ОқУ-Әдістемелік қҰрал
жүктеу/скачать 1.54 Mb. Pdf көрінісі
|
| мемлекет. Қазақстан
Республикасының Конституциясы – құқықтық мемлекеттің бастауы әрі шарты. Оның негізгі принциптері: азаматтар үшін – ―заңды тыйым салынбағанның бәріне рұқсат етіледі‖ , мемлекеттік органдар мен лауазым иелері үшін – ―заңда нақты не кӛрсетілсе, соған ғана рұқсат‖ болып табылады. Құқықтық мемлекет жұртшылық пен мемлекеттік лауазым иелерінің құқықтық мәдениетін арттыруды, барлық заң жүйесін жақсартып, әділеттілікті жоғары дәрежеге кӛтеруді мақсат тұтады. Құқықтық мемлекеттің сапалық белгісі – адам және азамат құқығы мен бостандығына халықаралық, ӛлшем деңгейінде кепілдік беру болып табылады. Сот билігінің тәуелсіздігі мемлекет пен азаматтың ӛзара қатынасының дәйекті жүргізілетініне кепілдік бере алады. Конституция нормаларында атаған белгілер айқын кӛрініс тапқан. Қазақстан - әлеуметтік мемлекет. Конституцияда кӛрсетілгендей, Қазақстан Республикасы демократиялық, зайырлы, құқықтық мемлекет болуымен қатар, әлеуметтік мемлекет болып та табылады. Әлеуметтік мемлекет жекелеген топтарға немесе ұлыстарға емес, тұтас қоғам мен азаматтарға қызмет етеді. Ол мемлекеттік қор есебінен барлық азаматтарға мүмкіндігінше игіліктер кӛрсетіп, қоғамдағы ауыртпалықтарды да теңдей бӛлу жолымен әлеуметтік теңсіздікті болдырмауға әрекет етеді. Мемлекеттің әлеуметтік сипатын Республика Конституциясында кӛрсетілгендей, білім беру, денсаулық сақтау, ғылым, мәдениет, халықты жұмыспен қамтамасыз ету, еңбекті қорғау, әлеуметтік қамсыздандыру және жағдайы тӛмен отбасыларына кӛмектесу сияқты шаралардан кӛруге болады. Әлеуметтік мемлекет азаматтың ең тӛменгі күнкӛріс қажеті мен ӛмір сүрудің лайықты жағдайларын жасауды талап ету құқығын мойындацды. Бұған денсаулық пен адам ӛміріндегі қауіпсіздік мәселелері де кіреді. Бұл шараларды әлеуметтік мемлекет жалпы және мақсатты әлеуметтік бағдарламалар арқылы жүзеге асырады. Қоғам мен азаматтардың нақты бір категорияларының мүддесі үшін күрделі экономикалық жоспарлауға және бюджеттік қаржыландыруға жүгінеді. Мәселен, Қазақстан Республикасының Үкіметі 1995 жылғы желтоқсанда ―1996-1998 жылдары реформаны тереңдету жӛніндегі іс-қимыл бағдарламасын‖ қабылдады. Оның негізгілерінің бірі – ―әлеуметтік саясат‖ аталатын үшінші бӛлім болды. Сондай-ақ 1995 жылы желтоқсанның 19-ында Қазақстан Республикасының Президенті қабылдаған ―Қазақстан Республикасы тұрғындарының әлеуметтік тұрмыс жағдайларын жақсарту жӛніндегі шаралар туралы‖ Жарлығы да осындай игілікті істердің қатарына қосылады. 182 Алайда әлеуметтік мемлекетті ―Социалистік мемлекет‖ деген ұғыммен шатастыруға болмайды. Әлеуметтік мемлекет нақтылы экономикалық мүмкіндіктерге сай әлеуметтік қамқорлықтарды ӛз міндетіне алады және азаматтардың еңбек пен кәсіпкерлік белсенділігінің тӛмендеп, теңгермелік кӛңіл-күйдің болуына жол бермейді. Сондықтан Қазақстан Республикасы Конституциясының екінші бӛлімінде азаматтың құқығы, бостандығын және міндетін бекіте отырып, жеке адамның ӛмірін және еркін жетілуін қамтамасыз ету мемлекеттің міндеті емес, алдымен оның ӛзінің санасы мен ерік-жігерінің ісі екендігін атап кӛрсетеді. Әлеуметтік мемлекет бірінші кезекте жеке бастамалар мен қоғамдағы экономикалық еркіндік үшін қажетті жағдайлар туғызуға міндетті. Осы жағдайлар арқылы ―бүкіл халықтың игілігін кӛздейтін экономикалық даму‖ үйлестіріледі. жүктеу/скачать 1.54 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
|