Оқулық " Экология"мамандығы
Жақын қоректік деңгейдегі түрлердің қарым – қатынасы
жүктеу/скачать 7.62 Mb.
|
- Бұл бет үшін навигация:
- Бәсекелестік.
| Жақын қоректік деңгейдегі түрлердің қарым – қатынасы.Өсімдіктер мен жануарлар қарым – қатынасы. Фитофаг – жануарлар арқылы тұқымдардың таралу қызметі белгілі.
Жануарлардың таралаған тұқымдарында пайда болуы зоохорияға бейімделудің түрі. Тұқым жегіш жануарлар ұрықты қорытуға мамандабаған, сондықтанда, олардың тиімді таралуын қамтамасыз етеді. Балдырғаның дәңдерінің гризли аюының ішегі арқылы өткеннен кейбір көктеу мүмкіншілігі едәуір жоғарланады. Бұл құбылыс жануарлар мен өсімдіктердің басқа да түрлеріне тән. Жабысқан тікендері бар өсімдік дәндері жануарлардың денесіне бекініп таралады. Коодаптацияда белгілі жәндіктердің ауыз аппаратының құрлысы өсімдік түрлерін тозаңдыруға бейімделіп морфологиялық өзгерген. Жануарлар жүзеге асыратын тозаңдану мен тұқымдардың таралуы өте тиімді, тіпті өсімдіктердің арасында имитатор – түрлер пайда болды. Кейбір саңырауқұлақтың (Phаllus және т.б.) споралары шірікке тән иісі бар шырышпен бірге бөлініп, шыбындарды өзіне тартып, олардың аяқтарына саңырауқұлақтың споралары жабысып, таралады. Өсімдіктер мен жануарлар арасындағы қарым – қатынастың күрделі формасы тікелей қоректік байланыс негізінде қалыптасқан. Өсімдіктер өздерін жануарлардың жеп тауысуын болдыртпау үшін, қатты қабық, тікендер ,химиялық бөлінділер және т.б. құрайды. Осылайша өздерін сақтап қалады. Әртүрлі түрлердің орта түзуші қызметінің маңызы өте зор, тұяқты жануарлардың топтауына өсімдіктердің бейімделуі. Жыртқыштар мен олардың жемтіктерінің паразиттер мен олардың иелерінің арақатынасы өзара бейімделудің кең спектрімен (мінез – құлық, морфологиялық, физиологиялық және т.б.) жүзеге асады, биоценозда динамикалық тепе – теңдік ұстауға бағытталған. Бәсекелестік. Екі түр бірдей ресурсты пайдаланған жағдайда (қорек, пана және т.б.) бәсеклестік пайда болады. Нәтижесінде – бір түр екіншісін ығыстырады. Бәсекелестік қарым – қатынас биоценоз құрылымына едәуір әсер етеді. Қауымдамдастық құрамына бәсекелестік негізінде түрлердің әлеуметік иреархиясы пайда болады, доминатты және екінші деңгейдегі түрлер қалыптасуы, тіршілік ету орындары мен олардың сандарының деңгейімен (биомассасымен) анықталады. жүктеу/скачать 7.62 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
|