91
2-тарау. Ғұлама ойшылдардың тәрбие туралы тағылымдық мұралары
райына барғанда әрбір бек тек өзіне
лайықты орынға ғана отыруы тиіс.
Ал бектің қай орында отыратыны
оның соғыста көрсеткен ерлігіне яки
мал-мүлкіне қарай белгіленеді. Ел
қорғаған ерлік іс қашанда бірінші
орынға қойылған.
(Келімбетов Н.
«Ежелгі дәуір әдебиеті» кітабынан.
Т.1., 135-136-бб.)
Еңбек-өнер тәрбиесі туралы
«Қазанбектің баласы – Оразбектің
жауға қалай тұтқын болғаны туралы
жырдан» ежелгі түркілер бала тәр-
биесіне ерекше мән бергенін көреміз.
Оны әскери өнерге үйретуді әкесі-
нің міндеті санаған. Ол кезде әрбір
адамның
азаматтық мәртебесі оның
ел қорғау ісіне қосқан үлесіне қарай
бағаланған. Демек, бұл жырдың не-
гізгісі оғыз бен қыпшақ бектерінің
бала тәрбиесі мәселесіне арналған.
Оғыз-қыпшақ дәуірінің дәстүрі
бойынша, он бес-он алты жасқа
толған ер балалар міндетті түрде
әскери өнерді үйренетін болған.
Мұндай
бала-жігіттерді ересектер
өздерімен бірге қан майданға ертіп
барып жүрген. Қолына қару ұстап,
жаудың қанын төкпеген жігіттерді
ешкім сыйламаған,
тіпті адам са-
натына қоспаған. Ең жаман қасиет
қорқақтық, опасыздық саналған.
Жаудан қорқып қашқандарды өз
әкелері-ақ қатал жазалап отырған.
Оғыз-қыпшақ дәуірінің, жаугершілік
заманының осы бір шындығын «Қа-
занбектің баласы Оразбектің жауға
қалай
тұтқын болғаны туралы жыр-
дан» айқын көруге болады.
(Келімбе-
Достарыңызбен бөлісу: 
