíöåôàëèòòiê (ìè ºàí àéíàëóûíû» á½çûëóûìåí ºîñûëà æ¾ðåäi).Ãèïåðãëèêåìèÿëûº êîìà ò½ñûíäà¹û ëàáîðàòîðèÿëûº ê¼ðñåòêiøòåð: ãèïåðãëèêåìèÿ (19,4-33,3 ììîëü/ë), ãëþêîçóðèÿ æ¸íå àöåòîíóðèÿ, ëèïèäåìèÿ, õîëåñòåðèíåìèÿ, ïðîòåèíåìèÿ (90 ã/ë), ìî÷åâèíà ìåí ºàëäûº àçîò àçäàï æî¹àðûëàéäû, ãèïîíàòðèåìèÿ, ãèïîêàëèåìèÿ îðûí àëàäû. Á½ë óàºûòûëû åì ê¼ðñåòiëìåãåí æà¹äàéäà ºàçàìåí àÿºòàëóû ì¾ìêií.

²àëºàíøà áåçi åêi ãîðìîí á¼ëåäi: òèðîêñèí (òåòðàéîäòèðîíèí – Ò4) æ¸íå òðèéîäòèðîíèí (Ò3). Òèðåîòîêñèêîç êåçiíäå îëàðäû» ºàíäà¹û ì¼ëøåði àðòàäû, àëàéäà, òèðåîèäòû ãîðìîíäàð äå»ãåéi ìåí àóðóäû» êëèíèêàëûº ê¼ðiíiñòåði àðàñûíäà òiêåëåé áà¹ûíûøòûëûº áàéºàëìàéäû.

Òèðåîòîêñèêîçäû» ò¼ðò àóûðëûº äå»ãåéi áàð: I ä¸ðåæåëi òèðåîòîêñèêîç – òàìûðäû» ñî¹óû ìèíóòûíà 100-äåí àñïàéäû, íåãiçãi çàò àëìàñóû + 30% -òåí ê¼ï åìåñ; II ä¸ðåæåëi-êëèíèêàëûº áåëãiëåði àéºûí, äåíå ñàëìà¹û àçàÿäû, òàõèêàðäèÿ 100-120/ìèí, íåãiçãi çàò àëìàñó +30%-òåí +60%-êå äåéií áàðàäû; III ä¸ðåæåëi- äåíå ñàëìà¹ûíû» æåòiñïåóøiëiãi ½ë¹àÿ ò¾ñåäi, òàõèêàðäèÿ ìèíóòûíà 120-äàí àñàäû, æûïûëûºòû àðèòìèÿ, æ¾ðåê ºûçìåòiíi» æåòêiëiêñiçäiãi, áàóûðäû» çàºûìäàíóû äàìèäû, íåãiçãi çàò àëìàñó + 60% -òåí æî¹àðû áîëàäû. Êåéáið æà¹äàéëàðäà (øàìàìåí 0,02-0,05%) òèðåîòîêñèêàëûº êðèç äàìèäû, îë íàóºàñòû» ¼ìiðiíå ºàòåð òó¹ûçàäû. Ñòðåñòiê æà¹äàéëàðäû» ¸ñåðiíåí ãîðìîíäàð òåç øû¹ûï, ºàí¹à òàðàéäû, ñ¼éòiï ïñèõàêàëûº ¼çãåðiñòåðãå, ºûçóäû» æî¹àðûëàóûíà, òàõèêàðäèÿ¹à,iøòi» àóðóû ìåí äèàðåÿ¹à ¸êåëiï ñî¹àäû. Òèðåîòîêñèêàëûº êðèç êåçiíäåãi ºàçà áîëóäû» òå» æàðòûñûíû» ñåáåái-æ¾ðåê-òàìûð ºûçìåòiíi» æåäåë æåòiñïåóøiëiãi.

Ãèïåðòèðåîç éîä ïðåïàðàòòàðûí êàäà¹àëàóñûç ºàáûëäà¹àííàí äà áîëàäû, ñåáåái ¾ëêåéãåí ºàëºàíøà áåçi éîä æåòêiëiêñiçäiãi æîéûë¹àíûíà ºàðàìàñòàí éîäòû ñi»iðå áåðåäi. Ñû àéòûë¹àí ñåáåïòåí òèðåîèäòû ãîðìîíäàð äå»ãåéi æî¹àðûëàé ò¾ñåäi.

1. Ең қатты жүдеу кездесетін мысалды көрсетіңіз:

а) адипозды генитальды дистрофия

б) жыныс бездері функциясы төмендеуі

в) Симондс ауруы

г) көбіне майлы тағамдармен тамақтану

д) дұрыс жауап берілмеген

2. Эндокринді семіру түрін көрсетіңіз:

а) гипофизарлық

б) тиреогендік

в) жыныс бездері гипофункциясы

г) барлық аталған жағдайларда

д) дұрыс жауап берілмеген

3. Қантсыз диабет белгілерін көрсетіңіз:

а) полидипсия, полиурия, тері қышуы, фурункулез

б) шөлдеу, сусақтық, зәр бөлінуі жиілеуі және көлемі өсуі, терініңқұрғақтығы, жүдеу, қандағы қант деңгейі 4,0 ммоль/л

в) үдей түсетін шаршағыштық, жүдеу, шөл мазаламайды

г) бас ауруы, ұйқышылдық, шаштың шамадан көп түсуі, беттің, кеуденің, іштің семіруі

д) дұрыс жауап берілмеген

4. Иценко – Кушинга ауруына тән белгіні көрсетіңіз:

а) полидипсия, полиурия, тері қышуы, фурункулез

б) шөлдеу, сусақтық, зәр бөлінуі жиілеуі және көлемі өсуі, терініңқұрғақтығы, жүдеу, қандағы қант деңгейі 4,0 ммоль/л

в) үдей түсетін шаршағыштық, жүдеу, шөл мазаламайды

г) бас ауруы, ұйқышылдық, шаштың шамадан көп түсуі, беттің, кеуденің, іштің семіруі

д) дұрыс жауап берілмеген

5. Бүйрек үсті безінің милы қабатының қатерлі ісігі /феохромацетоманың/ белгісін көрсетіңіз:

а) бас ауруы, ұйқышылдық, шаштың шамадан көп түсуі, беттің, кеуденің, іштің семіруі

б) таңертеңгілікте бастың желке тұсының 2 – 4 сағат шамасында тартып ауруы

в) көбіне дене селкіліне байланысты ұстама тәрізді пайда болатын бас ауруы, жүрек соғуы, қан қысымының өте жоғары деңгейге күрт көтерілуі, дененің дірілі

г) бас ауруы, бас айналуы, әлсіздік, гипотония

д) бас ауруы, гипертензия, бұлшық еттердің қатты әлсіреуі, шаршауы, гипокалийемия

6. Бүйрек үсті безінің шумақ аймағының қатерлі ісігі /Конн ауруы/ белгісін көрсетіңіз:

а) бас ауруы, ұйқышылдық, шаштың шамадан көп түсуі, беттің, кеуденің, іштің семіруі

б) таңертеңгілікте бастың желке тұсының 2 – 4 сағат шамасында тартып ауруы

в) көбіне дене селкіліне байланысты ұстама тәрізді пайда болатын бас ауруы, жүрек соғуы, қан қысымының өте жоғары деңгейге күрт көтерілуі, дененің дірілі

г) бас ауруы, бас айналуы, әлсіздік, гипотония

д) бас ауруы, гипертензия, бұлшық еттердің қатты әлсіреуі, шаршауы, гипокалийемия

7. Қалқанша безі гиперфункциясына тән науқас шағымдарын атаңыз:

а) ашушаңдық, жүрек соғуының жиілеуі, тершеңдік, жүдеу

б) ұйқышылдық, тоңғақтық, ұмытшақтық

в) бас ауруы, жүрек соғуы, ісіктер

г) полидипсия, полиурия, булемия, жүдеу

д) әлсіздік, адинамия, сүйектердің ауруы

8. Қалқанша маңы безінің гиперфункциясына тән науқас шағымдарын көрсетіңіз:

а) ашушаңдық, жүрек соғуының жиілеуі, тершеңдік, жүдеу

б) ұйқышылдық, тоңғақтық, ұмытшақтық

в) бас ауруы, жүрек соғуы, ісіктер

г) полидипсия, полиурия, булемия, жүдеу

д) әлсіздік, адинамия, сүйектердің ауруы

9. Қалқанша безінің гипофункциясына тән белгіні атаңыз:

а) ашушаңдық, жүрек соғуының жиілеуі, тершеңдік, жүдеу

б) ұйқышылдық, тоңғақтық, ұмытшақтық

в) бас ауруы, жүрек соғуы, ісіктер

г) полидипсия, полиурия, булемия, жүдеу

д) әлсіздік, адинамия, сүйектердің ауруы

10. Қантты диабетке тән науқас шақымдарын көрсетіңіз:

а) ашушаңдық, жүрек соғуының жиілеуі, тершеңдік, жүдеу

б) ұйқышылдық, тоңғақтық, ұмытшақтық

в) бас ауруы, жүрек соғуы, ісіктер

г) полидипсия, полиурия, булемия, жүдеу

д) әлсіздік, адинамия, сүйектердің ауруы

Есептер:

1. Науқас Ю., 51 жаста, басының ауыруына, бас айналуына, көрудің нашарлауына шағымданады. Соңғы жылдары сыртқы көрінісінің өзгергенін байқады: беті дөрекілеуленген, астыңғы жағы үлкейген, алдыңғы тістерінің арасында саңылаулар пайда болған. Осы айтылған уақыттарда аяғы 2 размерге ұлғайған.

1. Мүмкін болатын диагноз?

2. Осы патологияда қандай гормонның бөлінуі бұзылады?

3. Диагнозды нақтылау үшін қандай қосымша әдістері қажет?

4. Алдыңғы тістердің арасындағы саңылау қалай аталады?

5. Сіз жүрек, бауыр перкуссиясында не анықтай аласыз?

2. Науқас Т., 23 жаста айқын жүрек қағуына, тершеңдікке, дене салмағының тқмендеуіне, ұйқысыздыққа, тітіркенгіштікке, жылағыштыққа шағымданады. Анамнезінде жиі стрестік жағдайлар, пациенттің анасы қалқанша безінің ауруымен ота жасатқан.

Объективті: жүдеу, facies basedovica, тері жамылғысы ыстық, бархат тәрізді, алақан гипергидрозы байқалады. Қарағанда мойында – «жуан мойын» симптомы. Грефе, Мебиус, Краус симптомдары оң мәнді.

1. Қандай ауру туралы мәселе қозғалуда?

2. facies basedovica сипаттаңыз?

3. Осы пациентте қалқанша безінің ұлғаю деңгейі қандай?

4. Аталған көз симптомдарына сипаттама беріңіз?

5. Диагнозды нақтылау үшін қандай қосымша әдістер қажет?

• қалқанша безінің анатомо-физиологиялық ерекшелігі.

• 
  гипергликемия дегеніміз не, қандай ауруларда кездеседі?
  
• 
  Қант диабетінің қандай типтерін білесіз?
  
• 
  диагноз диффузный зоб ауруын растайтын әдісті атаңыз.
  

• Оқушылардың білім деңгейін бағалау.

• Келесі сабақтың тақырыбын хабарлау.
14. Үйге тапсырма беру. 2 мин (2%)

Н-1 бөлім 1;

Н-2 бөлім 8

№ 14 Сабақ

• оқыту: - студентерге анемия аурулары кезінде этиопатогенезі, симптомы және синдромдарын анықтауды үйрету.

• тәрбиелік:- студентер анемия аурулары бар науқастарды дұрыс күтім жасауды таныстыру.

• дамыту: - анемия аурулары кезінде зерттеу әдістері мен емдеу қағидаларын жетілдіру

Қосымша:

• Оқушылардың сабаққа қатысуын тексеру.

• Оқушылардың сабаққа дайындығын тексеру.

• Сабақтың мақсаты мен міндеті.

Білімді тест арқылы бағалау

Қан ауруларының белгілері көптеген басқа ауруларға да тән. Бұл аурулардың пайда болуы эритропоэздың, лейкопоэздың және тромбоцитопоэздың бұзылуына байланысты болады. Қан ауруларының клиникалық көріністері қаншалықты айқын болғанмен, диагностикалық шешімі зертханалық, көбінесе морфологиялық зерттеуден соң ғана тұжырымға келеді.

Ауыздың дәмді және иісті патологиялық сезуі, мысалы: бор, көмір жеуге әуестентік, бензин иісін ұнату – теміртапшылық анемияның бір көрнісі (хлороз) болып есептелінеді. Тері қышу шағымы лимфогранлематоз ауруының алғашқы белгісі болуы мүмкін, сол сияқты бұл симптом эритремия, созылмалы лимфолейкозда да кездеседі. Қан кету, геморрагиялық диатез, миелоапластикалық синдром, лейкоз ауруларында орын алады, бірақ көрністері әр түрлі болады: науқастың берінде геморрагиялық бөртпелердің пайда болуынан бастап, мұрыннан, қызыл иектен, асқазан ішек жолдарынан өкпеден, бүйректен және жатырдан қан ағуға дейін көрністер береді. Гемофилия ауруында және антикоагулянттарды мөлшерден тыс көп қабылдағанда қан ұзақ уақыт тоқтамай ағады.Тері мен кілегей қабаттарын қарау күндізгі жарықпен жасалған жөн. Алдымен олардың түр-түсіне көңіл бөледі: анемияларға тері мен кілегей қабаттарының бозғылттығы тән. Анемияның әр түрінде бұл бозғылттықтың реңі әр түрлі болады. Ювенилды хлорозда тері алибастр тәрізді бозарса, В12-тапшылық анемияда аздап сарғайып тұрады. Гемолиздік анемияларда тері біраз сарғаяды, оны ең алдымен көздің ақ қабығынан байқауға болады. Есте сақтайтын нәрсе: терінің бозаруы ол тек анемияның белгісі ғана емес, соңдай-ақ терінің анатомиялық ерекшеліктерінен (тамырлардың тереңде жатуы), шеткері тамырлардың түйілуінен (коллапс, гломерулонефрит) және т.б. себептерден де өзгереді. Терінің бозғылттығы гиперпигментацияда (мысалы, күнге күйген кезде) тіптен байқалмауы да мүмкін. Сондықтан анемиялардың сенімді белгісі деп кілегей қабаттарының бозаруын айтуға болады. Созылмалы лейкоздарда тері жер тәрізді сұрланады. Эритремия ауруында тері, әсіресе беттің, мойынның, қол басының терісі қызарып тұрады.

Ауыз қуысын қараған кезде де қан жүйесі ауруларына тән белгілерді байқауға болады. В12-тапшылық анемияда тілдің бүртіктерінің жоғалуы нәтижесінде, оның беті теп-тегіс жылтыр болады. (хантеров глосситі – тілдің қабынуы). Темір тапшылық анемияда тістері түсіп, қызыл иектері қабынады, тырнақтар өзгереді. Қан жүйесі ауруларын анықтауда пальпация әдісімен сүйек жүйесін тексереді: жалпақ сүйектер мен түтік тәрізді сүйектердің эпифизін басып, соғып қарап, ауыру сезімі бар-жоғы анықталуы тиіс.

Маңызды клиникалық мәліметтерді лимфа бездері мен талақтың пальпациясы кезінде алуға болады. Лимфа бездерінің қатты ұлғаюы көбіне лимфолейкоз, лимфогранулематоз, лимфосаркома ауруларында байқалады. Бұл кезде алдымен лимфа бездерінің бір тобы зақымдалса, кейін басқа топтарға да тарайды және де тек қана беткей орналасқан бездер ғана емес, тереңдегі (кеуде, іш қуыстарындағы) бездер де зақымданады. Лимфа бездерінің үлкеюі тек қан жүйесі емес, басқа да аурулардың (туляремия, туберкулез, обырдың метастаздары, ВИЧ-инфекциясы т.б.) да көрінісі болуы мүмкін.

1. 
   Қан кету себебінен туындаған анемиялар.
   
2. 
   Эритроциттердің немесе гемоглобиннің түзілуінің бұзылуы нәтижесіндегі анемиялар.
   
3. 
   Эритроциттердің көп ыдырауы нәтижесіндегі анемиялар (гемолиздік).
   
4. 
   Полидефицитті анемиялар, яғни жоғарыдағы себептердің бірнешеуінің қосылуы нәтижесінде пайда болған анемиялар.
   

Анемиялық синдромның бірден – бір көрнісі –ол терінің бозаруы, гемолиздік анемияларда сарғыштығы, ал теміртапшылығы кездесетін анемияда (хлороз) жасылдануы қосылады (толығырақ жалпы бөлімде айтылған). Анемияға шалдыққан науқасты көріп зерттегенде байқалатын клиникалық көрністер: тыныс алу мен пульстің жиілеуі, жүректің шекараларының кеңеюі, барлық нүктелерде естілетін систолалық шуыл, үлкен көктамырлардың тұсында естілетін шуыл (қан айналымының жылдамдығы, қанның сұйылуы), артериалдық қысымның аздап төмендеуі, аяқта ісіктің пайда болуы. Анемиялық синдромның көрністері әр жағдайда, эритроцитопения мен гипогемоглобинемия ауруларына байланысты әр түрлі болады.

В12-фолий қышқылы тапшылығы білінетін анемиялық синдроммен қатар нерв, ас қорыту жүйелерінің және қан түзілудің бұзылуы кездеседі. Науқастың терісінің түсі бозарып, лимон реңді сарғыштанады, өйткені мегалобласттар қатты ыдырайды және босаған гемоглобиннен билирубин шығады. Кейбір түтікті және жалпақ сүйектерді перкуссиялау кезінде ауыратыны байқалады. Бұл сүйек миы анемия. гиперплазиясының белгісі. Гемолиздің күшеюіне байланысты бауыр мен көк бауыр аздап ұлғаяды. Асқазан секрециясы төмендеген соң (В12-витаминінің тапшылығынан) бірте-бірте тілдің кілегей қабатты семіп, теп-тегіс болып жылтырайды – Хантер тіл қабынуы.

1. Теміржетіспеушілік анемия кезінде науқастарға тән шағымдары:

а) бұлшықет әлсіздігі, тырнақ пішінінің өзгеруі, шаштың қарқынды түсуі, тәбеттің өзгеруі+

б) әлсіздік, сарғаю, дене қызуының жоғарылауы, зәрдің түсінің өзгеруі

в) әлсіздік, бас айналу, жүрек қағуы, ентігу, көз айналасындағы күңгірт дақтардың әсіресе жылдам қозғалыс жасаған кезде пайда болуы

г) әлсіздік, тіл ұшының күю сезімі, кезеңді субфебрилді температура, склераның субиктериялығы

д) кенеттен температураның жоғарылауы, қалтырау, түсі өзгерген зәрдің бөлінуі, сарғаюдың жоғарылауы

2. Анемия түрлерінде науқастарда болатын жалпы симптомдар:

а) әлсіздік, бас айналу, жүрек қағуы, ентігу, көз айналасындағы күңгірт дақтардың әсіресе жылдам қозғалыс жасаған кезде пайда болуы+

б) бұлшықет әлсіздігі, тырнақ пішінінің өзгеруі, шаштың қарқынды түрде түсуі, тәбеттің өзгеруі

в) әлсіздік, сарғаю, температураның жоғарылауы, зәрдің өзгеруі

г) әлсіздік, тіл ұшының күю сезімі, кезеңді субфебрильді температура, склераның субиктериялығы

д) кенеттен температураның жоғарылауы, қалтырау, түсі өзгерген зәрдің бөлінуі, сарғаюдың жоғарылауы

3. Лейкозды анықтау үшін зерттеу әдісін қөрсетіңіз:

а) стерилді пункция, трепанобиопсия

б) эритроциттердің осмотикалық тұрақтылығын анықтау, қандағы билирубин

в) шымшу, жгут симптомдарын жүргізу, коагулограммалар

г) сарысу дағы темірді анықтау, санын санау

д) дұрыс жауап көрсетілмеген

4. Тері жамылғыларының сарғаюлық реңмен бозаруы:

а) гемолитикалық анемиялар

б) эритремиялар

в) эритроцитоздарда

г) жіті лейкоздарда

д) гемофилиялар

5. Қандағы эритроциттер санының жоғарылауы қалай аталады:

а) эритроцитоз

б) анизоцитоз

в) пойкилоцитоз

г) макроцитоз

д) микорцитоз

6. Лейкоздардың даму себептері:

1. 
   Иондаушы сәулелердің әсері
   
2. 
   гениталді, асқазан-ішектік қанкетулер
   
3. 
   Дұрыс тамақтанбау, ахилиялық гастриттің болуы
   
4. 
   Ауыр металдар тұздарының әсері
   
5. 
   Сырлардың, бояулардың әсері
   

1. 
   Терідегі геморрагиялық бөртпелер, температураның жоғарылауы, жаралы – некротикалық стоматит көрінісі, көкбауырдың ұлғаюы
   
2. 
   Терідегі геморрагиялық бөртпелер, температураның жоғарылауы,буын ауырсынуы, іштің ұстама тәрізді ауырсынуы
   
3. 
   Теріасты қанқұйылулар, мұрыннан қан кету, көкбауыр, лимфатүйіндері ұлғаймаған
   
4. 
   Терінің құрғауы, бозаруы, қабыршақтануы, «қасықтәрізді тырнақтар», анамнезінде 6 – 7 күнге созылған етеккір
   
5. 
   Аздаған теріасты қанқұйылулары, мұрыннан қан кетулер, көкбауыр, лимфатүйіндері ұлғаймаған
   

1. 
   Терінің құрғауы, бозаруы, қабыршақтануы, «қасықтәрізді тырнақтар», анамнезінде 6 – 7 күнге созылған етеккір
   
2. 
   Терідегі геморрагиялық бөртпелер, температураның жоғарылауы, жаралы – некротикалық стоматит көрінісі, көкбауырдың ұлғаюы
   
3. 
   Теріасты қанқұйылулар, мұрыннан қан кету, көкбауыр, лимфатүйіндері ұлғаймаған
   
4. 
   Терідегі геморрагиялық бөртпелер, температураның жоғарылауы,буын ауырсынуы, іштің ұстама тәрізді ауырсынуы
   

1. 
   тахикардия, жүрек ұшы соққысының, тондардың күшеюі, жүрек шекараларының солға ығысуы, жүрек ұшында, төстің сол қырында систолалық шу,
   
2. 
   тахикардия, жүрек ұшы соққысының, тондардың күшеюі, жүрек шекараларының солға ығысуы, жүрек ұшында қолтықастына таралатын систолалық шу
   
3. 
   тахикардия, күшейген көтеріңкі жүрек ұшы соққысы, жүрек шекараларының кеңеюі, Боткина – Эрба нүктесінде диастолалық шу
   
4. 
   тахикардия, гипотония, «мысық пырылы» симптомы жүрек ұшында
   

1. 
   эритроциттердің гемоглобинмен толық қанығуы
   
2. 
   Гемоглобин деңгейінің жоғарылауы немесе төмендеуі
   
3. 
   Лейкоциттердің жоғарылауы немесе азаюы
   
4. 
   Эритроциттердің жоғарылауы немесе азаюы