Оқулық Алматы, 013 Қазақстан Республикасы Білім жəне ғылым министрлігінің «Оқулық»
жүктеу/скачать 3.34 Mb. Pdf көрінісі
|
| 15-кесте
Моногенді жəне дигенді * тұқым қуалауда белгілердің кейбір ажырау типтері Ажырау типтері фенотипі бойынша Ғ 1 Ғ талдаушы Моногенді (бір жұп аллелі бойынша айырмашылығы бар) 3А:1а – толық доминантты 1АА:2Аа:1аа – толымсыз доминантты, кодоминантты 1:1 – аллельдердің барлық əрекеттесу типтеріне тəн: 1А:1а немесе 1Аа:1а Дигенді (екі жұп аллелі бойынша айырмашылығы бар) І. Комплементарлы əрекеттесу 9АВ:3Ав:3аВ.1ав 9АВ:6(Ав+аВ):1ав 9АВ:3Ав:4(аВ+ав) 9АВ:7(Ав+аВ+ав) ІІ. Эпистаз 13(Ав+Ав+ав):3аВ 12(АВ+Ав):3аВ+1ав ІІІ. Полимерлі (кумулятивті емес) 15(9а 1 А 2 +3А 1 а 2 +3а 1 А 2 ):1а 1 а 2 1АВ:1Ав:1аВ:1ав 1Ав:2(Ав+аВ):1ав 1АВ:1Ав:2(аВ+ав) 1АВ:3(Ав+аВ+ав) 3(АВ+Ав+ав):1аВ 2(АВ+Ав):1аВ+1ав 3(А 1 А 2 +А 1 а 2 +а 1 А 2 ):1 а 1 а 2 *-тіркеспеген гендердің қатысуымен жүретін белгілердің ажырау типтері қарастырылған. Сонымен қандай да болсын бір белгінің көрінуіне (қалыптасуына) бірігіп əсер ететін аллельді емес гендерді полимерлі гендер деп атай- ды, ал ондай гендердің өзара əрекеттесуін полимерия деп атайды. Полимерия көбіне сандық белгілерге əсер етеді. Ондай белгілерге фенотиптік кластарға дəл бөліп жіктеуге болмайтын, тек өлшеу, са- нау, талдау арқылы ғана баға беруге болатын белгілер (биіктік, мас- са, өсу жылдамдығы, өсімталдығы, т.б.) жатады. 117 Полимерлі гендер принциптері бойынша тұқым қуалауға тағы бір мысал ретінде адам терісі түсінің ақтан (альбинос) қараға дейінгі аралықта болатындығын айта кеткен жөн. Егер негр мен ақ түсті адам некелессе, олардан туатын баланың түсі аралық сипат алады, яғни мулат туады. Ал мулаттар некелессе олардан туатын балалардың терісінің түсі ақ пен қараға дейінгі аралықта болады. Ақ жəне қара нəсілді адамдардың терілерінде пигмент түзілуіндегі айырмашылық үш немесе төрт түрлі аллельді гендердің əрекетіне байланысты де- ген ұғым бар. жүктеу/скачать 3.34 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
|