Оқулық Қазақстан Республикасының Білім және ғылым министрлігі жоғары оқу орындарының студенттеріне ұсынады
жүктеу/скачать 2.39 Mb. Pdf көрінісі
|
- Бұл бет үшін навигация:
- Қосымша әдебиеттер
- 2-тарау. ҒҰЛАМА ОЙШЫЛДАРДЫҢ ТӘРБИЕ ТУРАЛЫ ТАҒЫЛЫМДЫҚ МҰРАЛАРЫ
| Негізгі әдебиеттер:
1. Губашева С., Отарбай А. Тәрбие жұмысының әдістемесі. – Астана: Фолиант, 2011. – 244 б. 2. Класс жетекшісінің анықтамалығы /Құрастырған В.М. Коротов. – Алматы: Мектеп, 1982. – 202 б. 3. Наурызбаев Ж. Ұлттық мектептің ұлы мұраты. – Алматы: Ана тілі, 1995. – 192 б. Қосымша әдебиеттер: 1. Ғабдуллин М. Ата-аналарға арналған тәрбие туралы кеңес. – Алматы: Мектеп, 1966. – 123 б. 2. Рожков М.И., Байбородова Л.В. Организация воспитателного процесса в школе. – Москва, 2000. – 169 с. 3. Щуркова Н.Е. Мы стали классным руководителем. – М., 1986. – 162 с. 76 2-тарау. ҒҰЛАМА ОЙШЫЛДАРДЫҢ ТӘРБИЕ ТУРАЛЫ ТАҒЫЛЫМДЫҚ МҰРАЛАРЫ пайымдауында өмірді өзгертуден бұрын, алдымен адам санасын шың- дауға көбірек мән беріледі. Дәл сол сияқты шежірелік дәстүрде де қоғам дамуының жалпы ахуалынан бұрын, алдымен адам туралы мағлұмат беру басты нысана болып отырады» деген дәстүрге сәйкестендіреміз [1, 3-б.]. Ықылым заманнан бері түркілік тәрбие беру әрбір дәуірдің заманауи қажеттіліктерінен, қоғамдық даму заң дылықтарынан қалыптасқан. Қо- ғам – барынша тұрақты болғанмен, әрбір кезең үшін белгілі бір мақ- сат қояды, оны шешуге ұмтылады, сәйкесінше келесі дәуірге жаңа ұм- тылыстар түзеді. Яғни, ол тәрбие қағидалары мәңгі, тылсым болған- дықтан, халқымыздың «өткені-қа- зіргісі-болашағы» үшін құрылатын- дықтан, түркілік тәлімдік тәжірибеде отансүйгіштік тәрбие қағидаларын жеке мақсаттардан жоғары қоятын- дықтан, әлеуметтік ерекшелік өкілде- рінің бәрін қамтитындықтан барын- ша асқақ болып табылады. Түркілік тағылымдар – мәңгі сақталуы мен на- сихатталуы және мойындалуы үшін қажетті педагогикалық шарт болмақ. Сондықтан түркілік тәрбие өздігінен оқшау, абстрактілі, ешкімге қатыссыз көзқарастар тізбегі емес, халқымен Қазақ халқының тарихи тұлғалары мен ойшылдарының мұраларын- дағы «тәлім-тәрбие, әдептілік, иман- дылық» туралы зерделеу мәселеле- рі ғасырлардан-ғасырларға ұласып келе жатқан ұлы мақсат-мұраттар- дың ішіндегі ең негізгілерінің бірі болып саналады. Ал қазіргі таңда сол бір ұрпақтан-ұрпаққа жалғасып келе жатқан халықтық тәрбиенің мақсаты түркілік рух, азаматтық парыз, Отан алдындағы борыш, ел- дік пен бірлік ұстанымдары болып табылады. Демек, мұндай тағылым- дық өнегелердің дені қазақ ойшыл- дары мен қоғам қайраткерлерінің мұраларындағы жастарды адамгер- шілікке, ізгілікке, әдептілікке, отан- сүйгіштікке тәрбиелеудегі ұлттық идеяларымен байланысты. Мұндай өнегелік идеяларды біз: «Ел тарихын әйгілі тұлғалар арқылы зерделеу – қазақтың таным-түсінігінде ертеден қалыптасқан үрдіс. Қазақтың қария сөздерінде, яғни шежірелік зерде- сінде тарих ұдайы жеке тұлғалар- дың өмір дерегі арқылы танылып отырады. Қоғамның саяси-әлеумет- тік, мәдени-рухани ахуалы ұдайы жеке тұлғалар болмысы арқылы көрініс табады. Содан болу керек, қазақтың дәстүрлі философиялық 77 2-тарау. Ғұлама ойшылдардың тәрбие туралы тағылымдық мұралары бірге шынайы өмір сүретін, олардың таным-түйсігі мен өмірлік қағида- ларының, болашақ көзқарастарының жалпы негіздерін құрайды. Мұндай қағидалар өскелең ұрпақ пен әрбір түркі елінің азаматының бойына әдептілік, имандылық, ізеттілік са- на-сезім түрде сіңіріліп отырады, сәйкесінше түркілік тәрбиені жүзеге асырудың құралы болып табылады. Осыдан оның өміршең-тәжірибелік сипатта болуы үшін тағылымдық қыры ашылады. Ол қоғамдық-әлеу- меттік институттардың барлығында: отбасы, балабақша, мектеп, орта ар- наулы және жоғары оқу орындарында қамтамасыз етілетін сатылы жүйелер бойынша ұрпақтарды тәрбиелеуге бағытталған тағылымдық мәні зор. Қазақ халқының сан ғасырлардан бері дамып келе жатқан тарихында өз ұрпағына отансүйгіштік тәрбие беру- де баға жетпес тәрбиелік мүмкіндігі зор рухани, мәдени мұраның мол тә- жірибесін жинақтаған. Бұл мақсатты жүзеге асыру үшін отансүйгіштік тәрбие жөніндегі халықтық өнеге- лер, талаптар және әдіс-тәсілдер қолданылған. Халықтық тағылым- дардың сан мыңдаған жылдарға созылған тұғырнамасы оның мәңгі- лігі мен түркілік рух түрінде көріне алатындығын бағамдайды. Сонымен қатар қазақ халқы тарихының өн бойына үңілген сайын ондағы отан- сүйгіштік тәрбиені қалыптастыру мен ұрпақтарының бойына сіңіру дәстүр лерін де бағамдауымызға бо- лады. Яғни, түркілік болмыс пен түркілік рухтың бүгінгі көрінісіне тоқталар болсақ, қазіргі түркі елде- рінің өркениеттегі орны, жетістікте- рімен қатар, «сан мыңдаған жылдар бойы әлемдік деңгейде саяси-әле- уметтік беделі мен мәдени-рухани мәртебесі биік дәрежеде болған қа- зақ халқының тарихи тұлғалары мен ойшылдарының бізге қалдырған тәлімдік-тәрбие мұралары болып та- былады. жүктеу/скачать 2.39 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
|