Герберт Спенсер әлеуметтануы

96 
әртүрлі бӛліктерден тұратын организм ретінде қарастырды: әскери 
экономикалық мәдениеті, діні т.б. әрбір бӛліктің ӛзіндік қызметі 
бар.Функциялар неғұрлым кӛп болса, соншалықты бір-бірінен айрықша болып 
келеді, сонымен қатар қиын болады. Сондықтан мемлекетте реттеуші жүйенің 
қажеті бар, бұл бӛліктердің құрылымын бақылайды.
Г. Спенсер үшін әлеуметтік эволюция автоматы үрдіс, бұл процесс жедел 
емес. Эволюцияның барысын ол гомогенді қоғамнан гетерогенді ӛсімді 
байланысты бӛліктердің ауысуын айтады. Тенденцияның ӛсуіне ішкі 
диференция әсер етеді.Организм сиякты қоғам ӛседі, гетерогенді болып келеді. 
Соидықтан қоғам мүшелері арасында қарым – қатынас дамиды.Спенсер 
революциялық жаңғыруды жақтамайды, себебі бұл дамудың нақты заңдарын 
бұзады деп санады. 
Ӛмір бойы Г.Спенсер laissez-faire (әлеуметтік ӛмірге араласпауы) 
принципін жүргізді. Бұл принциптік идеясы Спенсердің ойынша қоғамдық 
дамуына: индивид әрекетінің бостандығы, бәсекелестік және сол ортаға 
бейімделушілер. Ол қоғамдык ӛмірге мемлекеттік араласуына, кедейлерге 
кӛмек кӛрсетуіне қарсы шықты. Спенсердің пікірінше ұжымдық принцип 
биологиялық нүктеден қарағанда құртұшы деп санаған, себебі мұнда оны 
кӛргені жақсылар арасында жаманды құрметтеу. Кішкене болса да дамыған 
топтар мен индивидтер ӛледі, сондықтан даму мен интеллектінің жалпы 
кӛрсеткіші бірте-бірте ӛсуі керек. 
Спенсердің коптеген идеялары қазіргі бсетыс социологиясымен сәйкес, 
әсіресе функционалды құрылымды анализбен, социобиологиясымен және де 
этнографиямен. 

жүктеу/скачать 1.54 Mb.

Достарыңызбен бөлісу: