Популяциялық заңдар:
Популяцияда бірігу тәртібі.
Популяция көлемінің минимум қағидасы.
Популяцияның максимум заңы, Ю.Одуи заңдылығы.
Популяциялық сандардың лимиттер теориясы, Х. Андре – Л. Бирча теориясы.
К. Фридерикстің популяциялар санының биогеоценотекалық (экожүйе) реттелу теориясы.
В.Улни – Эдвардс қоректік коррелеция ережесі.
Я. Кристинаның бүйрек үсті күйзелістік өсу ережесі.
Д. Лека теориясы.
Г. Селье жалпы адаптациялық синдром теориясы.
Кристиан – Дейвис теориясы.
Тіршілік ортасын сақтау ережесі.
Сандар ауытқуының ережесі.
Популяциялық тұрғындар тығыздығының ауытқуының жоғарғы көлемі ережесі.
Жоғары туылым (ұдайы өндірісі) заңы.
Популяцияның жыныс – жастық құрылымының тұрақтылық ережесі.
В. Оллидің даралардың шоғырлану ережесі.
Топографиялық немесе популяциялық ережесі.
Экологиялық қуыстың тұрақтану қағидасы немесе биоценотикалық коэволюция қағидасы.
В. Людвинг теориясы мен қағидасы.
А.Н. Колсонк теориясы.
ӨСІМДІКТЕР ПОПУЛЯЦИЯСЫ.
Өсімдіктер популяциясы «ценопопуляция» терминімен аталады. (Ценотикалық популяция).Ценопопуляция ерешелігі бекітілген белгілі формалардан құралады. Ценопопуляцияның құрылымдық элеметі ретінде өсімдік мүшесінің пішіндік құрлысына байланысты особьтар тұқымдасына, және вегетациялық особьтар (партикулдар), клондар (вегетациялық особьтар жиынтығы) және тіпті особьтар бөлігі (фитометрлер, жапырақтар, бұтақтар) құралады.
Бақылау сұрақтары:
1.Популяцияның жастық құрылымын анықтауды тұжырымдаңыз.
2.Жастық пирамиданың үш түрін атаңыз және сипаттаңыз.
3.Популяцияның жыныстық құрылымын анықтауды тұжырымдаңыз.
4.Популяцияның жыныстық құрылымының динамикасы ненеп көрінеді.
5.Популяцияның репродуктивті потенциалы мен өсуі қалай бағаланады және болжанады?
6.Тұрғындар динамикасыныз үш түрін атаңыз және сипатаңыз.
БӨЛІМ VI БИОСФЕРА ЖӘНЕ ТАБИҒАТТЫ ҚОРҒАУ.
Жер шарындағы глобальді экосистемалық ранг биосфера деп аталады. Биосфера туралы түсінікті 1875 жылы бірінші рет Аустрияның атақты геологы Э. Зюсс ғылымға енгізді. Бірақ биосфера және оның жер бетінде жүріп жатқан процестері туралы ілімнің негізін салған академик В.И. Вернацкий болды.Ол 1926 жылы осы термин туралы ілімді геохимиялық зерттеулер арқылы бастады. Бұл зерттеулердің негізін жер қабатындағы энергия мен заттар айналымының динамикасы және олардың тепетеңдігі құрады.
Достарыңызбен бөлісу: |